Dane szczegółowe książki
Kultura XVII-wiecznej Holandii / Huizinga, Johan (1872-1945); Oczko, Piotr (1973-)
Tytuł
Kultura XVII-wiecznej Holandii
Tytuł oryginału
Nederlands beschaving in de zeventiente eeuw : een schets Nederland's geestesmerk
Wydawnictwo
Kraków: Towarzystwo Autorów i Wydawców Prac Naukowych Universitas, 2008
ISBN
9788324208128
Hasła przedmiotowe
Spis treści
pokaż spis treści
JOHAN HUIZINGA I JEGO WIZJA XVII-WIECZNEJ KULTURY HOLENDERSKIEJ
PIOTR OCZKO stronica 7
KULTURA HOLENDERSKA W WIEKU SIEDEMNASTYM. SZKIC
CZĘŚĆ I
W jaki sposób Holandia mogła stać się miejscem powstania kultury, która wzniosła się na wyżyny zaraz po narodzinach państwa i narodu? Czy termin kultura idzie w parze z pojęciem baroku? Podstawy i warunki do rozkwitu. Położenie i ziemia. Ograniczenia geograficzne. Nierówny udział prowincji w procesie kulturowym. Żegluga i wody śródlądowe. Duży wpływ elementu miejskiego. Stosunkowo niewielka rola wielkich posiadaczy ziemskich. Chłopi i szlachta. Słabość duchowieństwa jako stanu. Dominacja handlu. Od stanu kupieckiego do patrycjatu. Wojna z Hiszpanią jako czynnik obojętny dla rozwoju handlu. Archaiczne, średniowieczne koncepcje gospodarki narodowej. Od przestarzałej do postępowej organizacji produkcji. Ominięcie merkantylizmu. Rozwój produkcji aż po rozpad cechów rzemieślniczych. Dominacja prowincji Holandii. Nieudana centralizacja. Konserwatywna polityka Republiki. Wąski krąg rządzących. Rozłam pomiędzy Północą a Południem. Unia Utrechcka. Suwerenność prowincji. Władza Namiestnika. Stany. Pensjonariusze. Polityka dobrobytu i pokoju. Dom Orański. Przewaga Republiki nad innymi krajami europejskimi. Schyłek.
stronica 33
CZĘŚĆ II
Społeczna charakterystyka narodu. Mało wojowniczy charakter Holendrów spowodowany długimi i częstymi wojnami. Liczni cudzoziemcy w armii. Służba na morzu jako czynnik konsolidujący społeczeństwo. Artystyczne przedstawienie wojny na morzu i lądzie. Zycie na dworze Namiestnika. Dom Orański i arystokracja miejska. Szlachta na wsi. Zycie patrycjatu. Amsterdam. Miasta tracą urodę. Potęga i duma miast. Brak wyraźnych granic stanowych. Mieszczański charakter regentów. Konsumenci i producenci kultury. Zanik dawnej kultury ludowej. Milicje i izby retoryków. Naśladowanie starożytnych. Constantijn Huygens - typ społeczny. Malarze i poeci. Przewaga malarstwa i grafiki uwarunkowana społecznie. Wszechobecność malarstwa.
stronica 61
CZĘŚĆ III
Zycie religijne rozmywa granice stanowe. Predykanci i opinia publiczna. Udział kalwinizmu
w naszej kulturze. Kalwinizm nie jest religią oficjalną. Dalszy postęp reformacji. Katolicy a odłamy protestanckie. Mennonici. Żydzi. Kompromisowe zwycięstwo kontraremonstrantów. Porównanie z Anglią. Kościół i uniwersytety. Kościół i kultura ludowa. Kalwinizm i sztuka.
stronica 79
CZĘŚĆ IV
Ludzie i rzeczy. Spokój i prostota. Porządek. Odbicie życia codziennego w literaturze. Constantijn Huygens. Jacob Cats. Bredero. Hooft. Vondel. Hugo Grotius. Znaczenie i rola literatury. Rozwój nauk przyrodniczych. Christiaan Huygens.
stronica 97
CZĘŚĆ V
Czego szukano i co widziano w sztuce? Wciąż prymitywne poglądy na temat sztuki. Radość czerpana z linii i koloru. Zainteresowanie przedstawianiem siebie. Zainteresowanie tematem. Cele malarstwa. Kolekcjonerstwo. Poszukiwanie nie mistrza, a tematu. Istota poczucia piękna. Wierność naturze. Doniosłość tematu. Funkcja malarstwa ograniczona rozmiarem zamawianych dzieł, fantazją twórców i tematem. Przedstawienia biblijne. Realizm? Frans Hals. Vermeer. Krajobraz. Kształcenie malarza. Drukarstwo. Grafik - artysta najmniej ograniczony wymogami stylu i konwencją. Granice geniuszu Rembrandta. Jego fantazje. Ryciny. Rembrandt i barok. Rzeźba. Architektura. Fasady domów. Architektura sakralna. Ratusze i inne budowle. Wieże. Widoki miast. Zwycięstwo obcych wpływów.
stronica 119
CZĘŚĆ VI
Koniec czasu rozkwitu. Przyczyny upadku kultury. Naśladownictwo Francji? Raz jeszcze: Holandia i styl epoki. Klasycyzm. Zepsucie gustów i zanik umiejętności. Wielki upadek. Proza. Zmiany duchowe. Wielki spokój. Zycie na wsi. Rentierzy. Sen wieku XVIII. Powszechne niedocenianie wartości kultury osiemnastowiecznej. Złoty wiek?
stronica 143
HOLANDIA JAKO POŚREDNIK POMIĘDZY EUROPĄ ZACHODNIĄ I ŚRODKOWĄ
stronica 153
DUCH HOLANDII stronica 177
ŹRÓDŁA ILUSTRACJI stronica 219
INDEKS NAZWISK stronica 221
PIOTR OCZKO stronica 7
KULTURA HOLENDERSKA W WIEKU SIEDEMNASTYM. SZKIC
CZĘŚĆ I
W jaki sposób Holandia mogła stać się miejscem powstania kultury, która wzniosła się na wyżyny zaraz po narodzinach państwa i narodu? Czy termin kultura idzie w parze z pojęciem baroku? Podstawy i warunki do rozkwitu. Położenie i ziemia. Ograniczenia geograficzne. Nierówny udział prowincji w procesie kulturowym. Żegluga i wody śródlądowe. Duży wpływ elementu miejskiego. Stosunkowo niewielka rola wielkich posiadaczy ziemskich. Chłopi i szlachta. Słabość duchowieństwa jako stanu. Dominacja handlu. Od stanu kupieckiego do patrycjatu. Wojna z Hiszpanią jako czynnik obojętny dla rozwoju handlu. Archaiczne, średniowieczne koncepcje gospodarki narodowej. Od przestarzałej do postępowej organizacji produkcji. Ominięcie merkantylizmu. Rozwój produkcji aż po rozpad cechów rzemieślniczych. Dominacja prowincji Holandii. Nieudana centralizacja. Konserwatywna polityka Republiki. Wąski krąg rządzących. Rozłam pomiędzy Północą a Południem. Unia Utrechcka. Suwerenność prowincji. Władza Namiestnika. Stany. Pensjonariusze. Polityka dobrobytu i pokoju. Dom Orański. Przewaga Republiki nad innymi krajami europejskimi. Schyłek.
stronica 33
CZĘŚĆ II
Społeczna charakterystyka narodu. Mało wojowniczy charakter Holendrów spowodowany długimi i częstymi wojnami. Liczni cudzoziemcy w armii. Służba na morzu jako czynnik konsolidujący społeczeństwo. Artystyczne przedstawienie wojny na morzu i lądzie. Zycie na dworze Namiestnika. Dom Orański i arystokracja miejska. Szlachta na wsi. Zycie patrycjatu. Amsterdam. Miasta tracą urodę. Potęga i duma miast. Brak wyraźnych granic stanowych. Mieszczański charakter regentów. Konsumenci i producenci kultury. Zanik dawnej kultury ludowej. Milicje i izby retoryków. Naśladowanie starożytnych. Constantijn Huygens - typ społeczny. Malarze i poeci. Przewaga malarstwa i grafiki uwarunkowana społecznie. Wszechobecność malarstwa.
stronica 61
CZĘŚĆ III
Zycie religijne rozmywa granice stanowe. Predykanci i opinia publiczna. Udział kalwinizmu
w naszej kulturze. Kalwinizm nie jest religią oficjalną. Dalszy postęp reformacji. Katolicy a odłamy protestanckie. Mennonici. Żydzi. Kompromisowe zwycięstwo kontraremonstrantów. Porównanie z Anglią. Kościół i uniwersytety. Kościół i kultura ludowa. Kalwinizm i sztuka.
stronica 79
CZĘŚĆ IV
Ludzie i rzeczy. Spokój i prostota. Porządek. Odbicie życia codziennego w literaturze. Constantijn Huygens. Jacob Cats. Bredero. Hooft. Vondel. Hugo Grotius. Znaczenie i rola literatury. Rozwój nauk przyrodniczych. Christiaan Huygens.
stronica 97
CZĘŚĆ V
Czego szukano i co widziano w sztuce? Wciąż prymitywne poglądy na temat sztuki. Radość czerpana z linii i koloru. Zainteresowanie przedstawianiem siebie. Zainteresowanie tematem. Cele malarstwa. Kolekcjonerstwo. Poszukiwanie nie mistrza, a tematu. Istota poczucia piękna. Wierność naturze. Doniosłość tematu. Funkcja malarstwa ograniczona rozmiarem zamawianych dzieł, fantazją twórców i tematem. Przedstawienia biblijne. Realizm? Frans Hals. Vermeer. Krajobraz. Kształcenie malarza. Drukarstwo. Grafik - artysta najmniej ograniczony wymogami stylu i konwencją. Granice geniuszu Rembrandta. Jego fantazje. Ryciny. Rembrandt i barok. Rzeźba. Architektura. Fasady domów. Architektura sakralna. Ratusze i inne budowle. Wieże. Widoki miast. Zwycięstwo obcych wpływów.
stronica 119
CZĘŚĆ VI
Koniec czasu rozkwitu. Przyczyny upadku kultury. Naśladownictwo Francji? Raz jeszcze: Holandia i styl epoki. Klasycyzm. Zepsucie gustów i zanik umiejętności. Wielki upadek. Proza. Zmiany duchowe. Wielki spokój. Zycie na wsi. Rentierzy. Sen wieku XVIII. Powszechne niedocenianie wartości kultury osiemnastowiecznej. Złoty wiek?
stronica 143
HOLANDIA JAKO POŚREDNIK POMIĘDZY EUROPĄ ZACHODNIĄ I ŚRODKOWĄ
stronica 153
DUCH HOLANDII stronica 177
ŹRÓDŁA ILUSTRACJI stronica 219
INDEKS NAZWISK stronica 221