Dane szczegółowe książki

Spis treści
Przedmowa (Krzysztof Konarzewski) 9
Rozdział 1. Z dziejów szkoły (Irena Szybiak) 13
1.1. Wprowadzenie 13
1.2. Szkoła antyczna 16
1.3. Wczesne chrześcijaństwo wobec szkoły rzymskiej 20
1.4. Szkoła w wiekach średnich: od patronatu świeckiego do monopolu kościelnego 21
1.5. Szkoła w dobie humanizmu: złamanie i odrodzenie monopolu kościelnego 24
1.6. U progu oświecenia: XVII-wieczna krytyka istniejącej szkoły 30
1.7. Powstanie szkół użytecznych: rycerskich i realnych 31
1.8. Państwo a szkoła: oświeceniowe reformy szkolne 33
1.9. Szkoła polska w okresie oświecenia 35
1.10. Zwiastuny demokratycznego ustawodawstwa szkolnego w okresie Wielkiej Rewolucji Francuskiej 38
1.11. Szkoła w okresie rozwoju kapitalizmu: pogłębianie się przedziału między szkołą ludową a szkołą dla elity 39
1.12. Szkoła a państwo w XIX wieku 44
1.13. Szkoła na ziemiach polskich pod zaborami 47
1.14. Szkoła a rozwój myśli pedagogicznej na przełomie XIX i XX wieku 50
1.15. Podsumowanie 52

Rozdział 2. Szkoła w społeczeństwie (Jan Szczepański) 54
2.1. Definicje społeczeństwa 55
2.2. Miejsce szkoły w społeczeństwie 57
2.3. Społeczny sens tworzenia szkół 59
2.4. Szkoła wśród instytucji socjalizacyjnych 62
2.5. Wpływ społeczeństwa na relacje między nauczycielem i uczniem 64
2.6. Szkoła i gospodarka 67
2.7. Szkoła i klasy społeczne 69
2.8. Szkoła w kulturze narodowej 72
2.9. Szkoła a polityka 75
2.10. Szkoła a badania naukowe 78
2.11. Szkoła i oświata permanentna 79
2.12. Szkoła w społeczności lokalnej 80
2.13. Szkoła i dezorganizacja społeczeństwa 84
2.14. Dezorganizacja szkolnictwa i jego reformy 86

Rozdział 3. Oświata polska po roku 1989 (Krzysztof Konarzewski) 91
3.1. Oświata w Polsce Ludowej 91
3.2. Oświata w piętnastoleciu III Rzeczypospolitej 94

Rozdział 4. Uczeń (Krzysztof Konarzewski) 105
4.1. Pojęcie sytuacji 107
4.2. Wymiary subiektywnego środowiska szkolnego 109
4.3. Cechy ucznia 113
4.3.1. Płeć 113
4.3.2. Pochodzenie społeczne 119
4.3.3. Inteligencja 122
4.3.4. Język 125
4.3.5. System wartości 130
4.3.6. Podsumowanie 135
4.4. Cechy szkoły 136
4.4.1. Prestiż szkoły 136
4.4.2. Właściwości szkoły i oddziału klasowego 139
4.4.3. Struktura oddziału klasowego 143
4.4.4. Klimat oddziału klasowego 146
4.4.5. Trzy środowiska klasowe 151
4.4.6. Podsumowanie 158

Rozdział 5. Nauczyciel (Krzysztof Konarzewski) 160
5.1. Pojęcie roli społecznej 161
5.2. Osobliwości roli nauczyciela 164
5.2.1. Niejasność roli 164
5.2.2. Niespójność roli 166
5.2.3. Psychologiczna trudność roli 169
5.2.4. Niezgodność roli z innymi rolami 172
5.3. Reakcje nauczycieli na dylematy swojej roli 173
5.3.1. Jak nauczyciele reagują na niejasność kryteriów zawodowego mistrzostwa 173
5.3.2. Reakcje nauczycieli na niespójność oczekiwań 176
5.3.3. Reakcja na psychologiczną trudność roli 184
5.3.4. Reakcja na niezgodność roli nauczyciela z innymi rolami społecznymi 188

Rozdział 6. Program szkolny (Krzysztof Konarzewski) 191
6.1. Pojęcie programu szkolnego 191
6.2. Miejsce programu szkolnego w systemie oświaty 192
6.3. Funkcje programu szkolnego 193
6.4. Zakres programu szkolnego 197
6.5. Zasady selekcji treści kształcenia 198
6.5.1. Pytanie Deweya 198
6.5.2. Pytanie Spencera 200
6.6. Struktura programu szkolnego 205
6.6.1. Separacja treści 207
6.6.2. Porządek czasowy 208
6.6.3. Niewidzialna pedagogia 210
6.6.4. Integracja wiedzy 211
6.7. Implikacje praktyczne 215
6.8. Budowa jednostki szkolnego programu kształcenia 217
6.8.1. Cele jako oczekiwane osiągnięcia uczniów 218
6.8.2. Materiał jako przedmiot aktywności uczniów 220
6.8.3. Porządek czasowy 222
6.8.4. Wymagania 225
Indeks osób 227
Indeks rzeczowy 230