Dane szczegółowe książki

Słowo wstępne … 23
Słowo do wydania dziesiątego … 25
Z przedmowy autora … 27
Część I. Państwo w starożytności
1. Plan wykładu … 31
Rozdział I. Despotie wschodnie … 33
2. Rys historyczny … 33
3. Źródła prawa w despotiach wschodnich. Kodeks Hammurabiego … 33
4. Charakterystyka despotii wschodnich … 34
Rozdział II. Starożytne państwa śródziemnomorskie … 36
I. Rys historyczny … 36
5. Wprowadzenie … 36
II. Pogląd na rozwój Sparty … 37
6. Stosunki gospodarcze i społeczne … 37
7. Ustrój państwa … 37
III. Pogląd na rozwój Aten … 38
8. Stosunki gospodarcze i społeczne … 38
9. Ustrój państwa … 39
IV. Źródła prawa … 40
10. Źródła prawa greckiego … 40
V. Charakterystyka starożytnych państw śródziemnomorskich … 41
11. Cechy wyróżniające … 41
Rozdział III. Rzym w okresie cesarstwa … 42
I. Pogląd na rozwój formy państwa i na rozwój terytorialny Rzymu … 42
12. Rozwój formy państwa … 42
13. Rozwój terytorialny państwa rzymskiego … 44
II. Stosunki gospodarcze i społeczne … 45
14. Podstawy gospodarcze … 45
15. Ustrój społeczny … 46
III. Ustrój państwa w okresie pryncypatu … 47
16. Powstanie pryncypatu i jego struktura … 47
17. Dalszy rozwój władzy cesarskiej i upadek znaczenia Senatu … 49
IV. Ustrój państwa w okresie dominatu … 50
18. Władza cesarska … 50
19. Podziały imperium … 51
20. Zarząd centralny państwa … 52
21. Zarząd lokalny … 52
22. Sądownictwo … 53
23. Skarbowość … 53
24. Wojskowość … 54
25. Państwo a chrześcijaństwo … 55
26. Początki organizacji kościelnej … 56
V. Źródła prawa rzymskiego … 56
27. Wprowadzenie … 56
28. Laicyzacja prawa i jego racjonalizacja … 57
29. Tendencje do upowszechnienia i jednolitości prawa (ius gentium a ius civile) … 57
30. Rozwój rzeczowego zakresu prawa (ius honorarium a ius civile) … 58
31. Źródła powstania prawa … 58
32. Ustawy … 59
33. Działalność prawotwórcza pretorów … 59
34. Działalność prawotwórcza prawników rzymskich … 59
35. Konstytucje cesarskie i kodyfikacje … 60
Rozdział IV. Organizacje społeczne i polityczne ludów germańskich i słowiańskich … 62
I. Ludy germańskie … 62
36. Okres plemienny … 62
37. Powstanie państw szczepowych … 63
38. Główne państwa szczepowe … 64
II. Ludy słowiańskie … 65
39. Organizacje społeczne i polityczne … 65
40. Charakterystyka państw szczepowych germańskich i słowiańskich … 66
III. Problem wpływów państwa rzymskiego na rozwój państwa w średniowieczu … 66
41. Istota zagadnienia … 66
Część II. Państwo w epoce feudalizmu
Rozdział V. Państwo frankońskie … 71
I. Rys historyczny … 71
42. Rozwój terytorialny … 71
43. Okres panowania Merowingów … 72
44. Okres panowania Karolingów … 72
II. Ustrój gospodarczy i społeczny … 73
45. Ogólne warunki gospodarcze … 73
46. Rozwój wielkiej własności ziemskiej … 73
47. Organizacja wielkiej własności … 74
48. Immunitet. Powstanie władztwa gruntowego … 74
49. Stosunki społeczne … 75
50. Wasalstwo i beneficjum … 75
III. Ustrój państwa … 77
51. Charakter patrymonialny królestwa … 77
52. Podziały państwa i następstwo tronu … 77
53. Zakres władzy królewskiej … 78
54. Godność cesarska … 79
55. Organa centralne … 80
56. Zarząd lokalny … 81
57. Sądownictwo i proces … 82
58. Wojskowość … 85
59. Skarbowość … 85
IV. Źródła prawa … 85
60. Zasada osobowości prawa … 85
61. Ustawodawstwo królewskie (kapitularze) … 86
62. Dokumenty praktyki … 86
63. Spisy prawa rzymskiego (Leges Romanae Barbarorum) … 87
64. Spisy prawa germańskiego (Leges Barbarorum) … 87
V. Charakterystyka państwa frankońskiego i jego znaczenie dla rozwoju państwa i prawa w Europie Zachodniej … 87
65. Istotne elementy problemu … 87
66. Ogólne znaczenie historyczne państwa frankońskiego … 88
Rozdział VI. Ogólne zagadnienia państwa feudalnego … 89
67. Stosunek poddańczy … 89
68. Feudalizm a ustrój lenny … 90
69. Kontrakt lenny … 90
70. Hierarchia lenna … 93
71. Własność feudalna … 95
72. Miasta … 96
73. Stany społeczne … 96
74. Przywileje i nierówność prawa … 97
75. Ustrój monarchiczny … 97
76. Formy państwa feudalnego … 97
Rozdział VII. Francja w okresie rozdrobnienia feudalnego (X-XIII w.) … 99
I. Rys historyczny … 99
77. Objęcie tronu przez Kapetyngów … 99
78. Geografia polityczna Francji … 99
79. Rozrost domeny królewskiej … 100
II. Stosunki gospodarcze i społeczne … 100
80. Ogólny rozwój gospodarczy … 100
81. Powstanie stanu szlacheckiego … 101
82. Powstanie stanu duchownego … 102
83. Powstanie miast … 102
84. Trzy typy miast francuskich … 103
85. Gildie i cechy … 103
86. Powstanie stanu mieszczańskiego … 104
87. Położenie ludności wiejskiej … 105
88. Powstanie społeczeństwa stanowego … 106
III. Ustrój państwa … 106
89. Struktura terytorialna monarchii … 106
90. Podstawy władzy królewskiej … 106
91. Król - najwyższy zwierzchnik lenny … 107
92. Król - strażnik pokoju. Zwalczanie wojen prywatnych … 108
93. Król - najwyższy sędzia … 109
94. Utrwalenie się dziedziczności tronu … 110
95. Organa centralne … 111
96. Zarząd lokalny … 112
IV. Źródła prawa … 113
97. Powstanie terytorialnego prawa zwyczajowego i jego rozdrobnienie … 113
98. Podział Francji na kraje prawa zwyczajowego i kraje prawa pisanego … 114
99. Spisy prawa zwyczajowego … 114
100. Renesans nauki prawa rzymskiego … 115
101. Powstanie i rozwój prawa kanonicznego … 116
102. Nauczanie prawa na uniwersytetach … 116
V. Charakterystyka okresu … 117
103. Główne cechy wyróżniające … 117
Rozdział VIII. Francja w okresie monarchii stanowej (XIV-XV w.) … 118
I. Rys historyczny … 118
104. Ramy terytorialne zjednoczonej monarchii … 118
105. Główne wydarzenia historyczne … 118
II. Stosunki gospodarcze i społeczne … 119
106. Ogólny rozwój gospodarczy … 119
107. Społeczeństwo stanowe … 120
III. Ustrój państwa … 120
108. Zmiana charakteru władzy królewskiej … 120
109. Legiści … 121
110. Następstwo tronu … 122
111. Zasada niepodzielności domeny. Apanaże … 123
112. Stany Generalne … 123
113. Stany Prowincjonalne … 126
114. Parlament … 126
115. Wojskowość i skarbowość … 127
116. Zarząd lokalny … 128
IV. Źródła prawa … 128
117. Zjawiska najistotniejsze … 128
V. Charakterystyka okresu … 128
118. Główne cechy wyróżniające … 128
Rozdział IX. Niemcy w okresie monarchii wczesnofeudalnej (wiek X - połowa XIII w.) … 130
I. Rys historyczny … 130
119. Główne wydarzenia historyczne … 130
120. Ramy terytorialne … 131
II. Stosunki gospodarcze i społeczne … 131
121. Ogólny rozwój gospodarczy … 131
122. Powstanie stanu szlacheckiego … 132
123. Książęta szczepowi i terytorialni … 132
124. Ministeriałowie … 133
125. Ludność wiejska … 133
126. Powstanie miast i ich rozwój … 134
127. Ustrój miast … 135
128. Mieszczaństwo … 135
129. Powstanie społeczeństwa stanowego … 136
III. Ustrój państwa … 136
130. Królestwo Niemieckie a cesarstwo … 136
131. Władza królewska … 138
132. Upadek księstw szczepowych. Początki księstw terytorialnych … 138
133. Następstwo tronu … 139
134. Problem przymusu lennego … 140
135. Stosunek państwa do Kościoła … 140
136. Zarząd centralny państwa … 142
137. Zarząd lokalny … 142
IV. Źródła prawa … 143
138. Ogólny rozwój prawa … 143
139. Prawo ziemskie … 143
140. Prawo miejskie … 144
141. Prawo lenne, dworskie i górnicze … 145
V. Charakterystyka okresu … 145
142. Główne cechy wyróżniające … 145
Rozdział X. Niemcy w okresie rozdrobnienia feudalnego i kształtowania się monarchii stanowych (od połowy XIII w. do końca XV w.) … 147
I. Rys historyczny … 147
143. Główne wydarzenia … 147
144. Geografia polityczna … 148
II. Stosunki gospodarcze i społeczne … 149
145. Ogólny rozwój gospodarczy … 149
146. Szlachta … 149
147. Ludność wiejska … 150
148. Miasta i mieszczaństwo … 150
III. Ustrój państwa … 150
A. Ustrój Rzeszy … 150
149. Władza królewska … 150
150. Następstwo tronu … 151
151. Organa centralne … 152
152. Sądownictwo … 153
B. Władztwa terytorialne … 153
153. Rozwój zwierzchnictwa terytorialnego … 153
154. Organa centralne … 155
155. Związki miast. Hanza … 156
IV. Źródła prawa … 157
156. Zjawiska najistotniejsze … 157
V. Charakterystyka okresu … 157
157. Główne cechy wyróżniające … 157
Rozdział XI. Anglia w okresie monarchii wczesnofeudalnej i monarchii stanowej (XI-XV w.) … 159
I. Rys historyczny … 159
158. Anglia w starożytności … 159
159. Państwo anglosaskie i jego podbój przez Normandów w 1066 r. … 159
160. Antagonizm angielsko-francuski … 160
161. Rzut oka na ewolucję ustrojową Anglii … 161
II. Stosunki gospodarcze i społeczne … 162
162. Ogólne warunki gospodarcze … 162
163. Ustrój lenny angielski i jego specyficzne cechy … 162
164. Feudałowie … 164
165. Ludność wiejska … 165
166. Miasta i mieszczanie … 166
III. Ustrój państwa … 166
167. Władza królewska … 166
168. Państwo a Kościół … 168
169. Następstwo tronu … 168
170. Urzędy nadworne … 169
171. Rada Królewska … 169
172. Wielka Karta Wolności z 1215 r. … 170
173. Początki Parlamentu … 172
174. Skład Parlamentu … 173
175. Uprawnienia Parlamentu … 174
176. Charakterystyczne cechy średniowiecznego parlamentaryzmu angielskiego … 175
177. Zarząd lokalny … 176
178. Początki samorządu lokalnego … 177
179. Sądownictwo … 177
180. Sądy przysięgłych … 179
IV. Źródła prawa … 180
181. Powstanie systemu common law i systemu equity … 180
182. Źródła poznania prawa … 181
V. Charakterystyka okresu … 182
183. Główne cechy wyróżniające … 182
Rozdział XII. Państwo kijowskie w okresie monarchii wczesnofeudalnej (X-XI w.) … 183
I. Rys historyczny … 183
184. Powstanie państwa ruskiego … 183
185. Problem wpływów normańskich na powstanie państwa … 184
186. Rozwój państwa kijowskiego … 184
II. Stosunki gospodarcze i społeczne … 185
187. Ogólne warunki gospodarcze … 185
188. Ugruntowanie się stosunków feudalnych … 186
189. Struktura społeczna … 186
III. Ustrój państwa … 187
190. Władza wielkoksiążęca … 187
191. Następstwo tronu i podziały państwa … 187
192. Zarząd państwa … 188
IV. Źródła prawa … 189
193. Układy rusko-bizantyńskie z X w. … 189
194. Ruska Prawda … 189
V. Charakterystyka okresu … 190
195. Główne cechy wyróżniające … 190
Rozdział XIII. Ruś w okresie rozdrobnienia feudalnego (XII-XV w.) … 192
I. Rys historyczny … 192
196. Rozdrobnienie i przebieg zjednoczenia ziem ruskich … 192
II. Stosunki gospodarcze i społeczne … 193
197. Ogólny rozwój gospodarczy … 193
198. Feudałowie … 193
199. Ludność wiejska … 194
200. Miasta i mieszczanie … 195
III. Ustrój państwa … 195
201. Rola wielkich książąt moskiewskich w zjednoczeniu państwa … 195
202. Zarząd Wielkiego Księstwa Moskiewskiego … 196
203. Ustrój republik Nowogrodu i Pskowa … 196
IV. Charakterystyka okresu … 197
204. Główne cechy wyróżniające … 197
Rozdział XIV. Rosja w okresie monarchii stanowej (od XVI do połowy XVII w.) … 199
I. Rys historyczny … 199
205. Rosja za ostatnich Rurykowiczów … 199
206. Kryzys monarchii w początku XVII w. … 200
II. Stosunki gospodarcze i społeczne … 200
207. Ogólny rozwój gospodarczy … 200
208. Bojarowie … 200
209. Ludność wiejska … 201
210. Miasta i mieszczaństwo … 201
III. Ustrój państwa … 202
211. Władza carska … 202
212. Duma Bojarska … 202
213. Sobór Ziemski … 203
214. Prikazy … 203
215. Zarząd lokalny. Samorząd gubny i ziemski … 204
IV. Źródła prawa … 205
216. Najważniejsze zbiory prawa … 205
V. Charakterystyka okresu … 205
217. Główne cechy wyróżniające … 205
Rozdział XV. Charakterystyka państwa feudalnego w dobie poprzedzającej pojawienie się monarchii absolutnej … 207
218. Wprowadzenie … 207
I. Monarchia wczesnofeudalna … 208
219. Ogólne ujęcie syntetyczne … 208
II. Rozdrobnienie feudalne … 210
220. Ogólne ujęcie syntetyczne … 210
III. Monarchia stanowa … 213
221. Ogólne ujęcie syntetyczne … 213
IV. Pojawienie się monarchii absolutnej … 217
222. Ustalenia wstępne … 217
Rozdział XVI. Francja w okresie monarchii absolutnej (XVI-XVIII w.) … 218
I. Rys historyczny … 218
223. Monarchia absolutna i jej kryzys w XVI w. … 218
224. Kryzys monarchii w XVII w. i rządy Ludwika XIV … 219
225. Zmierzch i kryzys monarchii w XVIII w. … 219
226. Ramy terytorialne … 219
II. Stosunki gospodarcze i społeczne … 220
A. Stosunki gospodarcze … 220
227. Akumulacja kapitałów … 220
228. Merkantylizm i polityka merkantylna … 221
229. Fizjokratyzm … 222
B. Stosunki społeczne … 222
230. Charakter podziałów społecznych … 222
231. Duchowieństwo … 223
232. Szlachta … 223
233. Mieszczaństwo … 224
234. Ludność wiejska … 225
III. Ustrój państwa … 226
A. Król i władza królewska … 226
235. Zakres władzy królewskiej … 226
236. Uzasadnienie władzy absolutnej … 227
237. Prawa fundamentalne monarchii … 229
238. Prawa i aspiracje polityczne Parlamentów … 230
B. Organa centralne … 231
239. Urzędy ministerialne … 231
240. Rady Królewskie … 233
241. Stany Generalne … 234
C. Zarząd lokalny … 235
242. Cechy podstawowe … 235
D. Skarbowość … 236
243. Charakterystyka ogólna … 236
E. Sądownictwo … 237
244. Wprowadzenie … 237
245. Sądownictwo królewskie delegowane … 237
246. Sądownictwo królewskie zastrzeżone … 238
F. Stosunek państwa do wyznań … 239
247. Państwo a Kościół katolicki … 239
248. Położenie prawne protestantów … 241
249. Położenie prawne Żydów … 242
IV. Źródła prawa … 243
250. Rozwój prawa zwyczajowego i wpływ prawa rzymskiego … 243
251. Ustawodawstwo królewskie … 244
V. Charakterystyka okresu … 245
252. Główne cechy wyróżniające … 245
Rozdział XVII. Niemcy w wiekach XVI-XVIII … 246
I. Rys historyczny … 246
253. Geografia polityczna Niemiec … 246
254. Wzrost władzy książąt terytorialnych … 247
II. Stosunki gospodarcze i społeczne … 248
255. Stosunki gospodarcze … 248
256. Szlachta … 249
257. Duchowieństwo … 250
258. Mieszczaństwo … 250
259. Ludność wiejska … 251
III. Ustrój państwa … 251
A. Rzesza … 251
260. Charakter prawny Rzeszy … 251
261. Władza cesarska … 252
262. Organa Rzeszy … 253
263. Sejm Rzeszy … 253
264. Sąd Kameralny Rzeszy … 254
265. Stosunek państwa do wyznań … 255
B. Terytoria Rzeszy … 257
266. Charakter prawny i ustrój terytoriów Rzeszy … 257
C. Monarchia brandenbursko-pruska … 259
267. Rozwój terytorialny monarchii i powstanie królestwa Prus … 259
268. Organa centralne … 259
269. Organa lokalne … 260
270. Absolutyzm oświecony … 261
D. Monarchia Habsburgów … 262
271. Powstanie monarchii Habsburgów … 262
272. Organa centralne … 263
273. Organa lokalne … 263
274. Charakterystyka monarchii habsburskiej … 264
IV. Źródła prawa … 264
275. Problem recepcji prawa rzymskiego … 264
276. Przyczyny ekspansji prawa rzymskiego w średniowieczu … 265
277. Sposób przeprowadzenia recepcji … 265
278. Rozmiary recepcji prawa rzymskiego w Niemczech … 266
279. Ekspansja prawa rzymskiego w Europie … 267
280. Carolina … 267
281. Kodyfikacje XVIII w. … 268
282. Kodyfikacje prawa cywilnego … 269
283. Kodyfikacje prawa karnego … 269
V. Charakterystyka formy państwa … 270
284. Główne cechy wyróżniające … 270
Rozdział XVIII. Anglia w okresie monarchii absolutnej (od XVI do połowy XVII w.) … 271
I. Rys historyczny … 271
285. Wprowadzenie … 271
II. Stosunki gospodarcze i społeczne … 272
286. Początki kapitalizmu … 272
287. Rozwój kapitalizmu w rolnictwie … 272
288. Rozwój kapitalizmu w przemyśle … 273
289. Rozwój kapitalizmu w handlu … 273
290. Rozwój stosunków społecznych … 274
III. Ustrój państwa … 274
291. Władza królewska i Parlament … 274
292. Organa centralne … 275
293. Stosunek do wyznań … 276
IV. Charakterystyka okresu … 276
294. Główne cechy wyróżniające … 276
Rozdział XIX. Rosja w okresie monarchii absolutnej od połowy XVII w. do XVIII w. … 278
I. Rys historyczny … 278
295. Wprowadzenie … 278
II. Stosunki gospodarcze i społeczne … 279
296. Reformy gospodarcze Piotra I … 279
297. Szlachta … 279
298. Mieszczaństwo … 280
299. Ludność wiejska … 280
III. Ustrój państwa … 281
300. Władza cesarska … 281
301. Organa centralne … 281
302. Zarząd lokalny … 282
303. Wojskowość … 283
IV. Źródła prawa … 283
304. Zjawiska najistotniejsze … 283
V. Charakterystyka okresu … 284
305. Główne cechy wyróżniające … 284
Rozdział XX. Charakterystyka feudalnej monarchii absolutnej … 285
306. Ogólne ujęcie syntetyczne … 285
307. Prawidłowości rozwoju państwa w epoce feudalizmu … 288
Część III. Państwo w epoce kapitalizmu
308. Plan wykładu … 291
Rozdział XXI. Anglia w XVII i XVIII w. (do 1832 r.) … 293
I. Rys historyczny … 293
309. Podział na okresy … 293
310. Rozwój stosunków gospodarczych i społecznych … 293
311. Rozwój terytorialny. Kolonie … 294
II. Przemiany ustrojowe w XVII w. … 296
A. Okres panowania Stuartów (1603-1648) … 296
312. Opozycja Parlamentu. Petycja prawa … 296
313. Długi Parlament. Ustawy z 1641 r. … 297
B. Okres Republiki (1648-1660) … 298
314. Ścieranie się sił i programów politycznych … 298
315. Ustrój Republiki w latach 1649-1653 … 298
316. Ustrój Republiki w latach 1653-1660 … 299
C. Okres restauracji Stuartów (1660-1688) … 300
317. Rządy Karola II. Habeas Corpus Act … 300
318. Rządy Jakuba II. Druga „chwalebna" rewolucja … 301
III. Powstanie rządów parlamentarnych i gabinetowych (1689-1832) … 302
A. Ustrój Anglii na przełomie XVII i XVIII w. … 302
319. Rządy dynastii orańskiej i hanowerskiej … 302
320. Bill o prawach z 1689 r. … 302
321. Ustawa sukcesyjna z 1701 r. … 303
322. Charakterystyka przemian ustrojowych … 303
B. Powstanie rządów parlamentarnych … 304
323. Odpowiedzialność prawna a odpowiedzialność polityczna ministrów … 304
324. Powstanie gabinetu. Zasada nieodpowiedzialności króla … 305
325. Odpowiedzialność solidarna, czyli gabinetowa, ministrów … 306
326. Mechanizm rządów parlamentarnych … 306
IV. Konstytucja angielska … 308
327. Konstytucja w znaczeniu formalnym i materialnym … 308
328. Materialny charakter konstytucji angielskiej … 308
329. Wpływ wzoru konstytucji angielskiej na inne kraje … 309
330. Potrzeba reformy ustrojowej w XIX w. … 311
Rozdział XXII. Powstanie Stanów Zjednoczonych Ameryki i ich konstytucja z 1787 r. … 312
I. Kolonie angielskie w Ameryce Północnej i walka ich o niepodległość … 312
331. Powstanie kolonii angielskich w Ameryce … 312
332. Ustrój kolonii i ich stosunek do metropolii … 312
333. Przebieg wojny o niepodległość (1775-1783) … 313
II. Stany Zjednoczone jako konfederacja … 313
334. I i II Kongres Kontynentalny i Deklaracja niepodległości … 313
335. Przyjęcie Artykułów Konfederacji … 314
336. Konstytucje stanowe i uchwalenie konstytucji federalnej … 314
III. Konstytucja federalna z 1787 r. … 315
337. Konstytucja z 1787 r. - pierwszą konstytucją pisaną … 315
338. Charakter konstytucji jako konstytucji federalnej … 315
339. Realizacja zasady trójpodziału władzy … 316
340. Gwarancje praw obywatelskich … 318
341. Perspektywy rozwoju konstytucji amerykańskiej w XIX i XX w. … 318
342. Wpływ konstytucji Stanów Zjednoczonych na rozwój konstytucjonalizmu światowego … 319
Rozdział XXIII. Francja w dobie rewolucji i dyktatury napoleońskiej (1789-1814) … 320
I. Ogólne wprowadzenie … 320
343. Przyczyny rewolucji francuskiej … 320
344. Kryzys monarchii absolutnej w latach 1770-1789 … 321
345. Podział na okresy … 322
II. Okres monarchii ograniczonej (1789-1792) … 322
A. I Konstytuanta … 322
346. Zwołanie Stanów Generalnych w 1789 r. … 322
347. Powstanie I Konstytuanty i jej prace … 323
348. Deklaracja praw człowieka i obywatela … 324
349. Uchwały w sprawie likwidacji feudalizmu … 326
350. Reformy zarządu terytorialnego … 327
351. Reformy sądownictwa … 328
352. Unormowanie stosunków wyznaniowych … 329
B. Zasady konstytucji z 1791 r. … 331
353. Ogólne zasady konstytucji … 331
354. Wprowadzenie konstytucji w życie … 332
355. Ogólna ocena działalności Konstytuanty … 332
III. Okres rządów Konwentu (1792-1793) … 333
356. Zebranie się Konwentu i proklamowanie republiki … 333
357. Walka żyrondystów z jakobinami … 334
IV. Okres dyktatury jakobińskiej (1793-1794) … 334
358. Konstytucja jakobińska z 1793 r. … 334
359. Dyktatura jakobińska … 335
V. Okres Dyrektoriatu (1794/1795-1799) … 336
360. Konstytucja dyrektorialna z 1795 r. … 336
361. Rządy Dyrektoriatu … 338
VI. Okres dyktatury napoleońskiej (1799-1814) … 338
A. Ustrój państwa - organa centralne … 338
362. Konsulat i cesarstwo … 338
363. Konstytucja konsularna z 1799 r. … 339
364. Praktyka konstytucyjna i zmiany konstytucji … 341
365. Cesarstwo Francuskie … 341
B. Reformy wewnętrzne … 342
366. Reformy zarządu terytorialnego … 342
367. Reorganizacja sądownictwa … 343
368. Unormowanie stosunków między państwem a Kościołem … 344
C. Kodyfikacje napoleońskie … 345
369. Wpływ teorii prawa natury na rozwój prawa i kodyfikacji … 345
370. Kodeks cywilny … 346
371. Inne kodeksy … 346
372. Rozwój prawa sądowego w wiekach XIX i XX … 347
373. Światowe znaczenie kodyfikacji napoleońskiej … 347
Rozdział XXIV. Perspektywy rozwoju państwa po kongresie wiedeńskim … 349
374. Reakcja feudalna po upadku Napoleona … 349
I. Znaczenie doświadczeń z przełomu XVIII i XIX w. dla rozwoju nowoczesnego konstytucjonalizmu … 350
375. Podstawowe założenia programowe konstytucjonalizmu … 350
376. Problem udziału obywateli w prawach politycznych … 351
377. Władza ustawodawcza … 352
378. Władza wykonawcza … 352
379. Stosunek władzy ustawodawczej do wykonawczej … 353
380. Władza sądowa i sądownictwo … 354
381. Zarząd terytorialny … 355
382. Problem kodyfikacji prawa … 355
II. Główne linie rozwoju historycznego w XIX i XX w. … 356
383. Rozwój gospodarczy … 356
384. Rozwój społeczny … 357
385. Rozwój polityczny … 358
386. Rozwój instytucji państwowych i prawnych … 359
Rozdział XXV. Francja w XIX i XX w. (od 1814 r.) … 360
387. Podział na okresy … 360
I. Okres restauracji Burbonów (1814-1830) … 360
388. Powrót Burbonów na tron francuski … 360
389. Karta konstytucyjna z 1814 r. … 361
390. Znaczenie konstytucji z 1814 r. dla dziejów konstytucjonalizmu światowego. . 362
391. Praktyka konstytucyjna i upadek Burbonów … 363
II. Okres Monarchii Lipcowej (1830-1848) … 364
392. Konstytucja z 1830 r. i ustrój Monarchii Lipcowej … 364
393. Kryzys i upadek Monarchii Lipcowej … 365
III. Okres II Republiki (1848-1852) … 365
394. Rewolucja społeczna 1848 r. … 365
395. Konstytucja z 1848 r. … 366
396. Praktyka konstytucyjna II Republiki i jej upadek … 367
IV. Okres II Cesarstwa (1852-1870) … 368
397. Konstytucja II Cesarstwa … 368
398. Praktyka konstytucyjna II Cesarstwa … 368
399. Stosunki wewnętrzne za II Cesarstwa i jego upadek … 369
V. Początki III Republiki i Komuna Paryska … 370
400. Francja w czasie wojny 1870 r. … 370
401. Komuna Paryska … 370
402. Spór o republikę … 371
VI. Okres III Republiki (1870/1875-1940) … 373
A. Konstytucja z 1875 r. … 373
403. Ustawy konstytucyjne … 373
404. Główne zasady konstytucji … 373
B. Praktyka konstytucyjna III Republiki … 375
405. Wzrost znaczenia władzy ustawodawczej … 375
406. Próby wzmocnienia władzy wykonawczej … 377
407. Znaczenie ustroju III Republiki dla dziejów parlamentaryzmu światowego … 377
C. Administracja … 378
408. Rozwój administracji - Rada Stanu … 378
409. Państwo a Kościół … 379
410. Rozwój prawa administracyjnego … 380
VII. Okres II wojny światowej (1940-1946) … 381
411. Powstanie dwóch rządów tymczasowych … 381
412. Rząd w Vichy … 381
413. Od Komitetu Wolnej Francji do Rządu Tymczasowego … 382
VIII. Okres IV i V Republiki … 383
414. Narodziny IV Republiki … 383
415. IV Republika i jej upadek … 383
416. V Republika … 384
Rozdział XXVI. Niemcy w XIX i XX w. … 386
417. Rys historyczny i plan wykładu … 386
418. Podział na okresy … 386
I. Związek Reński (1806-1813) … 387
419. Upadek I Rzeszy i powstanie Związku Reńskiego … 387
420. Ustrój Niemiec w okresie Związku Reńskiego … 387
II. Związek Niemiecki (1815-1866) … 388
421. Powstanie i ustrój Związku Niemieckiego … 388
422. Ustrój państw skonfederowanych … 389
423. Walka Prus i Austrii o hegemonię w Niemczech … 389
424. Sejm frankfurcki 1848 r. i upadek Związku Niemieckiego w 1866 r. … 390
III. Związek Północno-Niemiecki (1867-1871) … 391
425. Przejście od konfederacji do federacji … 391
IV. II Rzesza Niemiecka (1871-1918) … 392
426. Powstanie II Rzeszy … 392
427. Stosunki gospodarcze i społeczne w Niemczech na przełomie XIX i XX w. … 392
428. Konstytucja z 1871 r. … 393
429. Praktyka konstytucyjna II Rzeszy … 394
430. Rozwój ustawodawstwa II Rzeszy … 395
431. Rozwój władzy wykonawczej … 395
432. Rola Prus w II Rzeszy … 396
433. Kodyfikacje - od partykularyzmu do prawa ogólnoniemieckiego … 396
434. Od teorii prawa natury do pozytywizmu prawniczego.
Kodeks cywilny - BGB … 398
V. Republika Weimarska (1919-1933/1945) i III Rzesza Niemiecka (1933-1945) … 399
435. Powstanie Republiki Weimarskiej … 399
436. Konstytucja weimarska z 1919 r. … 399
437. Praktyka konstytucyjna w latach 1919-1933 … 401
438. III Rzesza hitlerowska (1933-1945) … 401
439. Losy państwowe Niemiec po II wojnie światowej … 402
Rozdział XXVII. Prusy w XIX i XX w. … 403
I. Prusy w pierwszej połowie XIX w. … 403
440. Kontynuacja monarchii absolutnej … 403
441. Reformy Steina i Hardenberga … 404
442. Reformy wiejskie … 404
443. Reformy zarządu terytorialnego … 405
II. Konstytucyjna monarchia pruska (1850-1918) … 406
444. Konstytucja z 1850 r. … 406
445. Administracja terytorialna i samorząd … 407
446. Kodyfikacje pruskie … 408
Rozdział XXVIII. Austria w XIX i XX w. … 410
I. Cesarstwo Austriackie (1804-1867) … 410
447. Rys historyczny … 410
448. Kryzys monarchii w 1848 r. … 410
449. Kryzys monarchii w latach sześćdziesiątych XIX w. … 411
II. Monarchia Austro-Węgierska (1867-1918) … 412
450. Unia realna Austrii z Węgrami … 412
451. Zasady konstytucji austriackiej … 413
452. Zarząd terytorialny. Autonomia i samorząd … 415
453. Kodyfikacje austriackie … 416
454. Losy państwowe Austrii po I wojnie światowej … 416
Rozdział XXIX. Wielka Brytania w XIX i XX w. … 418
I. Rys historyczny … 418
455. Wprowadzenie … 418
456. Problem irlandzki … 418
457. Kolonie i dominia … 419
458. Brytyjska Wspólnota Narodów … 420
II. Stosunki gospodarcze i społeczne … 421
459. Rozwój kapitalizmu … 421
III. Ustrój państwa … 422
460. Król … 422
461. Parlament. Izba Gmin … 423
462. Parlament. Izba Lordów … 425
463. Rząd. Gabinet … 426
464. Rozwój rządów parlamentarnych … 428
465. Sądownictwo … 430
466. Zarząd terytorialny. Samorząd … 431
IV. Rozwój angielskiego systemu prawnego … 432
467. Charakterystyka angielskiego systemu prawnego … 432
468. Common law a ustawodawstwo i kodyfikacja prawa … 433
Rozdział XXX. Stany Zjednoczone Ameryki w XIX i XX w. … 435
I. Rys historyczny … 435
469. Stosunki gospodarcze i społeczne … 435
470. System dwupartyjny … 436
471. Rozwój praktyki konstytucyjnej … 436
II. Rozwój ustroju federacji … 437
472. Władza ustawodawcza. Izba Reprezentantów … 437
473. Władza ustawodawcza. Senat … 438
474. Władza wykonawcza. Prezydent … 439
475. Organy wykonawcze. Sekretarze stanu … 440
476. Stosunek między władzą ustawodawczą a wykonawczą … 441
477. Sądownictwo … 443
III. Ustrój poszczególnych stanów … 445
478. Ogólne ujęcie syntetyczne … 445
IV. Rozwój amerykańskiego systemu prawnego … 446
479. System common Jaw amerykański a angielski … 446
Rozdział XXXI. Rosja w XIX i XX w. - do Rewolucji Październikowej … 449
480. Podział na okresy … 449
I. Lata 1801-1905 … 450
A. Rozwój gospodarczy i społeczny … 450
481. Rozwój kapitalizmu … 450
482. Ustrój społeczny … 450
483. Reformy wiejskie … 451
484. Reformy społeczne i polityczne … 452
B. Ustrój państwa … 453
485. Cesarz i organa centralne … 453
486. Zarząd terytorialny … 455
487. Sądownictwo … 456
488. Wojskowość … 458
C. Kodyfikacje … 458
489. Swod Zakonów i późniejsze kodyfikacje … 458
D. Problem autonomii w krajach przyłączonych do imperium … 460
490. Położenie Królestwa Polskiego i Finlandii w cesarstwie … 460
491. Charakterystyka ustroju Rosji w wieku XIX … 461
II. Lata 1905-1917 … 462
A. Okres od rewolucji 1905 r. do rewolucji lutowej 1917 r. … 462
492. Duma bułyginowska. Manifest październikowy … 462
493. Ścieranie się stronnictw politycznych … 463
494. Konstytucja z 1906 r. … 463
495. I i II Duma … 464
496. Reakcja stołypinowska. III Duma … 465
497. IV. Duma i wybuch I wojny światowej … 465
B. Od rewolucji lutowej do rewolucji październikowej … 466
498. Rewolucja lutowa … 466
499. Rząd Tymczasowy … 466
500. Rady Delegatów Robotniczych, Chłopskich i Żołnierskich … 466
Rozdział XXXII. Charakterystyka rozwoju państwa epoki kapitalizmu … 468
I. Podstawy społeczne … 468
501. Układ sił społecznych … 468
II. Podstawy prawne. Konstytucjonalizm … 469
502. Główne elementy zagadnienia … 469
III. Główne założenia programowe demokracji parlamentarnej … 471
503. Teoria suwerenności ludu … 471
504. Konstytucyjne gwarancje praw obywatelskich … 472
505. Teoria podziału władzy … 473
IV. Zasady prawa wyborczego … 474
506. Różne systemy wyborcze … 474
507. Zasada powszechności wyborów … 475
508. Zasada równości wyborów … 476
509. Zasada tajności, bezpośredniości i proporcjonalności wyborów … 477
V. Władza ustawodawcza … 477
510. Jednoizbowość a dwuizbowość … 477
VI. Władza wykonawcza. Głowa państwa … 479
511. Monarchia a republika … 479
VII. Władza wykonawcza. Organa centralne … 481
512. Ministrowie i ministerstwa … 481
513. Rząd. Gabinet ministrów … 483
VIII. Stosunek między władzą wykonawczą a ustawodawczą … 483
514. Różne typy odpowiedzialności organów wykonawczych … 483
515. System rządów parlamentarnych i rola partii politycznych … 485
516. Wpływ władzy wykonawczej na władzę ustawodawczą … 487
IX. Administracja terytorialna i samorząd … 488
517. Założenia organizacji zarządu terytorialnego … 488
518. Samorząd w Anglii i na kontynencie … 489
519. Samorząd a autonomia … 491
X. Władza sądowa. Sądownictwo … 491
520. Niezawisłość sądownictwa … 491
521. Sądownictwo powszechne … 492
522. Sądownictwo administracyjne … 493
XI. Problemy suwerenności państwowej … 494
523. Suwerenność państwa a problem narodowy … 494
524. Państwa złożone … 495
525. Federalizm a decentralizacja … 496
526. Tendencje federalistyczne w organizacji współżycia międzynarodowego … 497
527. Stosunki między państwem suwerennym a Kościołem … 498
XII. Ewolucja prawa … 499
528. Rozwój prawa publicznego - wewnętrznego i międzynarodowego … 499
529. Powstanie i rozwój prawa administracyjnego … 500
530. Kodyfikacje. Rozwój ustawodawstwa i nowych gałęzi prawa … 501
531. Od szkoły prawa natury do pozytywizmu prawniczego … 502
532. Pojęcie praworządności. Państwo prawne … 502
533. Wielkie rodziny prawa … 503
XIII. Problemy ogólne ewolucji państwa w epoce kapitalizmu … 504
534. Kryterium ewolucji od monarchii do republiki … 504
535. Kryterium stopnia realizacji liberalnych postulatów demokracji … 504
536. Kryzys liberalnych podstaw państwa u schyłku XIX w. … 506
537. Faszyzm … 507
538. Nurt przemian w kierunku nowej koncepcji państwa dobrobytu … 509
539. Rozwój systemu ustrojowego kapitalizmu w krajach trzeciego świata … 509
Nota bibliograficzna … 512
A. Prace o szerszym zasięgu terytorialnym … 513
Wydawnictwa źródłowe … 514
B. Anglia (Wielka Brytania) … 514
Wydawnictwa źródłowe … 515
C. Francja … 515
Wydawnictwa źródłowe … 516
D. Niemcy (wraz z Prusami i Austrią) … 516
Wydawnictwa źródłowe … 517
E. Rosja … 518
Wydawnictwa źródłowe … 518
F. Stany Zjednoczone Ameryki … 519
Wydawnictwa źródłowe … 520
Indeks rzeczowy … 521