Dane szczegółowe książki
Obyczaje w Polsce: od średniowiecza do czasów współczesnych : praca zbiorowa / Chwalba, Andrzej (1949-)
Autorzy
Tytuł
Obyczaje w Polsce: od średniowiecza do czasów współczesnych : praca zbiorowa
Wydawnictwo
Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2005
Numer wydania
1 dodr.
ISBN
8301142537
Hasła przedmiotowe
Spis treści
pokaż spis treści
Od redaktora. Uwagi wstępne…13
I. WIEKI ŚREDNIE (Lidia Korczak)
1. Wizja świata… 23
Wiedza o świecie… 24
Strach… 25
Poczucie czasu … 26
Swoi i obcy… 28
2. Rodzina i dom … 31
Struktura rodziny… 32
Miejsce kobiety … 33
Małżeństwo… 35
Zwyczaje weselne… 36
Mąż i żona … 39
Narodziny dziecka… 40
Potomstwo pozamałżeńskie… 42
Dziecko w rodzinie … 43
Misterium śmierci … 44
Pamięć o zmarłych … 47
Siedlisko … 48
Wyposażenie domów… 52
Higiena… 53
3. Stół … 54
Żywność … 55
Sztuka kulinarna … 58
Trunki… 59
Obyczaj biesiadowania… 60
Kultura przy stole … 62
4. Życie towarzyskie i rozrywki … 63
Święta doroczne … 65
Taniec… 66
Wielkanoc … 68
Zielone Świątki … 69
Rozrywki świeckie … 70
Rozrywki dworskie… 70
5. Praca… 75
Społeczeństwo i jego struktura… 75
Nobilitacja pracy… 76
Ustrój społeczny w Polsce … 77
Obyczaje „zawodowe…79
Obrzędy w roku rolniczym… 80
Środowisko miejskie… 83
Korporacje i bractwa w mieście … 84
Ludzie miasta … 86
Rycerstwo i szlachta… 88
Elementy kultury rycerskiej… 91
Dworzanie… 93
Duchowieństwo… 94
6. Życie publiczne… 95
Organizacja polityczna… 96
Struktura władzy … 98
Zwyczaje sądowe… 99
Życie publiczne w okresie rozbicia dzielnicowego…100
Modernizacja państwa… 101
Urzędy i poselstwa… 102
Społeczeństwo szlacheckie… 104
Prawo i sądy … 106
Aktywność polityczna poddanych…107
Duchowieństwo i sądy kościelne… 107
Samorząd miejski … 109
Kmiecie a sprawy publiczne… 110
Bibliografia (wybór)…112
II. CZASY NOWOŻYTNE {Marek Ferenc)
1. Wizja świata… 117
Nauka i wiara … 118
Świadomość narodowa … 121
Kanon piękna i moda … 121
Edukacja… 123
Podróżowanie i transport… 126
Poczta… 127
Gazety… 128
Kalendarze … 128
2. Rodzina i dom … 129
Mąż i żona … 129
Narodziny dziecka… 129
Potomstwo pozamałżeńskie… 131
Chrzciny … 131
Swaty i zwyczaje weselne… 133
Małżeństwo… 138
„Dobre umieranie"… 140
Budownictwo… 143
Wyposażenie domów… 146
Higiena… 148
Ogrody … 149
3. Stół… 149
Upodobania kulinarne… 150
Trunki… 153
Tytoń… 157
Przyrządzanie posiłków… 158
4. Życie towarzyskie i rozrywki …158
Gościnność … 159
Etykieta towarzyska… 159
Kłótnie i pojedynki… 161
Spotkania towarzyskie… 162
Teatr… 164
Rozrywki szlacheckie … 167
Taniec… 168
Muzyka… 169
Gry towarzyskie i hazardowe … 171
Rok obrzędowy … 173
Uroczystości publiczne … 180
5. Praca … 182
Praca na gospodarstwie… 183
Praca w mieście… 188
Handel … 190
6. Życie publiczne … 192
Aktywność publiczna szlachty … 193
Kobiety w życiu publicznym… 195
Sejm i sejmiki … 195
Monarcha… 202
Administracja i sądownictwo … 205
Zwyczaje wojskowe … 211
Bibliografia (wybór)…214
III. POLSKA DOBY ROZBIORÓW
I MIĘDZYWOJENNA {Dobrochna Kałwa)
1. Wizja świata… 222
Społeczeństwo i jego struktura… 223
Wiedza o świecie i podróżowanie…227
Sztuka epistolografii … 229
Telefon … 230
Czasopiśmiennictwo … 231
Czytelnictwo … 232
Kinematograf i radio … 233
Obrzędowość i religijność … 234
Ubiór i moda… 237
Etykieta towarzyska… 240
2. Rodzina i dom … 242
Znaczenie rodziny… 242
Małżeństwo… 244
Urządzenie domu … 250
Chłopska chałupa … 258
Narodziny dziecka… 259
Blaski i cienie dzieciństwa … 260
Struktura rodziny… 261
Śmierć i żałoba … 261
3. Stół… 264
Nowe obyczaje kulinarne… 264
Kuchnia ziemiańska… 268
Kuchnia chłopska … 271
Kuchnia robotnicza… 274
Stołowanie poza domem … 275
Napoje alkoholowe i bezalkoholowe…278
Świąteczny stół … 280
4. Życie towarzyskie i rozrywki…281
Wizyty i „bywanie" … 283
Instytucja salonu… 285
Bale… 288
Gry towarzyskie… 290
Obcowanie ze sztuką… 291
Świąteczne obyczaje towarzyskie …293
Turystyka i rekreacja … 295
Gościnność … 297
5. Praca … 298
Zmiany społeczne i gospodarcze w mieście …298
Handel … 302
Inteligencja … 305
Pośrednictwo pracy … 307
Środowisko robotnicze… 308
Praca na wsi … 309
Praca jako wartość… 311
6. Życie publiczne … 314
Obyczaje jako manifestacja patriotyzmu…315
Uroczystości i ceremonie publiczne…318
Pochody i wiece… 322
Strój jako nośnik uczuć patriotycznych…325
Tajne związki… 328
Polityka i religia… 329
Religijność w dobie rozbiorów… 329
Wojsko i obyczajowość wojskowa…330
Parlamentaryzm i parlamentariusze…332
Bibliografia (wybór)…334
IV. CZASY WSPÓŁCZESNE (Tadeusz Czekalski)
1. Wizja świata… 340
„Nowa umowa społeczna"…341
Mniejszości… 343
Religia… 344
Dewaluacja obyczaju… 346
Tajne przez poufne … 347
Zakazane rozgłośnie radiowe i drugi obieg…349
Czytelnictwo po roku 1989… 349
Higiena … 351
Nowomowa… 352
Zmiana tempa życia … 354
2. Rodzina i dom … 355
Wyzwalanie spod wpływów rodziny…355
Małżeństwo… 358
Dziecko w powojennej rodzinie … 361
Nowy model rodziny … 362
Rozwód i separacja … 363
Starość … 364
„Ucieczka od śmierci" … 365
Własne „M"…366
3. Stół … 369
Żywność … 370
Sztuka jedzenia … 372
Sztuka kulinarna … 373
Alkohol … 374
Napoje bezalkoholowe… 376
Jedzenie poza domem … 377
Mniej kalorii … 381
„Chłopskie jadło" … 382
4. Życie towarzyskie i rozrywki …383
Uroczystości rodzinno-towarzyskie …383
Spędzanie wolnego czasu… 386
Rozrywki stare i nowe … 386
Ubiór… 392
Wczasy … 394
5. Praca … 397
Przodownicy i bumelanci… 398
Warunki pracy… 400
„Wiązanie końca z końcem"…400
Norma… 401
Motywacja do pracy … 402
Kobiety w pracy… 403
Spektakle propagandowe… 404
Dobre i złe zawody … 406
Praca w epoce postkomunizmu … 407
6. Życie publiczne … 410
Władza ludowa … 411
Święta publiczne … 413
Sport… 415
Opór społeczny… 416
Wybory … 418
Parlament … 420
Elity i ich ubiór … 422
Nowa scena polityczna … 422
Bibliografia (wybór)…424
Od redaktora. Uwagi końcowe…427
Indeks rzeczowy … 436
I. WIEKI ŚREDNIE (Lidia Korczak)
1. Wizja świata… 23
Wiedza o świecie… 24
Strach… 25
Poczucie czasu … 26
Swoi i obcy… 28
2. Rodzina i dom … 31
Struktura rodziny… 32
Miejsce kobiety … 33
Małżeństwo… 35
Zwyczaje weselne… 36
Mąż i żona … 39
Narodziny dziecka… 40
Potomstwo pozamałżeńskie… 42
Dziecko w rodzinie … 43
Misterium śmierci … 44
Pamięć o zmarłych … 47
Siedlisko … 48
Wyposażenie domów… 52
Higiena… 53
3. Stół … 54
Żywność … 55
Sztuka kulinarna … 58
Trunki… 59
Obyczaj biesiadowania… 60
Kultura przy stole … 62
4. Życie towarzyskie i rozrywki … 63
Święta doroczne … 65
Taniec… 66
Wielkanoc … 68
Zielone Świątki … 69
Rozrywki świeckie … 70
Rozrywki dworskie… 70
5. Praca… 75
Społeczeństwo i jego struktura… 75
Nobilitacja pracy… 76
Ustrój społeczny w Polsce … 77
Obyczaje „zawodowe…79
Obrzędy w roku rolniczym… 80
Środowisko miejskie… 83
Korporacje i bractwa w mieście … 84
Ludzie miasta … 86
Rycerstwo i szlachta… 88
Elementy kultury rycerskiej… 91
Dworzanie… 93
Duchowieństwo… 94
6. Życie publiczne… 95
Organizacja polityczna… 96
Struktura władzy … 98
Zwyczaje sądowe… 99
Życie publiczne w okresie rozbicia dzielnicowego…100
Modernizacja państwa… 101
Urzędy i poselstwa… 102
Społeczeństwo szlacheckie… 104
Prawo i sądy … 106
Aktywność polityczna poddanych…107
Duchowieństwo i sądy kościelne… 107
Samorząd miejski … 109
Kmiecie a sprawy publiczne… 110
Bibliografia (wybór)…112
II. CZASY NOWOŻYTNE {Marek Ferenc)
1. Wizja świata… 117
Nauka i wiara … 118
Świadomość narodowa … 121
Kanon piękna i moda … 121
Edukacja… 123
Podróżowanie i transport… 126
Poczta… 127
Gazety… 128
Kalendarze … 128
2. Rodzina i dom … 129
Mąż i żona … 129
Narodziny dziecka… 129
Potomstwo pozamałżeńskie… 131
Chrzciny … 131
Swaty i zwyczaje weselne… 133
Małżeństwo… 138
„Dobre umieranie"… 140
Budownictwo… 143
Wyposażenie domów… 146
Higiena… 148
Ogrody … 149
3. Stół… 149
Upodobania kulinarne… 150
Trunki… 153
Tytoń… 157
Przyrządzanie posiłków… 158
4. Życie towarzyskie i rozrywki …158
Gościnność … 159
Etykieta towarzyska… 159
Kłótnie i pojedynki… 161
Spotkania towarzyskie… 162
Teatr… 164
Rozrywki szlacheckie … 167
Taniec… 168
Muzyka… 169
Gry towarzyskie i hazardowe … 171
Rok obrzędowy … 173
Uroczystości publiczne … 180
5. Praca … 182
Praca na gospodarstwie… 183
Praca w mieście… 188
Handel … 190
6. Życie publiczne … 192
Aktywność publiczna szlachty … 193
Kobiety w życiu publicznym… 195
Sejm i sejmiki … 195
Monarcha… 202
Administracja i sądownictwo … 205
Zwyczaje wojskowe … 211
Bibliografia (wybór)…214
III. POLSKA DOBY ROZBIORÓW
I MIĘDZYWOJENNA {Dobrochna Kałwa)
1. Wizja świata… 222
Społeczeństwo i jego struktura… 223
Wiedza o świecie i podróżowanie…227
Sztuka epistolografii … 229
Telefon … 230
Czasopiśmiennictwo … 231
Czytelnictwo … 232
Kinematograf i radio … 233
Obrzędowość i religijność … 234
Ubiór i moda… 237
Etykieta towarzyska… 240
2. Rodzina i dom … 242
Znaczenie rodziny… 242
Małżeństwo… 244
Urządzenie domu … 250
Chłopska chałupa … 258
Narodziny dziecka… 259
Blaski i cienie dzieciństwa … 260
Struktura rodziny… 261
Śmierć i żałoba … 261
3. Stół… 264
Nowe obyczaje kulinarne… 264
Kuchnia ziemiańska… 268
Kuchnia chłopska … 271
Kuchnia robotnicza… 274
Stołowanie poza domem … 275
Napoje alkoholowe i bezalkoholowe…278
Świąteczny stół … 280
4. Życie towarzyskie i rozrywki…281
Wizyty i „bywanie" … 283
Instytucja salonu… 285
Bale… 288
Gry towarzyskie… 290
Obcowanie ze sztuką… 291
Świąteczne obyczaje towarzyskie …293
Turystyka i rekreacja … 295
Gościnność … 297
5. Praca … 298
Zmiany społeczne i gospodarcze w mieście …298
Handel … 302
Inteligencja … 305
Pośrednictwo pracy … 307
Środowisko robotnicze… 308
Praca na wsi … 309
Praca jako wartość… 311
6. Życie publiczne … 314
Obyczaje jako manifestacja patriotyzmu…315
Uroczystości i ceremonie publiczne…318
Pochody i wiece… 322
Strój jako nośnik uczuć patriotycznych…325
Tajne związki… 328
Polityka i religia… 329
Religijność w dobie rozbiorów… 329
Wojsko i obyczajowość wojskowa…330
Parlamentaryzm i parlamentariusze…332
Bibliografia (wybór)…334
IV. CZASY WSPÓŁCZESNE (Tadeusz Czekalski)
1. Wizja świata… 340
„Nowa umowa społeczna"…341
Mniejszości… 343
Religia… 344
Dewaluacja obyczaju… 346
Tajne przez poufne … 347
Zakazane rozgłośnie radiowe i drugi obieg…349
Czytelnictwo po roku 1989… 349
Higiena … 351
Nowomowa… 352
Zmiana tempa życia … 354
2. Rodzina i dom … 355
Wyzwalanie spod wpływów rodziny…355
Małżeństwo… 358
Dziecko w powojennej rodzinie … 361
Nowy model rodziny … 362
Rozwód i separacja … 363
Starość … 364
„Ucieczka od śmierci" … 365
Własne „M"…366
3. Stół … 369
Żywność … 370
Sztuka jedzenia … 372
Sztuka kulinarna … 373
Alkohol … 374
Napoje bezalkoholowe… 376
Jedzenie poza domem … 377
Mniej kalorii … 381
„Chłopskie jadło" … 382
4. Życie towarzyskie i rozrywki …383
Uroczystości rodzinno-towarzyskie …383
Spędzanie wolnego czasu… 386
Rozrywki stare i nowe … 386
Ubiór… 392
Wczasy … 394
5. Praca … 397
Przodownicy i bumelanci… 398
Warunki pracy… 400
„Wiązanie końca z końcem"…400
Norma… 401
Motywacja do pracy … 402
Kobiety w pracy… 403
Spektakle propagandowe… 404
Dobre i złe zawody … 406
Praca w epoce postkomunizmu … 407
6. Życie publiczne … 410
Władza ludowa … 411
Święta publiczne … 413
Sport… 415
Opór społeczny… 416
Wybory … 418
Parlament … 420
Elity i ich ubiór … 422
Nowa scena polityczna … 422
Bibliografia (wybór)…424
Od redaktora. Uwagi końcowe…427
Indeks rzeczowy … 436