Dane szczegółowe książki
Pozytywizm warszawski z perspektywy mikroświatów tekstowych / Mazan, Bogdan (1948-)
Autorzy
Tytuł
Pozytywizm warszawski z perspektywy mikroświatów tekstowych
Wydawnictwo
Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, 2002
ISBN
8371715579
Hasła przedmiotowe
Spis treści
pokaż spis treści
Część pierwsza
Wprowadzenie do problematyki ogólnej i szczegółowej. Przybliżenia
Rozdział I. Nie tylko pozytywistyczne mikroświaty tekstowe. Szkic 9
1. Uwagi wstępne. Próba definicji 9
2. Inspiracje metodologiczne i założenia badawcze (uzupełnienia i plany operacyjne). 25
2.1. Uwagi o metodzie; jeszcze o zainteresowaniach i formie dyskursu w związku z koncepcją mikroświatów tekstowych 25
2.2 Założenia. Rola opracowań testujących i uwag warsztatowych 30
3. Słownik 33
[aksjologia] 35
[analiza] 36
[analiza-synteza] 36
[bogactwo] 37
[bursztyn i mikrocząstka w bursztynie] 38
[czasopiśmiennictwo i dziennikarstwo] 42
[egzystencjalna refleksja] 46
[(epi)fenomen] 46
[esencjonalność, intensywność, kondensacja itp.] 49
["fuzja horyzontów"] 66
[gatunki] 68
[indywidualizm] 70
[interpretacja] 73
[kalejdoskop, mozaika itp.] 74
[laterna magica] 83
["listy"] 88
[literackość] 88
[makro-mikro] 89
[metaforyka-kategorie] 94
[olśnienie] 99
[optyczne narzędzia, przyrządy, szkła, "organy" itp.] 102
[pałubizm] 108
[perspektywa] 108
[powolność-szybkość-odległość] 121
[pozytywizm warszawski] 126
[pozytywizm warszawski a pozytywizm w ogóle] 142
[przykłady] 145
[przypisy i komentarze] 149
[synteza] 152
4
[tkanina] 156
[zakończenie i początek] 162
Rozdział II. Mikroświat tekstowy "listów" 167
1. Problematyka badawcza - nie tylko mikroświatowa. Związki "listów" z życiem 167
2. Związki "listów" z literaturą 181
Część druga
Kulisy, wnętrza i modus vivendi. Obrazy i problemy życia warszawskiego w "listach"
Rozdział I. Adresat jako ptaszek na uwięzi. Zakulisowa mikrohistoria przywódcy "młodych" w świetle listów Adama Wiślickiego do Aleksandra Świętochowskiego z lat 1874-1878 205
1. Wprowadzenie 205
2. Role nadawcy a wymiary ograniczeń odbiorcy 218
2.1. Redaktor-finansista 218
2.2. Inspirator i doradca 227
2.3. Informator i doradca, sojusznik i powiernik 231
2.3.1. Wobec cenzury 233
2.4. Admirator i pochlebca 234
3. Zamknięcie. Adresat jako "uwięziony" współtwórca listu 239
Rozdział II. Laterna magica epoki, czyli galicyjskie Listy z Warszawy (1874) Piotra Chmielowskiego 245
1. Wprowadzenie do świata Listów z Warszawy. Przybliżenia 245
1.1. Założenia badawcze i pierwsze przybliżenie 245
1.2. Z uwarunkowań Listów i naszego dyskursu 249
1.2.1. Złoża materiałowo-porównawcze 249
1.2.2. Chmielowski jako korespondent pism warszawskich 251
1.2.3. Warszawa w "Tygodniu", "Tydzień" w Warszawie" 254
1.3. Mikroświat Listów z Warszawy 261
1.3.1. Wstępna charakterystyka i ocena zawartości Listów 261
1.3.2. Profil gatunkowy z perspektywy autora. Implikacje i uwarunkowania 262
1.3.3. Geografia mentalna. Implikacje 268
1.3.4. Postawa, konwencjonalne i oryginalne role korespondenta 276
1.3.5. Zadeklarowany program 280
1.3.5.1. "Obraz" 281
1.3.6. Osnowa "obrazu" 282
2. Analiza i próba syntezy z perspektywy: żart, ironia i głębsze znaczenie 287
2.1. Wstęp 287
2.2. Uwarunkowania humorystyki w Listach 289
2.3. Tonacja humorystyczna w Listach na tle realiów środowiskowych 293
2.4. Analizy, materiały i uwagi końcowe 308
Część trzecia
Różnice: alternatywa, zjawisko osobne, konfrontacja
Rozdział I. Alternatywa. Poezja Konopnickiej na tle epok(i) - pejzaże z różą 318
1. Wprowadzenie do problematyki. Założenia badawcze 318
2. Najpotrzebniejsze uwagi 326
5
2.1. Wokół terminologii 329
2.2. Krótka rozgałęziona historia pejzażu/krajobrazu w literaturze i sztuce 336
2.3. Pejzaż mentalny 341
2.4. Pejzaż/krajobraz zasmucony i smutek w przyrodzie 343
2.5. Element pejzażu jako przedmiot badań. Miniatura z różą 346
3. Rekonesansowo o rozłożeniu u Konopnickiej poetyckich zapisków na mapie z różą 353
4. Anatomistka róży 355
5. Poetycki katalog róż 360
6. Anatomistka cierpień, wzruszeń i ducha poetyckiego. Poetyckie funkcje, koincydencje i opozycje 380
6.1. Różany cierń i laur 387
6.2. Miłość i erotyzm z imieniem róży 389
7. Zakończenie 399
7.1. Autoportret damy z różą 401
Rozdział II. Zjawisko osobne. Ahaswerus polski według Nocy bezsennych Józefa Ignacego Kraszewskiego 407
1. Metryka tekstu. Metoda opracowania 407
1.1. Powstawanie Nocy bezsennych 407
1.2. Nie tylko o gatunku 412
1.3. Kreator i kreacja 418
2. Etapy i cechy ahaswerusowskiej włóczęgi 420
2.1. Wprowadzenie. Ahaswerus wśród tekstów 420
2.2 Wędrowanie. Bezdomność 422
2.3. Bezsenność 425
2.4. Samotność wśród ludzi. "Stan mumii żywych" 428
2.5. Kolekcja - "ludzkich zbiorów los" 431
2.6. Temperament i przeznaczenie 436
3. Zamknięcie 440
Rozdział III. Konfrontacja. Refleksje nad literackimi wyznacznikami popularności "Ogniem i mieczem" Henryka Sienkiewicza - z powodu ożywienia kwestii przez ekranizację autorstwa Jerzego Hoffmana 442
Zakończenie 463
Wykaz skrótów i zasady opisu bibliograficznego z użyciem skrótów 465
Nota i notatka bibliograficzna 469
Indeks osób 473
Wprowadzenie do problematyki ogólnej i szczegółowej. Przybliżenia
Rozdział I. Nie tylko pozytywistyczne mikroświaty tekstowe. Szkic 9
1. Uwagi wstępne. Próba definicji 9
2. Inspiracje metodologiczne i założenia badawcze (uzupełnienia i plany operacyjne). 25
2.1. Uwagi o metodzie; jeszcze o zainteresowaniach i formie dyskursu w związku z koncepcją mikroświatów tekstowych 25
2.2 Założenia. Rola opracowań testujących i uwag warsztatowych 30
3. Słownik 33
[aksjologia] 35
[analiza] 36
[analiza-synteza] 36
[bogactwo] 37
[bursztyn i mikrocząstka w bursztynie] 38
[czasopiśmiennictwo i dziennikarstwo] 42
[egzystencjalna refleksja] 46
[(epi)fenomen] 46
[esencjonalność, intensywność, kondensacja itp.] 49
["fuzja horyzontów"] 66
[gatunki] 68
[indywidualizm] 70
[interpretacja] 73
[kalejdoskop, mozaika itp.] 74
[laterna magica] 83
["listy"] 88
[literackość] 88
[makro-mikro] 89
[metaforyka-kategorie] 94
[olśnienie] 99
[optyczne narzędzia, przyrządy, szkła, "organy" itp.] 102
[pałubizm] 108
[perspektywa] 108
[powolność-szybkość-odległość] 121
[pozytywizm warszawski] 126
[pozytywizm warszawski a pozytywizm w ogóle] 142
[przykłady] 145
[przypisy i komentarze] 149
[synteza] 152
4
[tkanina] 156
[zakończenie i początek] 162
Rozdział II. Mikroświat tekstowy "listów" 167
1. Problematyka badawcza - nie tylko mikroświatowa. Związki "listów" z życiem 167
2. Związki "listów" z literaturą 181
Część druga
Kulisy, wnętrza i modus vivendi. Obrazy i problemy życia warszawskiego w "listach"
Rozdział I. Adresat jako ptaszek na uwięzi. Zakulisowa mikrohistoria przywódcy "młodych" w świetle listów Adama Wiślickiego do Aleksandra Świętochowskiego z lat 1874-1878 205
1. Wprowadzenie 205
2. Role nadawcy a wymiary ograniczeń odbiorcy 218
2.1. Redaktor-finansista 218
2.2. Inspirator i doradca 227
2.3. Informator i doradca, sojusznik i powiernik 231
2.3.1. Wobec cenzury 233
2.4. Admirator i pochlebca 234
3. Zamknięcie. Adresat jako "uwięziony" współtwórca listu 239
Rozdział II. Laterna magica epoki, czyli galicyjskie Listy z Warszawy (1874) Piotra Chmielowskiego 245
1. Wprowadzenie do świata Listów z Warszawy. Przybliżenia 245
1.1. Założenia badawcze i pierwsze przybliżenie 245
1.2. Z uwarunkowań Listów i naszego dyskursu 249
1.2.1. Złoża materiałowo-porównawcze 249
1.2.2. Chmielowski jako korespondent pism warszawskich 251
1.2.3. Warszawa w "Tygodniu", "Tydzień" w Warszawie" 254
1.3. Mikroświat Listów z Warszawy 261
1.3.1. Wstępna charakterystyka i ocena zawartości Listów 261
1.3.2. Profil gatunkowy z perspektywy autora. Implikacje i uwarunkowania 262
1.3.3. Geografia mentalna. Implikacje 268
1.3.4. Postawa, konwencjonalne i oryginalne role korespondenta 276
1.3.5. Zadeklarowany program 280
1.3.5.1. "Obraz" 281
1.3.6. Osnowa "obrazu" 282
2. Analiza i próba syntezy z perspektywy: żart, ironia i głębsze znaczenie 287
2.1. Wstęp 287
2.2. Uwarunkowania humorystyki w Listach 289
2.3. Tonacja humorystyczna w Listach na tle realiów środowiskowych 293
2.4. Analizy, materiały i uwagi końcowe 308
Część trzecia
Różnice: alternatywa, zjawisko osobne, konfrontacja
Rozdział I. Alternatywa. Poezja Konopnickiej na tle epok(i) - pejzaże z różą 318
1. Wprowadzenie do problematyki. Założenia badawcze 318
2. Najpotrzebniejsze uwagi 326
5
2.1. Wokół terminologii 329
2.2. Krótka rozgałęziona historia pejzażu/krajobrazu w literaturze i sztuce 336
2.3. Pejzaż mentalny 341
2.4. Pejzaż/krajobraz zasmucony i smutek w przyrodzie 343
2.5. Element pejzażu jako przedmiot badań. Miniatura z różą 346
3. Rekonesansowo o rozłożeniu u Konopnickiej poetyckich zapisków na mapie z różą 353
4. Anatomistka róży 355
5. Poetycki katalog róż 360
6. Anatomistka cierpień, wzruszeń i ducha poetyckiego. Poetyckie funkcje, koincydencje i opozycje 380
6.1. Różany cierń i laur 387
6.2. Miłość i erotyzm z imieniem róży 389
7. Zakończenie 399
7.1. Autoportret damy z różą 401
Rozdział II. Zjawisko osobne. Ahaswerus polski według Nocy bezsennych Józefa Ignacego Kraszewskiego 407
1. Metryka tekstu. Metoda opracowania 407
1.1. Powstawanie Nocy bezsennych 407
1.2. Nie tylko o gatunku 412
1.3. Kreator i kreacja 418
2. Etapy i cechy ahaswerusowskiej włóczęgi 420
2.1. Wprowadzenie. Ahaswerus wśród tekstów 420
2.2 Wędrowanie. Bezdomność 422
2.3. Bezsenność 425
2.4. Samotność wśród ludzi. "Stan mumii żywych" 428
2.5. Kolekcja - "ludzkich zbiorów los" 431
2.6. Temperament i przeznaczenie 436
3. Zamknięcie 440
Rozdział III. Konfrontacja. Refleksje nad literackimi wyznacznikami popularności "Ogniem i mieczem" Henryka Sienkiewicza - z powodu ożywienia kwestii przez ekranizację autorstwa Jerzego Hoffmana 442
Zakończenie 463
Wykaz skrótów i zasady opisu bibliograficznego z użyciem skrótów 465
Nota i notatka bibliograficzna 469
Indeks osób 473