Dane szczegółowe książki
Główne problemy prawa komputerowego / Barta, Janusz (1947-); Markiewicz, Ryszard (1948-)
Tytuł
Główne problemy prawa komputerowego
Wydawnictwo
Warszawa: Wydawnictwa Naukowo-Techniczne, 1993
ISBN
8320415721
Hasła przedmiotowe
Spis treści
pokaż spis treści
Wykazy skrótów … 13
Od Autorów … 15
1. Ochrona programów komputerowych na podstawie prawa autorskiego - zagadnienia ogólne … 17
1.1. Wprowadzenie; włączenie programów do dzieł uznanych za przedmiot prawa autorskiego … 17
1.2. Przesłanki ochrony programu … 21
1.2.1. Ustalenie; wątpliwości związane z programem wynikowym … 22
1.2.2. "Oryginalność" … 24
1.2.3. Kwestia wymogów formalnych; rejestracja programu … 28
1.3. Chronione i nie chronione elementy programu … 31
1.3.1. Elementy tekstowe i pozatekstowe; forma i treść programu … 31
1.3.2. Algorytm programu … 36
1.3.3. Interfejsy … 37
1.3.3.1. Zagadnienia ogólne … 37
1.3.3.2. Interfejsy użytkownika; składniki wizualne (look and feel) … 40
1.3.4. Systemy operacyjne … 42
1.3.5. Języki programowania … 43
1.4. Treść prawa autorskiego do programu … 44
1.4.1. Wprowadzenie … 44
1.4.2. Autorskie prawa osobiste … 45
1.4.3. Autorskie prawa majątkowe … 46
1.4.4. Ograniczenia autorskich praw majątkowych do programu … 47
1.4.4.1. Reprodukowanie "w ramach normalnego korzystania" … 47
1.4.4.2. Sporządzanie kopii rezerwowej … 48
1.4.4.3. Modyfikowanie programu … 48
1.4.4.4. Uprawnienia do dekompilacji programu … 49
1.5. Czas trwania ochrony … 53
1.6. Podmiot prawa autorskiego do programu … 53
1.7. Perspektywy ewolucji autorskoprawnej ochrony programów komputerowych … 54
2. Ochrona programów komputerowych w świetle konwencji z zakresu prawa autorskiego … 57
2.1 Wprowadzenie; podstawy międzynarodowej ochrony praw autorskich … 57
2.2. Kwestia zaliczenia programu do utworów objętych konwencyjną ochroną … 58
2.3. Problemy związane ze stosowaniem postanowień konwencji berneńskiej do programu komputerowego … 61
2.4. Ochrona poza konwencjami dotyczącymi praw autorskich … 63
3. Programy komputerowe w polskim prawie autorskim … 65
3.1. Wprowadzenie … 65
3.2. Stan prawny na gruncie ustawy z 1952 r … 65
3.2.1. Uznanie programu za przedmiot prawa autorskiego … 65
3.2.1.1. Tekst ustawy … 65
3.2.1.2. Orzecznictwo sądowe i praktyka … 66
3.2.1.3. Doktryna prawnicza … 67
3.2.2. Zasięg autorskoprawnej ochrony programów … 68
3.2.3. Zasady stosowania prawa autorskiego do programów … 69
3.3. Następstwa ratyfikowania traktatu o stosunkach handlowych i gospodarczych między RP a USA; problematyka programów komputerowych … 70
3.3.1. Postanowienia traktatu w sprawie programów komputerowych … 70
3.3.2. Uchwała Sejmu RP w sprawie traktatu … 72
3.3.2.1. Charakter prawny uchwały Sejmu … 72
3.3.2.2. Postulat amnestii dla piractwa czy ustanowienie retroaktywnego działania ustawy? … 72
3.3.2.3. Odwołanie się do Dyrektywy EWG; asekuracja czy postulat przejęcia jej do prawa polskiego? … 73
3.4. Projekt ustawy o prawie autorskim z 1992 r … 74
3.4.1. Wprowadzenie … 74
3.4.2 Program komputerowy jako przedmiot prawa autorskiego … 74
3.4.2.1. Wyraźne objęcie programów prawem autorskim … 74
3.4.2.2. Program komputerowy jako dzieło literackie … 75
3.4.2.3. Przesłanka "oryginalności'' … 75
3.4.2.4. Wyłączenia spod ochrony … 76
3.4.3. Podmiot prawa autorskiego … 77
3.4.3.1. Podmiot autorskich praw osobistych … 77
3.4.3.2. Podmiot autorskich praw majątkowych … 77
3.4.4. Treść prawa autorskiego i jego ograniczenia … 78
3.4.4.1. Autorskie prawa osobiste i majątkowe … 78
3.4.4.2. Ograniczenia autorskich praw osobistych … 78
3.4.4.3. Ograniczenia autorskich praw majątkowych … 79
3.4.4.3.1. Generalne licencje ustawowe … 79
3.4.4.3.2. Przystosowanie programu dla własnych potrzeb … 80
3.4.4.3.3. Sporządzanie kopii rezerwowej … 80
3.4.4.3.4. Analiza, dekompilacja i reverse engineering oprogramowania … 80
3.4.4.3.5. Względny czy bezwzględny charakter przepisów? … 82
3.4.5. Ochrona autorskich praw osobistych i majątkowych … 82
3.4.6. Umowy dotyczące programów komputerowych … 83
3.4.7. Czas trwania ochrony … 83
3.4.8. Przepisy międzyczasowe … 83
3.5. Zasady ochrony zagranicznych programów komputerowych w Polsce … 84
4. Ochrona programów komputerowych poza prawem autorskim … 87
4.1. Ochrona programów komputerowych na podstawie prawa patentowego … 87
4.1.1. Wprowadzenie … 87
4.1.2. Podstawowe założenia systemu patentowego … 87
4.1.3. Prawo patentowe a program komputerowy … 88
4.1.3.1. Zdolność patentowa programu w świetle normatywnych definicji wynalazku … 88
4.1.3.2. Ustawowe wyłączenia programów spod opatentowania … 90
4.1.4. Patentowanie programów zagranicą … 90
4.1.5. Patentowanie programów w Polsce … 94
4.2. Ochrona programów komputerowych na podstawie przepisów kodeksu cywilnego o czynach niedozwolonych oraz ustawy o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji … 96
4.2.1. Podstawy prawne i ogólne zasady ochrony … 96
4.2.2 Ochrona programu utrzymywanego w tajemnicy … 98
4.2.3. Ochrona programu ujawnionego do wiadomości powszechnej … 99
4.2.4. Perspektywy ochrony w Polsce … 101
4.3. Ochrona kontraktowa programów komputerowych … 103
4.4. Ochrona programów komputerowych na podstawie prawa znaków towarowych … 105
4.4.1. Wprowadzenie … 105
4.4.2. Zasady ochrony znaków towarowych … 105
4.4.3. Znak towarowy jako instrument ochrony programu … 106
4.5. Ochrona dóbr osobistych twórców programów komputerowych na podstawie przepisów kodeksu cywilnego … 108
5. Problemy dotyczące programów komputerowych opracowanych przez kilka osób … 112
5.1. Wprowadzenie … 112
5.2. Problem współtwórczości i współautorstwa … 112
5.3. Regulacje dotyczące dzieł wspólnych … 115
5.3.1. Wprowadzenie … 115
5.3.2 Dzieło wspólne nierozłączne … 116
5.3.3. Dzieło wspólne rozłączne … 117
5.3.4. Dzieło zbiorowe … 118
6. Programy komputerowe opracowywane w ramach stosunku pracy … 119
6.1. Wprowadzenie … 119
6.2 Stan prawny na gruncie ustawy z 1952 r … 121
6.3. Stan prawny na gruncie projektu ustawy o prawie autorskim … 124
6.4. Szczególne problemy dotyczące eksploatacji "programu pracowniczego" … 125
6.4.1. Kwestia uznania programu za stworzony w ramach stosunku pracy … 126
6.4.2. Programy stworzone na podstawie polecenia służbowego … 129
6.4.3. Zakres praw eksploatacyjnych służących pracodawcy … 130
6.5. Forma umowy … 136
6.6. "Programy pracownicze" nie objęte prawem autorskim … 137
6.7. Programy stworzone na zamówienie … 138
7. Odpowiedzialność za naruszenie praw do programu … 141
7.1. Odpowiedzialność z tytułu naruszenia praw autorskich … 141
7.1.1. Odpowiedzialność cywilna za naruszenie praw majątkowych … 141
7.1.1.1. Legitymacja czynna … 142
7.1.1.2. Legitymacja bierna … 143
7.1.1.3. Stwierdzenie bezprawnego naruszenia prawa … 145
7.1.1.4. Poszczególne roszczenia … 148
7.1.1.4.1. Roszczenie o zaniechanie naruszenia … 148
7.1.1.4.2. Roszczenie o wydanie uzyskanych korzyści … 149
7.1.1.4.3. Roszczenie o wynagrodzenie szkody … 150
7.1.1.4.4. Roszczenie o udzielenie informacji … 152
7.1.2. Odpowiedzialność cywilna za naruszenie praw osobistych … 152
7.1.2.1. Legitymacja czynna … 153
7.1.2.2. Legitymacja bierna … 154
7.1.2.3. Stwierdzenie bezprawnego naruszenia prawa … 154
7.1.2.4. Poszczególne roszczenia … 154
7.1.3. Odpowiedzialność karna … 155
7.2. Odpowiedzialność z tytułu naruszenia praw z patentu … 157
7.2.1. Odpowiedzialność cywilna … 157
7.2.2. Odpowiedzialność karna … 157
7.3. Odpowiedzialność z tytułu naruszenia praw do znaku towarowego … 158
7.3.1. Odpowiedzialność cywilna … 158
7.3.2 Odpowiedzialność karna … 159
7.4. Odpowiedzialność z tytułu naruszenia przepisów o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji … 159
7.4.1. Legitymacje czynna i bierna … 161
7.4.2 Bezprawność działania; przedmiotowy zakres ochrony … 161
7.4.3. Odpowiedzialność cywilna … 162
8. Szczególne problemy zwalczania piractwa komputerowego … 163
8.1. Wprowadzenie … 163
8.2. Środki karne … 166
8.3. Środki cywilne … 168
8.4. Środki procesowe … 170
8.5. Środki celne … 171
9. Umowy dotyczące programów komputerowych … 173
9.1. Systematyka umów … 173
9.2. Umowy o udostępnienie programu … 175
9.2.1. Ogólna charakterystyka umów licencyjnych … 175
9.2.2. Znaczenie umów licencyjnych … 175
9.2.3. Charakter prawny licencji na używanie programu … 177
9.2.3.1. Znaczenie ustalenia charakteru prawnego umowy … 177
9.2.3.2. Spory wokół charakteru prawnego umowy … 177
9.2.3.3. Licencja na używanie programu … 179
9.2.3.4. Forma umowy … 180
9.2.4. Przegląd typowych klauzul umowy o udostępnienie programu … 181
9.2.4.1. Układ i treść umowy … 181
9.2.4.2. Strony umowy … 182
9.2.4.3. Przedmiot umowy … 182
9.2.4.4. Licencja (upoważnienie) i jej zakres … 182
9.2.4.5. Licencja wyłączna … 184
9.2.4.6. Termin dostarczenia i instalacja programu … 185
9.2.4.7. Testowanie i przyjęcie programu … 186
9.2.4.8. Odpowiedzialność licencjodawcy za wady programu … 186
9.2.4.8.1. Rodzaje wad … 186
9.2.4.8.2. Ustawowa odpowiedzialność licencjodawcy … 187
9.2.4.8.2.1. Zakres odpowiedzialności … 187
9.2.4.8.2.2. Zasady odpowiedzialności … 187
9.2.4.8.3. Umowne modyfikacje ustawowych zasad odpowiedzialności licencjodawcy … 189
9.2.4.9. Modyfikacje programu … 190
9.2.4.9.1. Modyfikacje programu dokonywane przez licencjodawcę … 190
9.2.4.9.2. Modyfikacje programu dokonywane przez licencjobiorcę … 191
9.2.4.10. Odpłatność … 191
9.2.4.11. Obowiązek utrzymywania programu w tajemnicy … 192
9.2.4.11.1. Obowiązek licencjobiorcy … 192
9.2.4.11.2. Obowiązek licencjodawcy … 193
9.2.4.12. Obsługa programu przez licencjodawcę … 193
9.2.4.13. Czas trwania umowy … 194
9.2.4.14. Wypowiedzenie umowy … 194
9.2.4.15. Przeniesienie praw nabytych umową … 195
9.2.4.16. Wybór prawa … 195
9.2.4.17. Wybór miejsca rozstrzygania sporów … 196
9.2.4.18. Zapis na sąd polubowny … 196
9.2.5. Szczególne postacie licencji … 196
9.2.5.1. Udostępnianie programów komputerowych z udziałem osób trzecich … 196
9.2.5.1.1. Charakterystyka problematyki … 196
9.2.5.1.2. Umowa dystrybucyjna … 198
9.2.5.1.2.1. Zakres licencji … 198
9.2.5.1.2.2. Promocja licencjonowanego programu … 199
9.2.5.1.2.3. Opłaty licencyjne … 199
9.2.5.1.2.4. Odpowiedzialność i gwarancja … 199
9.2.5.1.2.5. Czas trwania i wypowiedzenia umowy … 199
9.2.5.2. Umowa sprzedaży dyskietki (lub innego nośnika) z utrwalonym programem … 200
9.2.5.3. Umowa celofanowa (shrink-wrap licence) … 202
9.2.5.4. Licencje publiczne … 203
9.3. Umowy związane z udostępnianiem programów komputerowych … 204
9.3.1. Umowa depozytu programu … 204
9.3.2. Umowa o ujawnienie programu … 206
9.3.3. Nabycie systemu komputerowego - umowa pod klucz … 207
9.3.4. Umowa o ubezpieczenie programu … 207
9.4. Umowy o przeniesienie prawa do programu … 208
9.4.1. Umowa o przeniesienie prawa autorskiego … 208
9.4.1.1. Umowa wydawnicza … 209
9.4.2 Umowa o "przeniesienie prawa" do programu nie stanowiącego przedmiotu praw wyłącznych … 209
9.5. Umowy o stworzenie programu … 210
9.5.1. Wprowadzenie … 210
9.5.2. Charakter prawny umowy … 210
9.5.3. Uprawnienia stron … 210
9.5.4. Szczególne problemy związane z redakcją umowy … 213
9.5.4.1. Uwagi ogólne … 213
9.5.4.2. Wpływ specyfiki tworzenia programu na redakcje umowy … 213
9.5.4.3. Zakres dozwolonej eksploatacji programu przez zamawiającego i wykonawcę … 214
9.5.4.4. Wynagrodzenie i opłaty … 215
10. Prawne aspekty stosowania i usuwania "technicznych" zabezpieczeń programów komputerowych … 216
10.1. Charakterystyka problematyki … 216
10.2. Ochrona przed usuwaniem zabezpieczeń programów … 217
10.2.1. Ochrona w świetle przepisów prawa autorskiego … 217
10.2.2. Ochrona w świetle ustawy o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji … 218
10.3. Odpowiedzialność producenta programu za szkody wynikłe z działania urządzenia zabezpieczającego … 220
11. Twórczość komputerowa … 222
11.1. Charakterystyka problematyki … 222
11.2 Zaprogramowany komputer jako narzędzie twórcy … 223
11.3. Utwory generowane przez komputer - wyzwanie dla prawa autorskiego … 224
11.3.1. Utwór komputerowy jako przedmiot prawa autorskiego … 224
11.3.2. Twórca utworu komputerowego … 226
11.3.3. Podmiot praw autorskich do utworu komputerowego … 227
12. Prawne problemy zbierania i przetwarzania danych; banki danych a prawo … 229
12.1. Banki danych a prawo konstytucyjne … 229
12.2 Banki danych a prawo autorskie … 230
12.2.1. Zbieranie i utrwalanie danych … 230
12.2.1.1. Rodzaj materiału gromadzonego w bankach danych … 230
12.2.1.2. Sposób korzystania z materiału przy tworzeniu banków danych … 232
12.2.2. Korzystanie z banków danych przez osoby trzecie … 234
12.2.2.1. Bank danych jako samodzielny przedmiot autorskoprawnej ochrony … 234
12.2.2.2. Posługiwanie się bankami danych i zawartymi w nich materiałami … 236
12.3. Bank danych a ochrona praw osobistych, w szczególności prawa do prywatności … 237
12.3.1. Dane osobowe jako przedmiot ochrony … 239
12.3.2. Typowe konstrukcje w ustawach dotyczących ochrony danych osobowych … 241
12.3.3. Uprawnienia osób, których dotyczą zbierane dane … 243
12.3.4. Zasady i stopień tajności danych znajdujących się w banku danych … 243
12.3.5. Problem tajemnicy zawodowej … 245
12.3.6. Europejska Konwencja dotycząca ochrony danych osobowych … 246
12.4. Projekt Dyrektywy Komisji EWG w sprawie ochrony baz danych … 247
12.5. Banki danych a prawo karne … 251
13. Ochrona topografii układów półprzewodnikowych … 252
13.1. Wprowadzenie … 252
13.2. Możliwości "tradycyjnej" ochrony … 252
13.3. Ochrona specjalna … 254
13.3.1. Źródła i historia legislacji … 254
13.3.2. Podstawowe zasady ochrony zagranicą … 255
13.3.2.1. Przedmiot ochrony i warunki jej powstania … 255
13.3.2.2. Treść prawa wyłącznego … 255
13.3.2.3. Podmiot prawa … 256
13.3.3. Perspektywy ochrony w Polsce … 257
Aneks … 259
Dyrektywa Rady EWG z 14 maja 1991 r. w sprawie ochrony prawnej programów komputerowych … 265
Literatura … 270
Od Autorów … 15
1. Ochrona programów komputerowych na podstawie prawa autorskiego - zagadnienia ogólne … 17
1.1. Wprowadzenie; włączenie programów do dzieł uznanych za przedmiot prawa autorskiego … 17
1.2. Przesłanki ochrony programu … 21
1.2.1. Ustalenie; wątpliwości związane z programem wynikowym … 22
1.2.2. "Oryginalność" … 24
1.2.3. Kwestia wymogów formalnych; rejestracja programu … 28
1.3. Chronione i nie chronione elementy programu … 31
1.3.1. Elementy tekstowe i pozatekstowe; forma i treść programu … 31
1.3.2. Algorytm programu … 36
1.3.3. Interfejsy … 37
1.3.3.1. Zagadnienia ogólne … 37
1.3.3.2. Interfejsy użytkownika; składniki wizualne (look and feel) … 40
1.3.4. Systemy operacyjne … 42
1.3.5. Języki programowania … 43
1.4. Treść prawa autorskiego do programu … 44
1.4.1. Wprowadzenie … 44
1.4.2. Autorskie prawa osobiste … 45
1.4.3. Autorskie prawa majątkowe … 46
1.4.4. Ograniczenia autorskich praw majątkowych do programu … 47
1.4.4.1. Reprodukowanie "w ramach normalnego korzystania" … 47
1.4.4.2. Sporządzanie kopii rezerwowej … 48
1.4.4.3. Modyfikowanie programu … 48
1.4.4.4. Uprawnienia do dekompilacji programu … 49
1.5. Czas trwania ochrony … 53
1.6. Podmiot prawa autorskiego do programu … 53
1.7. Perspektywy ewolucji autorskoprawnej ochrony programów komputerowych … 54
2. Ochrona programów komputerowych w świetle konwencji z zakresu prawa autorskiego … 57
2.1 Wprowadzenie; podstawy międzynarodowej ochrony praw autorskich … 57
2.2. Kwestia zaliczenia programu do utworów objętych konwencyjną ochroną … 58
2.3. Problemy związane ze stosowaniem postanowień konwencji berneńskiej do programu komputerowego … 61
2.4. Ochrona poza konwencjami dotyczącymi praw autorskich … 63
3. Programy komputerowe w polskim prawie autorskim … 65
3.1. Wprowadzenie … 65
3.2. Stan prawny na gruncie ustawy z 1952 r … 65
3.2.1. Uznanie programu za przedmiot prawa autorskiego … 65
3.2.1.1. Tekst ustawy … 65
3.2.1.2. Orzecznictwo sądowe i praktyka … 66
3.2.1.3. Doktryna prawnicza … 67
3.2.2. Zasięg autorskoprawnej ochrony programów … 68
3.2.3. Zasady stosowania prawa autorskiego do programów … 69
3.3. Następstwa ratyfikowania traktatu o stosunkach handlowych i gospodarczych między RP a USA; problematyka programów komputerowych … 70
3.3.1. Postanowienia traktatu w sprawie programów komputerowych … 70
3.3.2. Uchwała Sejmu RP w sprawie traktatu … 72
3.3.2.1. Charakter prawny uchwały Sejmu … 72
3.3.2.2. Postulat amnestii dla piractwa czy ustanowienie retroaktywnego działania ustawy? … 72
3.3.2.3. Odwołanie się do Dyrektywy EWG; asekuracja czy postulat przejęcia jej do prawa polskiego? … 73
3.4. Projekt ustawy o prawie autorskim z 1992 r … 74
3.4.1. Wprowadzenie … 74
3.4.2 Program komputerowy jako przedmiot prawa autorskiego … 74
3.4.2.1. Wyraźne objęcie programów prawem autorskim … 74
3.4.2.2. Program komputerowy jako dzieło literackie … 75
3.4.2.3. Przesłanka "oryginalności'' … 75
3.4.2.4. Wyłączenia spod ochrony … 76
3.4.3. Podmiot prawa autorskiego … 77
3.4.3.1. Podmiot autorskich praw osobistych … 77
3.4.3.2. Podmiot autorskich praw majątkowych … 77
3.4.4. Treść prawa autorskiego i jego ograniczenia … 78
3.4.4.1. Autorskie prawa osobiste i majątkowe … 78
3.4.4.2. Ograniczenia autorskich praw osobistych … 78
3.4.4.3. Ograniczenia autorskich praw majątkowych … 79
3.4.4.3.1. Generalne licencje ustawowe … 79
3.4.4.3.2. Przystosowanie programu dla własnych potrzeb … 80
3.4.4.3.3. Sporządzanie kopii rezerwowej … 80
3.4.4.3.4. Analiza, dekompilacja i reverse engineering oprogramowania … 80
3.4.4.3.5. Względny czy bezwzględny charakter przepisów? … 82
3.4.5. Ochrona autorskich praw osobistych i majątkowych … 82
3.4.6. Umowy dotyczące programów komputerowych … 83
3.4.7. Czas trwania ochrony … 83
3.4.8. Przepisy międzyczasowe … 83
3.5. Zasady ochrony zagranicznych programów komputerowych w Polsce … 84
4. Ochrona programów komputerowych poza prawem autorskim … 87
4.1. Ochrona programów komputerowych na podstawie prawa patentowego … 87
4.1.1. Wprowadzenie … 87
4.1.2. Podstawowe założenia systemu patentowego … 87
4.1.3. Prawo patentowe a program komputerowy … 88
4.1.3.1. Zdolność patentowa programu w świetle normatywnych definicji wynalazku … 88
4.1.3.2. Ustawowe wyłączenia programów spod opatentowania … 90
4.1.4. Patentowanie programów zagranicą … 90
4.1.5. Patentowanie programów w Polsce … 94
4.2. Ochrona programów komputerowych na podstawie przepisów kodeksu cywilnego o czynach niedozwolonych oraz ustawy o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji … 96
4.2.1. Podstawy prawne i ogólne zasady ochrony … 96
4.2.2 Ochrona programu utrzymywanego w tajemnicy … 98
4.2.3. Ochrona programu ujawnionego do wiadomości powszechnej … 99
4.2.4. Perspektywy ochrony w Polsce … 101
4.3. Ochrona kontraktowa programów komputerowych … 103
4.4. Ochrona programów komputerowych na podstawie prawa znaków towarowych … 105
4.4.1. Wprowadzenie … 105
4.4.2. Zasady ochrony znaków towarowych … 105
4.4.3. Znak towarowy jako instrument ochrony programu … 106
4.5. Ochrona dóbr osobistych twórców programów komputerowych na podstawie przepisów kodeksu cywilnego … 108
5. Problemy dotyczące programów komputerowych opracowanych przez kilka osób … 112
5.1. Wprowadzenie … 112
5.2. Problem współtwórczości i współautorstwa … 112
5.3. Regulacje dotyczące dzieł wspólnych … 115
5.3.1. Wprowadzenie … 115
5.3.2 Dzieło wspólne nierozłączne … 116
5.3.3. Dzieło wspólne rozłączne … 117
5.3.4. Dzieło zbiorowe … 118
6. Programy komputerowe opracowywane w ramach stosunku pracy … 119
6.1. Wprowadzenie … 119
6.2 Stan prawny na gruncie ustawy z 1952 r … 121
6.3. Stan prawny na gruncie projektu ustawy o prawie autorskim … 124
6.4. Szczególne problemy dotyczące eksploatacji "programu pracowniczego" … 125
6.4.1. Kwestia uznania programu za stworzony w ramach stosunku pracy … 126
6.4.2. Programy stworzone na podstawie polecenia służbowego … 129
6.4.3. Zakres praw eksploatacyjnych służących pracodawcy … 130
6.5. Forma umowy … 136
6.6. "Programy pracownicze" nie objęte prawem autorskim … 137
6.7. Programy stworzone na zamówienie … 138
7. Odpowiedzialność za naruszenie praw do programu … 141
7.1. Odpowiedzialność z tytułu naruszenia praw autorskich … 141
7.1.1. Odpowiedzialność cywilna za naruszenie praw majątkowych … 141
7.1.1.1. Legitymacja czynna … 142
7.1.1.2. Legitymacja bierna … 143
7.1.1.3. Stwierdzenie bezprawnego naruszenia prawa … 145
7.1.1.4. Poszczególne roszczenia … 148
7.1.1.4.1. Roszczenie o zaniechanie naruszenia … 148
7.1.1.4.2. Roszczenie o wydanie uzyskanych korzyści … 149
7.1.1.4.3. Roszczenie o wynagrodzenie szkody … 150
7.1.1.4.4. Roszczenie o udzielenie informacji … 152
7.1.2. Odpowiedzialność cywilna za naruszenie praw osobistych … 152
7.1.2.1. Legitymacja czynna … 153
7.1.2.2. Legitymacja bierna … 154
7.1.2.3. Stwierdzenie bezprawnego naruszenia prawa … 154
7.1.2.4. Poszczególne roszczenia … 154
7.1.3. Odpowiedzialność karna … 155
7.2. Odpowiedzialność z tytułu naruszenia praw z patentu … 157
7.2.1. Odpowiedzialność cywilna … 157
7.2.2. Odpowiedzialność karna … 157
7.3. Odpowiedzialność z tytułu naruszenia praw do znaku towarowego … 158
7.3.1. Odpowiedzialność cywilna … 158
7.3.2 Odpowiedzialność karna … 159
7.4. Odpowiedzialność z tytułu naruszenia przepisów o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji … 159
7.4.1. Legitymacje czynna i bierna … 161
7.4.2 Bezprawność działania; przedmiotowy zakres ochrony … 161
7.4.3. Odpowiedzialność cywilna … 162
8. Szczególne problemy zwalczania piractwa komputerowego … 163
8.1. Wprowadzenie … 163
8.2. Środki karne … 166
8.3. Środki cywilne … 168
8.4. Środki procesowe … 170
8.5. Środki celne … 171
9. Umowy dotyczące programów komputerowych … 173
9.1. Systematyka umów … 173
9.2. Umowy o udostępnienie programu … 175
9.2.1. Ogólna charakterystyka umów licencyjnych … 175
9.2.2. Znaczenie umów licencyjnych … 175
9.2.3. Charakter prawny licencji na używanie programu … 177
9.2.3.1. Znaczenie ustalenia charakteru prawnego umowy … 177
9.2.3.2. Spory wokół charakteru prawnego umowy … 177
9.2.3.3. Licencja na używanie programu … 179
9.2.3.4. Forma umowy … 180
9.2.4. Przegląd typowych klauzul umowy o udostępnienie programu … 181
9.2.4.1. Układ i treść umowy … 181
9.2.4.2. Strony umowy … 182
9.2.4.3. Przedmiot umowy … 182
9.2.4.4. Licencja (upoważnienie) i jej zakres … 182
9.2.4.5. Licencja wyłączna … 184
9.2.4.6. Termin dostarczenia i instalacja programu … 185
9.2.4.7. Testowanie i przyjęcie programu … 186
9.2.4.8. Odpowiedzialność licencjodawcy za wady programu … 186
9.2.4.8.1. Rodzaje wad … 186
9.2.4.8.2. Ustawowa odpowiedzialność licencjodawcy … 187
9.2.4.8.2.1. Zakres odpowiedzialności … 187
9.2.4.8.2.2. Zasady odpowiedzialności … 187
9.2.4.8.3. Umowne modyfikacje ustawowych zasad odpowiedzialności licencjodawcy … 189
9.2.4.9. Modyfikacje programu … 190
9.2.4.9.1. Modyfikacje programu dokonywane przez licencjodawcę … 190
9.2.4.9.2. Modyfikacje programu dokonywane przez licencjobiorcę … 191
9.2.4.10. Odpłatność … 191
9.2.4.11. Obowiązek utrzymywania programu w tajemnicy … 192
9.2.4.11.1. Obowiązek licencjobiorcy … 192
9.2.4.11.2. Obowiązek licencjodawcy … 193
9.2.4.12. Obsługa programu przez licencjodawcę … 193
9.2.4.13. Czas trwania umowy … 194
9.2.4.14. Wypowiedzenie umowy … 194
9.2.4.15. Przeniesienie praw nabytych umową … 195
9.2.4.16. Wybór prawa … 195
9.2.4.17. Wybór miejsca rozstrzygania sporów … 196
9.2.4.18. Zapis na sąd polubowny … 196
9.2.5. Szczególne postacie licencji … 196
9.2.5.1. Udostępnianie programów komputerowych z udziałem osób trzecich … 196
9.2.5.1.1. Charakterystyka problematyki … 196
9.2.5.1.2. Umowa dystrybucyjna … 198
9.2.5.1.2.1. Zakres licencji … 198
9.2.5.1.2.2. Promocja licencjonowanego programu … 199
9.2.5.1.2.3. Opłaty licencyjne … 199
9.2.5.1.2.4. Odpowiedzialność i gwarancja … 199
9.2.5.1.2.5. Czas trwania i wypowiedzenia umowy … 199
9.2.5.2. Umowa sprzedaży dyskietki (lub innego nośnika) z utrwalonym programem … 200
9.2.5.3. Umowa celofanowa (shrink-wrap licence) … 202
9.2.5.4. Licencje publiczne … 203
9.3. Umowy związane z udostępnianiem programów komputerowych … 204
9.3.1. Umowa depozytu programu … 204
9.3.2. Umowa o ujawnienie programu … 206
9.3.3. Nabycie systemu komputerowego - umowa pod klucz … 207
9.3.4. Umowa o ubezpieczenie programu … 207
9.4. Umowy o przeniesienie prawa do programu … 208
9.4.1. Umowa o przeniesienie prawa autorskiego … 208
9.4.1.1. Umowa wydawnicza … 209
9.4.2 Umowa o "przeniesienie prawa" do programu nie stanowiącego przedmiotu praw wyłącznych … 209
9.5. Umowy o stworzenie programu … 210
9.5.1. Wprowadzenie … 210
9.5.2. Charakter prawny umowy … 210
9.5.3. Uprawnienia stron … 210
9.5.4. Szczególne problemy związane z redakcją umowy … 213
9.5.4.1. Uwagi ogólne … 213
9.5.4.2. Wpływ specyfiki tworzenia programu na redakcje umowy … 213
9.5.4.3. Zakres dozwolonej eksploatacji programu przez zamawiającego i wykonawcę … 214
9.5.4.4. Wynagrodzenie i opłaty … 215
10. Prawne aspekty stosowania i usuwania "technicznych" zabezpieczeń programów komputerowych … 216
10.1. Charakterystyka problematyki … 216
10.2. Ochrona przed usuwaniem zabezpieczeń programów … 217
10.2.1. Ochrona w świetle przepisów prawa autorskiego … 217
10.2.2. Ochrona w świetle ustawy o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji … 218
10.3. Odpowiedzialność producenta programu za szkody wynikłe z działania urządzenia zabezpieczającego … 220
11. Twórczość komputerowa … 222
11.1. Charakterystyka problematyki … 222
11.2 Zaprogramowany komputer jako narzędzie twórcy … 223
11.3. Utwory generowane przez komputer - wyzwanie dla prawa autorskiego … 224
11.3.1. Utwór komputerowy jako przedmiot prawa autorskiego … 224
11.3.2. Twórca utworu komputerowego … 226
11.3.3. Podmiot praw autorskich do utworu komputerowego … 227
12. Prawne problemy zbierania i przetwarzania danych; banki danych a prawo … 229
12.1. Banki danych a prawo konstytucyjne … 229
12.2 Banki danych a prawo autorskie … 230
12.2.1. Zbieranie i utrwalanie danych … 230
12.2.1.1. Rodzaj materiału gromadzonego w bankach danych … 230
12.2.1.2. Sposób korzystania z materiału przy tworzeniu banków danych … 232
12.2.2. Korzystanie z banków danych przez osoby trzecie … 234
12.2.2.1. Bank danych jako samodzielny przedmiot autorskoprawnej ochrony … 234
12.2.2.2. Posługiwanie się bankami danych i zawartymi w nich materiałami … 236
12.3. Bank danych a ochrona praw osobistych, w szczególności prawa do prywatności … 237
12.3.1. Dane osobowe jako przedmiot ochrony … 239
12.3.2. Typowe konstrukcje w ustawach dotyczących ochrony danych osobowych … 241
12.3.3. Uprawnienia osób, których dotyczą zbierane dane … 243
12.3.4. Zasady i stopień tajności danych znajdujących się w banku danych … 243
12.3.5. Problem tajemnicy zawodowej … 245
12.3.6. Europejska Konwencja dotycząca ochrony danych osobowych … 246
12.4. Projekt Dyrektywy Komisji EWG w sprawie ochrony baz danych … 247
12.5. Banki danych a prawo karne … 251
13. Ochrona topografii układów półprzewodnikowych … 252
13.1. Wprowadzenie … 252
13.2. Możliwości "tradycyjnej" ochrony … 252
13.3. Ochrona specjalna … 254
13.3.1. Źródła i historia legislacji … 254
13.3.2. Podstawowe zasady ochrony zagranicą … 255
13.3.2.1. Przedmiot ochrony i warunki jej powstania … 255
13.3.2.2. Treść prawa wyłącznego … 255
13.3.2.3. Podmiot prawa … 256
13.3.3. Perspektywy ochrony w Polsce … 257
Aneks … 259
Dyrektywa Rady EWG z 14 maja 1991 r. w sprawie ochrony prawnej programów komputerowych … 265
Literatura … 270