Dane szczegółowe książki

Wstęp 9
1. Rodzina jako środowisko rozwoju dzieci z niepełnosprawnościami 15
1.1. Wprowadzenie 5
1.2. Rozwój psychiczny dziecka w ujęciu paradygmatu społeczno-inter-akcyjnego 16
1.3. Edukacyjne strategie opiekunów wspomagające rozwój dziecka w środowisku rodzinnym 23
1.3.1. Nauczanie zorientowane na strefę najbliższego rozwoju - koncepcja Lwa Wygotskiego 23
1.3.2. Techniki oddziaływań wychowawczych ułatwiające nabywanie kompetencji ludzkich - badania Burtona White'a 27
1.3.3. Uczenie okolicznościowe - koncepcja Stefana Szumana 31
1.3.4. Epizody wspólnego zaangażowania - koncepcja Rudolpha Schaffera 35
1.3.5. Budowanie rusztowania - koncepcja Jerome Brunera i Davida Wooda 37
1.3.6. Upośrednione uczenie - koncepcja Reuvena Feuersteina 40
1.4. Konsekwencje niepełnosprawności dla rozwoju dziecka 44
1.5. Konsekwencje niepełnosprawności dziecka dla funkcjonowania rodziny 54
1.5.1. Rodzina jako system relacji 54
1.5.2. Relacje między małżonkami 57
1.5.3. Relacje matka - niepełnosprawne dziecko 60
1.5.4. Relacje ojciec - niepełnosprawne dziecko 64
1.5.5. Relacje niepełnosprawne dziecko - sprawne rodzeństwo 67
1.5.6. Relacje niepełnosprawne dziecko - dziadkowie 71
1.6. Podsumowanie 74
2. Teoretyczne podstawy wczesnego wspomagania rozwoju dzieci z nie
pełnosprawnościami 76
2.1. Wprowadzenie 76
2.2. Koncepcje wspomagania rozwoju 77
2.2.1. Humanistyczny model wspomagania rozwoju Barbary Kaji 77
2.2.2. Wspomaganie rozwoju człowieka w ciągu życia - koncepcja Anny Brzezińskiej 83
2.2.3. Wzmacnianie pozytywnie wartościowanych właściwości psychicznych
i wpływów środowiska - koncepcja Ireny Obuchowskiej 92
2.2.4. Intensywne wspomagania rozwoju umysłowego - koncepcja Edyty Gruszczyk-Kolczyńskiej 97
2.2.5. Wspomaganie rozwoju w ujęciu innych autorów 105
2.2.5.1. Całościowe ujęcie wspomagania rozwoju według Marii Kielar-Turskiej 105
2.2.5.2. Wspomaganie rozwoju jako działanie oparte na refleksji - stanowisko Władysławy Pileckiej 108
2.2.5.3. Humanistyczno-egzystencjalne ujęcie wspomagania rozwoju według Marii Straś-Romanowskiej 110
2.2.5.4. Koncepcja edukacyjnego wspierania rozwoju Władysława Puśleckiego 113
2.3. Terminologiczne kontrowersje wokół wczesnego wspomagania rozwoju dziecka 115
2.3.1. Wczesne wspomaganie rozwoju dziecka a wczesna interwencja 115
2.3.2. Wczesne wspomaganie rozwoju dziecka a inne pojęcia bliskoznaczne 122
2.4. Definicja własna wczesnego wspomagania rozwoju dziecka 130
2.5. Wczesne wspomaganie rozwoju dziecka w świetle przepisów prawa oświatowego 137
2.6. Podsumowanie 143
3. Udział rodziny w procesie wczesnego wspomagania rozwoju dzieci
z niepełnosprawnościami 145
3.1. Wprowadzenie 145
3.2. Potrzeba włączenia rodziny w proces wczesnego wspomagania rozwoju dziecka 146
3.3. Geneza i założenia paradygmatu wczesnego wspomagania rozwoju dziecka skoncentrowanego na rodzinie 150
3.4. Charakterystyka paradygmatu wczesnego wspomagania rozwoju dziecka skoncentrowanego na rodzinie 157
3.5. Modele wczesnego wspomagania rozwoju dziecka w środowisku rodzinnym 162
3.5.1. Model wspomagania wzorców rodzinnych interakcji Michaela Guralnicka 163
3.5.2. Model wspierających wizyt domowych Robina McWilliama 173
3.5.3. Model wrażliwego nauczania Geralda Mahoneya 184
3.5.4. Model oddziaływań pośredniczonych przez kontekst Carla Dunsta 194
3.5.5. Udoskonalony model nauczania w naturalnym środowisku Terry Hancock i AnnKaiser 202
3.6. Podsumowanie 210
4. Model wczesnego wspomagania rozwoju skoncentrowanego na interak
cjach rodzice - dziecko z niepełnosprawnością 212
4.1. Wprowadzenie 212
4.2. Pojęcie interakcji 213
4.3. Wpływ interakcji z rodzicami na rozwój dziecka w ujęciu teorii przywiązania 217
4.4. Charakterystyka modelu wczesnego wspomagania rozwoju dziecka skoncentrowanego na interakcjach rodzice - dziecko 225
4.4.1. Rola wrażliwości macierzyńskiej we wczesnym wspomaganiu rozwoju dziecka 227
4.4.2. Cechy interakcji wspomagających rozwój dziecka 235
4.4.3. Codzienne czynności rodziny jako kontekst wczesnego wspomagania rozwoju dziecka 247
4.4.4. Uwzględnianie ciekawości i zainteresowań dziecka jako warunek skuteczności oddziaływań wspomagających rozwój 255
4.4.5. Strategie postępowania rodziców w toku interakcji z dzieckiem 261
4.5. Badania nad skutecznością interakcji rodzice - dziecko w procesie wczesnego wspomagania rozwoju 275
4.6. Podsumowanie 282
5. Współpraca specjalistów z rodzicami w procesie wczesnego wspomaga
nia rozwoju dzieci z niepełnosprawnościami 284
5.1. Wprowadzenie 284
5.2. Upełnomocnienie rodziców jako cel współpracy 285
5.3. Modele współpracy między specjalistami 292
5.4. Wizyty domowe jako podstawowa forma współpracy specjalistów z rodzicami 301
5.5. Przygotowanie rodziców do wspomagania rozwoju dziecka 310
5.6. Przygotowanie specjalistów do współpracy z rodzicami 322
5.7. Podsumowanie 329
Zakończenie 331
Literatura 337
Early support of development of children with disabilities in their f amily envi-
ronment (Summary) 356