Dane szczegółowe książki

Przedmowa do dziesiątego wydania … V
Wykaz skrótów … XIX
Wykaz literatury … XXIII
Rozdział I. Wiadomości wstępne … 1
§ 1. Źródła i miejsce prawa zobowiązań w polskim systemie prawnym … 1
I. Miejsce i funkcja prawa zobowiązań w systemie prawnym … 1
1. Dział prawa cywilnego … 1
2. Inne działy … 2
II. Źródła prawa zobowiązań … 3
1. Prawo stanowione … 3
2. Prawo zwyczajowe i zwyczaj … 5
3. Prawo intertemporalne … 6
III. Struktura prawa zobowiązań … 7
1. Część ogólna i szczegółowa … 7
2. Zróżnicowania podmiotowe … 8
IV. Podstawowa literatura do prawa zobowiązań … 9
1. Przed kodyfikacją … 9
2. Przed reformą Kodeksu … 10
3. Po reformie Kodeksu … 10
§2. Zobowiązanie … 11
I. Pojęcie … 11
1. Elementy … 11
2. Stosunek prawny typu względnego … 12
3. Treść … 13
4. Dług … 15
5. Rozszerzona skuteczność … 17
6. Jedność stosunku zobowiązaniowego … 19
II. Dług i odpowiedzialność … 19
1. Pojęcie … 19
2. Odpowiedzialność osobista … 20'
3. Zobowiązania niezupełne … 22
4. Ograniczona odpowiedzialność osobista … 23
5. Odpowiedzialność rzeczowa … 24
III. Powstanie stosunku zobowiązaniowego … 24
1. Uwagi wstępne … 24
2. Czynności prawne … 25
3. Akty administracyjne … 25
4. Konstytutywne orzeczenia sądów … 27
5. Inne zdarzenia … 28
§ 3. Ochrona wierzyciela w razie niewypłacalności dłużnika … 28
I. Uwagi ogólne … 28
II. Przesłanki ochrony … 29
1. Chroniona wierzytelność … 29
2. Czynność prawna dłużnika … 30
3. Pokrzywdzenie wierzyciela … 31
4. Korzyść osoby trzeciej … 33
III. Zaskarżenie czynności i jego skutki … 34
1. Zaskarżenie czynności … 34
2. Orzeczenie względnej bezskuteczności … 35
IV. Zbliżone instytucje … 38
Rozdział II. Świadczenie … 40
§ 4. Uwagi ogólne … 40
I. Pojęcie … 40
1. Przedmiot a treść świadczenia … 40
2. Kwalifikacja prawna świadczenia … 41
II. Uwagi ogólne o treści świadczenia … 41
1. Działanie i zaniechanie … 41
2. Sposób ustalenia świadczenia … 42
3. Możliwość wykonania świadczenia … 43
4. Świadczenia w zobowiązaniach rezultatu i w zobowiązaniach starannego działania … 44
§ 5. Rodzaje świadczeń … 45
I. Świadczenia w zobowiązaniu przemiennym oraz z upoważnieniem przemiennym … 45
1. Zobowiązanie przemienne … 45
2. Upoważnienie przemienne … 46
II. Wielość świadczeń oraz świadczenia uboczne … 47
1. Łączenie świadczeń … 47
2. Świadczenia uboczne … 47
III. Świadczenia jednorazowe, okresowe i ciągłe … 48
1. Świadczenia jednorazowe … 48
2. Świadczenia okresowe … 49
3. Świadczenia ciągłe … 49
IV. Świadczenia podzielne i niepodzielne … 51
V. Świadczenia oznaczone co do tożsamości i oznaczone co do gatunku .. 51
VI. Zwrot nakładów i wydatków … 53
§ 6. Świadczenia pieniężne i odsetki … 53
I. Pieniądz … 54
1. Pojęcie … 54
2. Funkcje … 54
3. System pieniężny … 55
II. Pojęcie i sposób spełnienia świadczenia pieniężnego … 56
1. Pojęcie … 56
2. Walutowość … 57
3. Zapłata gotówką … 59
4. Zapłata bezgotówkowa … 60
5. Elektroniczna postać zapłaty … 62
III. Nominalizm … 63
1. Pojęcie … 63
2. Zobowiązania ze świadczeniem pieniężnym … 64
IV. Waloryzacja. Zagadnienia ogólne … 64
1. Pojęcie i funkcja … 64
2. Zakres zastosowania … 65
V. Waloryzacja umowna … 67
1. Pojęcie … 67
2. Miernik wartości … 67
VI. Waloryzacja sądowa … 68
1. Pojęcie … 68
2. Przesłanki … 68
3. Zakres kompetencji sądu … 71
VII. Odsetki … 72
1. Pojęcie i funkcja … 72
2. Źródła obowiązku świadczenia odsetek … 74
3. Wysokość odsetek … 76
4. Zakaz anatocyzmu … 78
5. Terminy płatności … 78
6. Przedawnienie … 79
§ 7. Naprawienie szkody … 81
I. Odpowiedzialność odszkodowawcza i jej przesłanki … 82
II. Zasady i rodzaje odpowiedzialności … 83
1. Zasady odpowiedzialności … 83
2. Rodzaje odpowiedzialności … 85
III. Związek przyczynowy … 86
1. Pojęcie … 86
2. Cecha normalności … 87
3. Wyjątki … 90
IV Szkoda … 90
1. Pojęcie … 90
2. Rodzaje szkody majątkowej … 92
3. Zaliczenie uzyskanych korzyści … 94
4. Ujemny interes umowny … 95
5. Ciężar dowodu … 96
V. Świadczenie zmierzające do naprawienia szkody … 97
1. Funkcje odszkodowania … 97
2. Przyczynienie się poszkodowanego … 98
3. Inne ograniczenia obowiązku naprawienia szkody … 100
4. Sposób naprawienia szkody … 101
5. Sposób ustalenia wysokości odszkodowania … 103
Rozdział III. Wielość wierzycieli lub dłużników … 106
§ 8. Zobowiązania solidarne … 106
I. Solidarność dłużników (bierna) … 107
1. Pojęcie … 107
2. Źródła … 107
3. Pozycja prawna dłużników wobec wierzyciela … 108
4. Roszczenia regresowe … 110
II. Solidarność wierzycieli (czynna) … 111
1. Pojęcie i funkcja … 111
2. Reżim prawny … 111
III. Struktura prawna zobowiązań solidarnych … 112
IV. Solidarność niewłaściwa … 112
§ 9. Zobowiązania niepodzielne i podzielne … 113
I. Zobowiązania niepodzielne … 114
1. Pojęcie … 114
2. Wielość dłużników … 114
3. Wielość wierzycieli … 114
II. Zobowiązania podzielne … 115
Rozdział IV. Umowy zobowiązaniowe … 117
§ 10. Uwagi ogólne o umowach zobowiązaniowych … 117
I. Uwagi wstępne … 117
1. Pojęcie … 117
2. Regulacja prawna … 118
3. Transformacja koncepcji umowy … 118
4. Umowy adhezyjne … 119
II. Umowy wzajemne … 120
1. Umowy jednostronnie i dwustronnie zobowiązujące … 120
2. Pojęcie umowy wzajemnej … 120
3. Zakres zastosowania … 122
4. Konsekwencje … 123
III. Umowy realne … 124
IV. Umowy kauzalne i abstrakcyjne … 124
V. Umowy losowe … 125
§ 11. Treść umów zobowiązaniowych … 126
I. Swoboda umów … 126
1. Pojęcie … 126
2. Zakres swobody umów … 127
3. Granice wyznaczone przez ustawę … 129
4. Granice wyznaczone przez zasady współżycia społecznego … 130
5. Granice wyznaczone przez naturę zobowiązania … 131
6. Skutki przekroczenia granic … 133
II. Pierwotna niemożliwość świadczenia … i. 134
III. Wyzysk … 135
1. Przesłanki … 135
2. Skutki prawne … 135
3. Kwalifikacja prawna … 136
§ 12. Zagadnienia szczególne związane z przygotowaniem i zawarciem umowy … 136
I. Wprowadzenie … 137
II. Culpa in contrahendo … 137
III. Umowa przedwstępna … 139
1. Pojęcie i cel … 139
2. Przesłanka ważności … 142
3. Termin zawarcia umowy przyrzeczonej … 142
4. Skutki niezawarcia umowy przedwstępnej … 143
5. Przedawnienie … 144
IV. Ograniczenia swobody zawierania umów … 145
1. Uwagi wstępne … 145
2. Ograniczenia doboru kontrahenta … 146
3. Obowiązek kontraktowania … 146
4. Zezwolenia administracyjne … 148
5. Tryb zawierania umowy … 148
§ 13. Wzorce umów … 149
I. Uwagi wstępne … 149
1. Geneza i funkcja społeczna … 149
2. Reakcja prawna … 150
II. Pojęcie i charakter prawny wzorca umowy … 151
1. Wzorzec umowy … 151
2. Charakter prawny wzorca … 152
III. Informacja o wzorcu przesłanką mocy wiążącej wzorca … 154
1. Uwagi wstępne … 154
2. Doręczenie wzorca … 155
3. Inne sposoby informowania o wzorcu … 155
4. Przejrzystość (transparentność) wzorca … 156
IV. Wzorzec a umowa … 157
1. Pierwszeństwo umowy … 157
2. Wydanie wzorca w czasie trwania stosunku prawnego o charakterze ciągłym … 157
3. Konflikt wzorców … 158
§ 14. Umowy konsumenckie … 159
I. Uwagi ogólne … 159
1. Pojęcie … 159
2. Zasady … 160
3. Regulacja prawna … 160
II. Niedozwolone postanowienia umowne … 161
1. Uwagi ogólne … 161
2. Zakres stosowania … 161
3. Ciężar dowodu indywidualnego uzgodnienia … 163
4. Przesłanki uznania klauzuli za niedozwoloną … 163
5. Katalog klauzul z art. 385^{3} KC … 165
6. Skutki uznania klauzuli za niedozwoloną … 166
7. Kontrola treści konkretnego stosunku prawnego … 166
8. Kontrola abstrakcyjna … 166
III. Umowy zawierane poza lokalem przedsiębiorstwa … 169
1. Uwagi ogólne … 169
2. Miejsce zawarcia umowy … 169
3. Wyłączenia … 170
4. Sposób zawarcia umów poza lokalem przedsiębiorstwa … 170
5. Odstąpienie od umowy … 171
IV. Umowy zawierane na odległość … 173
1. Uwagi wstępne … 173
2. Zawarcie umowy na odległość … 173
3. Wyłączenia … 174
4. Zgoda konsumenta na posłużenie się określonym środkiem porozumiewania się na odległość … 174
5. Obowiązek informacji … 175
6. Treść umowy … 176
7. Skutki niewykonania umowy przez przedsiębiorcę … 177
8. Zapłata kartą płatniczą … 178
9. Odstąpienie od umowy przez konsumenta … 178
10. Umowy dotyczące usług finansowych … 179
§ 15. Umowy odnoszące się do osób trzecich … 180
I. Umowa o świadczenie na rzecz osoby trzeciej … 180
1. Pojęcie … 180
2. Skutki … 182
3. Zastosowanie … 183
II. Umowa o świadczenie przez osobę trzecią … 183
1. Pojęcie … 183
2. Odpowiedzialność gwaranta … 185
3. Zastosowanie … 185
III. Umowa o zwolnienie dłużnika przez osobę trzecią od obowiązku świadczenia … 186
Rozdział V. Czyny niedozwolone … 188
§ 16. Uwagi wprowadzające … 188
I. Pojęcie … 188
II. Systematyka … 189
III. Funkcja … 190
§ 17. Odpowiedzialność za własne czyny … 190
I. Uwagi ogólne … 191
II. Bezprawność … 192
1. Pojęcie … 192
2. Wyłączenia … 193
III. Wina … 195
1. Pojęcie … 195
2. Kwalifikacje psychiczne … 196
3. Rodzaje i mierniki winy … 198
IV. Współsprawstwo i współodpowiedzialność … 199
1. Podżeganie i pomocnictwo … 199
2. Skorzystanie ze szkody … 200
V. Ciężar dowodu … 201
1. Reguła ogólna … 201
2. Wina anonimowa … 201
§ 18. Odpowiedzialność za cudze czyny … 202
I. Odpowiedzialność osób zobowiązanych do nadzoru … 203
1. Uwagi wprowadzające … 203
2. Odpowiedzialność sprawującego nadzór … 203
3. Odpowiedzialność sprawcy … 205
II. Odpowiedzialność osób powierzających wykonanie czynności innej osobie … 206
1. Uwagi wstępne … 206
2. Odpowiedzialność za szkodę wyrządzoną przez samodzielnego wykonawcę … 206
3. Odpowiedzialność za szkodę wyrządzoną przez podwładnego … 207
§ 19. Odpowiedzialność organów władzy publicznej … 209
I. Uwagi wprowadzające … 210
II. Podmioty … 211
1. Podmioty odpowiedzialne … 211
2. Poszkodowany … 213
III. Przesłanki odpowiedzialności … 213
1. Czyn niedozwolony … 213
2. Szkoda i związek przyczynowy … 217
IV. Odpowiedzialność za szkodę wyrządzoną wydaniem albo niewydaniem aktu normatywnego, orzeczenia lub decyzji … 218
1. Uwagi ogólne … 218
2. Odpowiedzialność za szkodę wyrządzoną wydaniem aktu normatywnego … 218
3. Odpowiedzialność za szkodę wyrządzoną wydaniem orzeczenia lub decyzji … 221
4. Odpowiedzialność za szkodę wyrządzoną niewydaniem orzeczenia lub decyzji … 224
5. Odpowiedzialność za szkodę wyrządzoną niewydaniem aktu normatywnego … 226
V. Naprawienie szkody na zasadach słuszności … 227
VI. Uregulowania odrębne … 229
§ 20. Odpowiedzialność za zwierzęta i rzeczy … 229
I. Odpowiedzialność za zwierzęta … 230
1. Podmiot i przesłanki … 230
2. Zasady odpowiedzialności … 231
3. Samopomoc … 232
II. Odpowiedzialność za wyrzucenie, spadnięcie lub wylanie przedmiotu … 232
1. Podmiot i przesłanki … 232
2. Zasada odpowiedzialności … 233
III. Odpowiedzialność za zawalenie się budowli lub oderwanie się jej części … 234
1. Podmiot i przesłanki … 234
2. Zasada odpowiedzialności … 234
§ 21. Odpowiedzialność związana z użyciem sił przyrody … 236
I. Osoby ponoszące odpowiedzialność na zasadzie ryzyka … 236
1. Uwagi wstępne … 236
2. Prowadzący przedsiębiorstwo … 237
3. Posiadacz mechanicznego środka komunikacji … 238
II. Przesłanki odpowiedzialności … 239
1. Prowadzącego przedsiębiorstwo … 239
2. Posiadacza mechanicznego środka komunikacji … 240
3. Uchylenie zasady ryzyka … 241
III. Okoliczności egzoneracyjne … 242
1. Uwagi wstępne … 242
2. Siła wyższa … 242
3. Wina poszkodowanego … 242
4. Wina osoby trzeciej … 243
IV. Poszkodowany … 244
1. Reguła ogólna … 244
2. Regulacja szczególna … 244
3. Ubezpieczenia komunikacyjne … 245
§ 22. Zapobieganie szkodzie … 246
I. Obowiązek zapobieżenia szkodzie … 246
1. Uwagi wstępne … 246
2. Przesłanki … 247
3. Roszczenia … 247
II. Odpowiedzialność za szkody poniesione w cudzym i we wspólnym interesie … 247
§ 23. Reguły szczególne odnoszące się do naprawiania szkód z czynów niedozwolonych … 248
I. Miarkowanie odszkodowania … 249
II. Współodpowiedzialność kilku osób … 250
1. Uwagi wstępne … 250
2. Przesłanki współodpowiedzialności … 250
3. Roszczenia regresowe … 251
III. Szkoda na osobie … 252
1. Uwagi wstępne … 252
2. Majątkowa szkoda na osobie … 254
IV. Krzywda … 260
1. Uwagi ogólne … 260
2. Ogólne roszczenie o zadośćuczynienie pieniężne … 261
3. Relacje art. 445 KC do art. 448 KC … 265
4. Zadośćuczynienie na podstawie art. 446 § 4 KC … 268
5. Dziedziczenie i zbywanie roszczeń … 269
6. Regulacje pozakodeksowe … 270
V. Szkody związane z poczęciem i urodzeniem dziecka … 270
1. Odpowiedzialność na podstawie art. 446^{1} KC … 270
2. Odpowiedzialność za szkody wyrządzone niechcianym urodzeniem 270 § 24. Przedawnienie roszczeń z czynów niedozwolonych … 272
I. Uwagi ogólne … 272
II. Szczególny reżim przedawnienia … 273
§ 25. Odpowiedzialność za szkodę wyrządzoną przez produkt niebezpieczny … 276
I. Uwagi ogólne … 276
1. Rozwój szczególnej regulacji prawnej … 276
2. Usytuowanie przepisów … 277
3. Relacje do innych uregulowań … 278
II. Produkt niebezpieczny … 278
1. Uwagi wstępne … 278
2. Produkt … 278
3. Produkt niebezpieczny … 279
III. Podmioty … 280
1. Podmiot odpowiedzialny … 280
2. Podmiot uprawniony … 281
IV. Przesłanki odpowiedzialności i przedawnienie roszczeń … 281
1. Zasada odpowiedzialności … 281
2. Szkoda i związek przyczynowy … 282
3. Przedawnienie roszczenia odszkodowawczego … 283
4. Zbieg odpowiedzialności … 283
V Semiimperatywny charakter norm ochronnych … 283
Rozdział VI. Bezpodstawne wzbogacenie … 284
§ 26. Istotne cechy i przesłanki … 284
I. Uwagi ogólne … 284
1. Pojęcie i funkcja bezpodstawnego wzbogacenia … 284
2. Regulacja nienależnego świadczenia … 285
II. Przesłanki … 285
1. Wzbogacenie … 285
2. Zubożenie … 285
3. Związek między wzbogaceniem a zubożeniem … 286
4. Bezpodstawność wzbogacenia … 287
III. Nienależne świadczenie … 287
1. Brak zobowiązania … 288
2. Odpadnięcie podstawy prawnej … 288
3. Nieosiągnięcie celu świadczenia … 288
4. Nieważność czynności prawnej … 288
§ 27. Roszczenie o wydanie wzbogacenia … 289
I. Zasady ogólne … 289
1. Przedmiot … 289
2. Podmioty zobowiązane … 291
3. Przedawnienie … 291
II. Wzbogacenie niepodlegąjące zwrotowi … 291
1. Świadomość braku zobowiązania … 292
2. Zgodność świadczenia z zasadami współżycia społecznego … 292
3. Zadośćuczynienie przedawnionemu roszczeniu oraz roszczeniu z gier i zakładów … 293
4. Spełnienie niewymagalnego świadczenia … 293
III. Przepadek świadczenia … 293
1. Uwagi wstępne … 293
2. Czyn zabroniony … 294
3. Cel niegodziwy … 295
4. Skutki … 296
Rozdział VII. Wykonanie zobowiązań i skutki ich niewykonania … 297
§ 28. Wykonanie zobowiązań … 297
I. Zasady ogólne … 298
II. Zmiana stosunków (clausula rebus sic stantibus) … 301
1. Wprowadzenie … 301
2. Zakres zastosowania … 303
3. Przesłanki … 303
4. Decyzje sądu … 305
5. Zbieg przepisów … 306
6. Umowne klauzule adaptacyjne … 307
III. Podmioty wykonania zobowiązania … 307
1. Osoby wykonujące … 307
2. Osoby przyjmujące … 308
IV. Przedmiot wykonania zobowiązania … 309
1. Rzeczy oznaczone co do gatunku … 309
2. Część świadczenia … 309
3. Kilka świadczeń (zarachowanie zapłaty) … 309
V. Miejsce spełnienia świadczenia … 310
VI. Termin spełnienia świadczenia … 311
1. Oznaczenie … 311
2. Wymagalność … 313
VII. Wykonanie świadczeń wzajemnych … 314
1. Jednoczesność świadczeń … 314
2. Świadczenie wcześniejsze … 314
VIII. Dowody spełnienia świadczenia … 316
§ 29. Skutki niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania … 317
I. Ogólne reguły określające odpowiedzialność dłużnika … 317
1. Wprowadzenie … 317
2. Odpowiedzialność odszkodowawcza … 318
3. Wina … 319
4. Odpowiedzialność za inne osoby … 322
5. Ciężar dowodu … 323
II. Niemożliwość świadczenia … 325
1. Pojęcie niemożliwości świadczenia … 325
2. Skutki niemożliwości świadczenia - wprowadzenie … 327
3. Niemożliwość nieobjęta odpowiedzialnością dłużnika … 328
4. Niemożliwość objęta odpowiedzialnością dłużnika … 329
III. Opóźnienie i zwłoka dłużnika … 331
1. Wprowadzenie … 331
2. Następstwa zwykłego opóźnienia … 331
3. Następstwa zwłoki … 332
4. Następstwa zwłoki w umowach wzajemnych … 333
IV. Prawo zatrzymania … 335
V. Zwłoka wierzyciela … 336
1. Wprowadzenie … 336
2. Przesłanki … 337
3. Skutki … 338
§ 30. Dodatkowe zastrzeżenia umowne … 339
I. Uwagi wstępne … 339
II. Zadatek … 340
1. Pojęcie … 340
2. Skutki … 341
III. Umowne prawo odstąpienia … 342
1. Pojęcie … 342
2. Skutki … 343
IV Odstępne … 343
V Kara umowna … 344
1. Pojęcie i funkcja … 344
2. Ochrona dłużnika … 345
3. Kara ustawowa … 347
Rozdział VIII. Wygaśnięcie zobowiązania … 349
§ 31. Wygaśnięcie zobowiązania związane z zaspokojeniem wierzyciela … 349
I. Uwagi wstępne … 349
II. Świadczenie w miejsce wykonania … 350
III. Odnowienie … 350
1. Pojęcie … 350
2. Związek nowego z dawnym zobowiązaniem … 351
3. Skutki … 352
IV. Potrącenie … 352
1. Pojęcie … 352
2. Przesłanki … 353
3. Skutki … 355
4. Wyłączenia … 356
5. Potrącenie umowne … 357
V. Złożenie do depozytu sądowego … 358
1. Tryb … 358
2. Skutki … 359
§ 32. Wygaśnięcie zobowiązania bez zaspokojenia wierzyciela … 361
I. Uwagi ogólne … 361
II. Zwolnienie z długu … 362
III. Rozwiązanie umowy … 362
Rozdział IX. Zmiana wierzyciela lub dłużnika … 365
§ 33. Uwagi wstępne … 365
§ 34. Zmiana wierzyciela … 366
I. Przelew wierzytelności … 366
1. Pojęcie … 366
2. Dopuszczalność … 368
3. Skutek wobec wierzyciela … 369
4. Skutek wobec dłużnika … 370
II. Wstąpienie osoby trzeciej w prawa zaspokojonego wierzyciela … 372
1. Przesłanki i skutki … 372
2. Obowiązek przyjęcia świadczenia … 374
3. Ochrona dłużnika … 374
§ 35. Zmiana dłużnika … 375
I. Przejęcie długu … 375
1. Pojęcie … 375
2. Forma … 377
3. Zgoda na przejęcie długu … 378
4. Przedmiot umowy. Prawa uboczne … 378
5. Zarzuty przysługujące przejemcy … 379
II. Kumulatywne przystąpienie do długu … 380
1. Umowa kumulatywnego przystąpienia do długu … 380
2. Ustawowe kumulatywne przystąpienie do długu … 381
Rozdział X. Zbieg roszczeń … 382
§ 36. Uregulowanie prawne zbiegu roszczeń … 382
I. Uwagi ogólne … 382
1. Pojęcie zbiegu przepisów, norm i roszczeń … 382
2. Skutki zbiegu roszczeń … 383
II. Rozwiązania szczególne … 384
1. Bezpodstawne wzbogacenie … 384
2. Delikty … 385
3. Szkoda wyrządzona przez produkt niebezpieczny … 386
4. Naruszenia dóbr osobistych … 387
Indeks rzeczowy … 389