Dane szczegółowe książki

Wstęp … 5
Rozdział pierwszy - ustroje, wojsko, polityka
I Maghreb i Sahara … 15
1 Rząd marokański w dwudziestych latach XIX wieku … 21
2 Administracja prowincjonalna w Maroku w pierwszej połowie XIX wieku … 23
3 Wyprawa podatkowo-pacyfikacyjna (harka) w Maroku około roku 1725 … 24
4 Dej i diwan algierski w latach 1815-1828 … 26
5 Urzędowanie algierskiego diwanu w drugiej połowie XVIII wieku … 28
6 Zarząd prowincji Konstantyny w roku 1788 … 29
7 Skarb algierski w roku 1822 … 29
8 Nadużycia tureckiej administracji w Algierii w XVIII wieku … 31
9 Stosunek Turków algierskich do krajowców na początku XIX wieku … 32
10 Francuzi w Algierze w roku 1830 … 33
11 Wojskowe rządy kolonialne w Algierii po roku 1830 … 34
12 Nadużycia francuskiej administracji kolonialnej w Algierii w latach czterdziestych XIX wieku … 36
13 Sąd najwyższy (bejowski) w Tunisie w latach 1825-1830 … 38
14 Wyprawa podatkowa (harka) beja Hasina w Tunezji na początku XVIII wieku … 39
15 Bunt plemion w Dżebel Usseliat w Tunezji w roku 1727-1728 … 40
16 Ustawa zasadnicza Mohammeda Beja z roku 1857 i konstytucja Mohammeda es Sadoka z roku 1860 … 44
17 Ustanowienie protektoratu francuskiego w Tunezji. Traktat w Kassar Said (Bardo) z 12 maja 1881 … 48
18 Korsarska flota Algieru w roku 1788 … 50
19 Obóz wojskowy emira (sułtana) Abd el Kadera w roku 1837 … 53
20 Armia Abd elKadera w roku 1838 … 57
21 Taktyka bitewna Marokańczyków w roku 1805 … 58
22 Niemiecka myśl techniczna na usługach armii marokańskiej w ostatniej ćwierci XIX wieku … 59
23 Armia tunezyjska w roku 1807 … 61
24 Bombardowanie Algieru przez Anglików i Holendrów dnia 27 sierpnia 1816 … 63
25 Bombardowanie Algieru dnia 27 sierpnia 1816 według relacji algierskiej … 65
26 Abd el Kader i jego dżihad około roku 1834 … 67
27 Bitwa Marokańczyków z Francuzami nad Wadi Isli dnia 14 sierpnia 1844 … 70
28 Tuaregowie Azdżer i Ahaggar wobec francuskiej penetracji Sahary w roku 1897 … 73
II Afryka zachodnia … 76
29 Wuli, państwo ludu Mandingo w końcu XVIII wieku … 85
30 Państwo i prawa Aszanti w roku 1815 … 86
31 Systemy polityczne na Złotym Wybrzeżu w połowie XIX wieku … 90
32 Organizacja i urzędy władzy despotycznej w Dahomeju w ro¬ ku 1772 … 91
33 Metoda zmiany władcy w państwie Ojo w siedemdziesiątych latach XVIII wieku … 95
34 Utworzenie przez Usmana dan Fodio państwa Fulani i jego rozwój w latach 1804-1808 … 96
35 Państwo-miasto Kano staje się w roku 1808 częścią państwa Fulani … 98
36 Załamanie się struktury władzy państwa Bornu - władca formalny i rzeczywisty w dwudziestych latach XIX wieku 102
37 Ciągłość najwyższej władzy w Egga nad Nigrem w latach 1841-1842 … 105
38 Wzajemne stosunki władcy i poddanych w państwie Joruba w roku 1830 … 106
39 Niektórzy dworacy władcy Joruba w połowie XIX wieku 107
40 Koncepcje z połowy XIX wieku dotyczące niepodległego pań¬ stwa Sierra Leone … 114
41 Siła militarna państwa Fulani w połowie XIX wieku … 116
42 Anglik jako „doradca wojskowy" władcy Bornu w dwudzie¬ stych latach XIX wieku … 118
43 Kolczugi używane przez armię Bornu w dwudziestych latach XIX wieku … 120
44 Oblężenie miasta Abeokuta przez wojska Dahomeju w roku 1856 … 121
45 Taktyka obronna armii państwa Benin przeciwko Anglikom w roku 1897 … 123
46 Audiencja u władcy Barra w Gambii w pierwszej połowie XVIII wieku … 127
47 Los niewolnika wywiezionego z Gambii w XVIII wieku … 129
48 Wojny i wzajemne napaści ludów w interiorze poza Senegalem, Gambią i Sierra Leone spowodowane wywozem niewolników w końcu XVIII wieku … 131
49 Wojna między Segu a Kaartą w roku 1795 … 135
50 Wojny między Aszanti a ludem Fanti w drugiej połowie XVIII wieku … 140
51 Wojny Ojo z Dahomejem w drugiej połowie XVIII wieku … 142
52 Dyplomatyczne rozmowy z najwyższym władcą Joruba w roku 1826 … 144
53 Zagrożenie państwowości Joruba przez Fulani w roku 1830 … 149
54 Napięta sytuacja w państewkach Joruba spowodowana wojnami w połowie pięćdziesiątych lat XIX wieku … 151
55 Ekspansja Beninu w XIX wieku … 152
56 Polityka neutralności państwa Logun w dwudziestych latach XIX wieku … 158
57 Władcy, europejscy kupcy i brytyjski konsul w Kalabarze w osiemdziesiątych latach XIX wieku w oczach Polaka … 159
58 Niezależność emiratu Nupe a traktaty z europejskimi firmami w osiemdziesiątych latach XIX wieku … 163
59 Interpretacja traktatów z europejskimi firmami przez miejscowych władców w dolnym biegu Nigru w końcu XIX wieku …167
60 Krytyka systemu brytyjskich kolonii w Afryce zachodniej z pozycji imperialnej w dziewięćdziesiątych latach XIX wieku … 169
Rozdział drugi - GOSPODARKA
I Maghreb i Sahara … 175
61 Marokańskie plemię pasterskie Zaian w marszu w roku 1883 … 180
62 Opis pługa i zaprzęgu w południowym Maroku w roku 1816 … 180
63 Szarańcza w Maroku atlantyckim w roku 1816 … 182
64 Algierska tubylcza studnia „artezyjska" w Tuggurcie w roku 1838 … 183
65 Położenie kolonistów francuskich w Mitidży w Algierii w roku 1881 … 184
66 Opis miasta Tunisu około roku 1725 … 185
67 Opis ksaru Timimun w oazach Gurara na Saharze w połowie XIX wieku … 187
68 Rzemieślniczo-handlowa dzielnica w Marrakeszu w roku 1888 … 189
69 Administracja miejska w Maroku około roku 1820 … 194
70 Rzemiosło tekstylne w Tunisie na początku XIX wieku … 195
71 Szkutnictwo tunezyjskie w roku 1834 … 198
72 Rzemiosło w Mauretanii w drugiej połowie XVIII wieku … 200
73 Handel zagraniczny Tunisu w pierwszej ćwierci XVIII wieku … 202
74 Handel żywnością i jej ceny w Algierze w roku 1788 … 203
75 Okoliczności założenia targu wiejskiego w Maroku w pierwszej połowie XVIII wieku … 204
76 Handlowy charakter karawany pielgrzymów do Mekki w XVIII wieku … 205
77 Zagłada karawany transsaharyjskiej w drodze z Wadi Nun do Timbuktu w roku 1810 … 206
78 Handlowa rola koczowników na Saharze w połowie XIX wieku …208
79 Niebezpieczne drogi w Maroku po roku 1877 … 209
80 Gospodarcze skutki penetracji handlowej Europejczyków w Ma¬ roku w drugiej połowie XIX wieku … 211
II Afryka zachodnia … 213
81 Pasterze-hodowcy Szuwa w Bornu w dwudziestych latach XIX wieku … 219
82 Hodowla w rękach nomadów Fulani w północnej części ziem Joruba na początku XIX wieku … 220
83 Społeczności wiejskie Mandingo i Bambara w roku 1830 … 221
84 Wsie Sonrajczyków i obozowiska Tuaregów na południe od środkowego Nigru w połowie XIX wieku … 224
85 Metody uprawy ziemi w Liberii w połowie XIX wieku … 229
86 Cła nakładane na europejskich handlarzy niewolników przez króla Dahomeju w połowie XVIII wieku … 230
87 Metody fałszowania złota przez kupców miejscowych i jego wywóz ze Złotego Wybrzeża przez Europejczyków w początkach XVIII wieku … 234
88 Wahania wartości miejscowych płacideł w Logun w dwudziestych latach XIX wieku … 236
89 Środki płatnicze używane w Kalabarze w osiemdziesiątych latach XIX wieku … 237
90 Wielki i mały handel Timbuktu w połowie XIX wieku … 238
91 Marabuci w życiu i handlu ludu Brakna w roku 1830 … 246
92 Kupcy miejscowi w walce o rynki z firmami europejskimi, przykład państwa Brass z osiemdziesiątych lat XIX wieku … 248
93 Miejscowi kupcy przeciw kolonialnym granicom celnym … 252
Rozdział trzeci - religia, wierzenia, kultura, oświata
I Maghreb i Sahara … 257
94 Znaczenie marabutów w Maroku w roku 1804 … 261
95 Krytyka kultu marabutów w Maroku po reskrypcie sułtańskim z roku 1815 … 263
96 Połykacz węży z sekty Aisawa w Tetuanie w połowie XIX wieku … 264
97 Zawija w Wazzan w północnym Maroku w roku 1882 … 265
98 Męczeństwo mnicha włoskiego w Algierze w roku 1717 … 267
99 Tolerancja religijna w Algierii w XVIII wieku … 269
100 Marabuci i pseudoświęci w Algierii w XVIII wieku. Cudotwórstwo … 270
101 Bunt bractwa Derkawija przeciwko Turkom w Algierii w latach 1807-1808 … 272
102 Mussem w Blidzie w roku 1881 … 273
103 Islam tunezyjski w siedemdziesiątych latach XIX wieku … 274
104 Upadek nauk w Algierii w połowie XVIII wieku … 276
105 Poziom szkolnictwa marokańskiego w Fezie w roku 1803 … 277
106 Rozrywki Algierczyków na początku XVIII wieku … 278
107 Turecki teatr cieni kara góz w Algierze w roku 1837 … 279
108 Taniec i zabawa ślubna w Mauretanii w roku 1786 … 279
109 Algierski taniec z szablą w Suk Tleta pod Miliana w roku 1837 … 280
110 Jeździecka gra prochowa (lab el barud) w plemieniu Hadżut w Algierii w roku 1853 … 381
II Afryka zachodnia … 284
111 Pogańskie świątynie ludu Joruba w Katundze w końcu dwudziestych lat XIX wieku … 287
112 Ceremoniał oddania czci bóstwom przed wkroczeniem do miasta Brass w roku 1830 … 288
113 Wierzenia religijne a podziały społeczne nad Zatoką Biafrańską w osiemdziesiątych latach XIX wieku … 290
114 Powody ogłoszenia świętej wojny - dżihad - na początku XIX wieku przez Usmana dan Fodio … 294
115 Kraj pogański czy muzułmański? Słuszność dżihad w stosunku do państwa Bornu na początku XIX wieku … 296
116 Charakter islamu w Dżenne w roku 1827 … 298
117 Ekspansja islamu w Afryce zachodniej a nadzieje przemysłu w Manchesterze … 229
118 Astronomia, wyobrażenia o świecie i poeci Mandingo w końcu XVIII wieku … 300
119 Zainteresowanie astronomią władcy Bornu w roku 1824 … 302
120 Kalendarz używany przez ludność Ibo w połowie XIX wieku … 303
121 Znajomość innych języków afrykańskich w okolicach zbiegu rzek Niger i Benue w połowie XIX wieku … 304
122 Ciekawość kobiet z Benown a zakłopotany Europejczyk; koniec XVIII wieku … 305
Rozdział czwarty - życie społeczne i warunki bytowe
I Maghreb i Sahara … 309
123 Brak przedziałów stanowych w społeczeństwie Maroka w XVIII wieku … 313
124 Wieś i jej organizacja w Maroku na początku XIX wieku … 314
125 Społeczeństwo a władza sułtańska w południowym Maroku w roku 1834 … 315
126 Organizacja społeczeństwa na południe od Atlasu Wysokiego w roku 1883 … 317
127 Los niewolników europejskich w Maroku w roku 1736 … 318
128 Los czarnego niewolnika w Sus w południowym Maroku w roku 1899 … 319
129 Głód w Maroku w roku 1737 … 320
130 Epidemia dżumy w Maroku w latach 1799-1800 … 320
131 Los algierskiego chłopa w latach osiemdziesiątych XVIII wieku … 322
132 Pożywienie Algierczyków w pierwszej ćwierci XIX wieku 322
133 Strój Algierczyków z dwudziestych lat XIX wieku … 323
134 Ludność miasta Algieru w roku 1788 … 324
135 Życie algierskiej ulicy w początkach XIX wieku … 325
136 Dom mieszkalny w Algierze i jego atmosfera około roku 1724 … 325
137 Kawiarnia turecka w Trypolisie w roku 1785 … 327
138 Łaźnia arabska w Algierze w pierwszej połowie XIX wieku … 327
139 Ślub algierski i instytucja małżeństwa na początku XIX wieku … 329
140 Harem księcia Abd es Selama w Tarudancie w południowym Maroku w roku 1789 … 331
141 Kabylowie na początku XIX wieku … 333
142 Mzab i Mozabici w początkach XIX wieku … 335
143 Arabowie mauretańscy Awlad es Seba w roku 1786 … 336
144 Tuaregowie Ahaggar przy studni In Ziza w połowie XIX wieku … 338
145 Saharyjczycy i mieszkańcy algierskiego Tellu we własnych oczach w połowie XIX wieku … 340
146 Życie i stosunki we francuskiej faktorii La Calle w Algierii w roku 1785-1786 … 343
147 Społeczność europejska w Tunisie w roku 1834 … 346
II Afryka zachodnia … 348
148 Wyniszczanie społeczeństwa Sierra Leone przez wywóz niewolników w końcu XVIII wieku … 352
149 Wiejska społeczność Ibo w połowie XVIII wieku … 353
150 Lud Ibo w miejscowości Asaba w połowie XIX wieku … 356
151 Harem jako żywa kolekcja etnologiczna w Bornu w roku 1854 … 357
152 Wysoka pozycja społeczna niewolnych wśród ludów żyjących nad dolnym Nigrem i w jego delcie w osiemdziesiątych latach XIX wieku … 359
153 Ludność miejscowa a imigranci w Liberii w połowie XIX wieku … 361
154 Nowa społeczność w Sierra Leone w roku 1857 … 363
155 Poczucie równości, jeśli nie wyższości wobec europejskich kupców w Brass w osiemdziesiątych latach XIX wieku … 364
156 Pożywienie różnych warstw ludności Bornu w roku 1824 … 365
157 Higiena osobista ludzi Joruba w drugiej połowie XIX wieku … 366
158 Domostwa ludu Joruba i panujące w nich zwyczaje w XIX wieku … 368
159 Dwór władcy i perturbacje polityczne w Beninie w roku 1726-1727 … 371
160 Charakter miast Joruba i przyczyny jego ukształtowania w połowie XIX wieku … 373
161 Abeokuta - jedno z największych miast Czarnej Afryki w połowie XIX wieku … 375
162 Wyposażenie miejskiego domu w Bornu w dwudziestych latach XIX wieku … 377
163 Miasto Kano w dwudziestych latach XIX wieku … 378
164 Południowosaharyjskie miasto Agades w połowie XIX wieku … 382
165 Amerykańska atmosfera w mieście imigrantów - Monrowii - w połowie XIX wieku … 384
Przypisy … 387
Bibliografia … 418
Spis ilustracji … 422