Dane szczegółowe książki

Spis treści
Wstęp 7
1. Społeczno-państwowy kontekst wychowania 9
1.1. Kształt systemu oświatowego a fundamentalne zasady wychowania 9
1.2. Wychowanie dla ideałów demokratycznych 13
1.3. Wiedza wychowawcy o zasadach prawno-konstytucyjnych państwa demokratycznego 19
1.4. Wychowywać dla poszanowania prawa 21
1.5. Wychowywać dla poszanowania zasady suwerenności 24
1.6. Szacunek dla zasady reprezentacji i odpowiedzialności 25
1.7. Wychowywać dla zasady podziału władz oraz poszanowania stanowiska większości 26
1.8. Wpajać szacunek dla zasady porządku oraz efektywności 27
1.9. Wychować dla demokratycznej zasady consensusu 27
1.10. Wychowywać w duchu wolności 29
1.11. Wychowywać dla równości 29
1.12. Wychowywać w duchu sprawnego działania (prakseologii) 30
1.13. Wychowanie obywatelskie 32
1.14. Wychowywać dla idei demokratycznego dualizmu politycznego 36
1.15. Wychowawcze wartości demokracji 38

2. Wychowanie procesem kształtowania osobowości 40
2.1. Aksjologiczne uwarunkowania wychowania 40
2.2. Wartości a teoria wychowania 42
2.3. Dostosowywanie się teorii wychowania do procesów przemian 44
2.4. Podmiotowość w wychowaniu 49
2.5. Istota i źródła stanowienia celów wychowania 51
2.6. Systemowe pojmowanie wychowania 53
2.7. Pomiar efektów wychowania 54

3. Teoria wychowania jako dyscyplina pedagogiczna 56
3.1. Wyodrębnienie pojęcia teoria wychowania 56
3.2. Otwarcie teorii wychowania na dorobek innych nauk 58
3.3. Zakres zadań teorii wychowania 61
3.4. Metodologiczna strona teorii wychowania 64
3.5. Podstawowa terminologia teorii wychowania 66
3.6. Samowychowanie 72
3.7. Metody i środki wychowania 76

4. Społeczny kontekst nowego wychowania 81
4.1. Psychiczny rozwój osobniczy a wychowywanie w warunkach demokratycznych 81
4.2. Demokratyczny ideał wychowawczy - założenia aksjologiczne 84
4.3. Jaki ma być nowy ideał wychowania 86
4.4. Wychować człowieka mądrego zadaniem zawsze aktualnym 89
4.5. Etyczne powinności nauczycieli w warunkach demokracji 91
4.6. Społeczny wielowymiarowy charakter wychowania 94

5. Troski i opinie polskich pedagogów na temat wychowania 97
5.1. Refleksje edukacyjne wybranych polskich pedagogów 97
5.2. Uniwersalne, ciągle aktualne zalecenia wychowawcze prekursorów polskiej pedagogiki 111
5.3. Aktualność poglądów Floriana Znanieckiego dla współczesnych przeobrażeń systemu oświaty 117
5.4. Znaczenie rozważań Zygmunta Karola Mysłakowskiego dla współczesnej teorii wychowania 124
5.5. Wskazówki wychowawcze Tadeusza Kotarbińskiego 130

6. Zagrożenia dla efektywnego wychowania 132
6.1. Alternatywność koncepcji edukacyjno-wychowawczych 132
6.2. Edukacja rozumności pragmatycznej 135
6.3. Znaczenie motywacji dla efektów wychowawczych 138
6.4. Psychiczne źródła motywacji edukacyjnych 139
6.5. Założenia aksjologiczne demokratycznego systemu oświatowego 140
6.6. Relatywizm kulturowy w obszarze wychowania 142
6.7. Altemacja edukacyjna - konsekwencje socjalizacyjne 143
6.8. Zjawisko subkultur młodzieżowych - implikacje socjalizacyjne 145
6.9. Edukacyjno-wychowawcza sytuacja polskiej rodziny 148
6.10. Patologia dzieci i młodzieży 151
6.11. Socjalizacja dziecka wiejskiego w warunkach przemian 154
Zakończenie 159
Summary 161
Bibliografia 162