Dane szczegółowe książki
Zasady wykładni prawa / Morawski, Lech (1949-)
Autorzy
Tytuł
Zasady wykładni prawa
Wydawnictwo
Toruń: Towarzystwo Naukowe Organizacji i Kierownictwa "Dom Organizatora", 2010
Numer wydania
2 poszerz.
ISBN
9788372855077
Hasła przedmiotowe
Spis treści
pokaż spis treści
Wstęp 9
Wstęp do wydania II 13
Rozdział I
Zagadnienia ogólne
1. Teoria klaryfikacyjna i derywacyjna wykładni 15
2. Teoria deklaratoryjna i konstytutywna wykładni 18
3. Zakaz wykładni prawotwórczej 21
4. Wykładnia sensu stricto i sensu largo 23
5. Nakaz respektowania dyrektyw techniki prawodawczej 24
6. Granice wykładni 25
7. Zasada ignorantia iuris nocet i czas działania wykładni 28
Rozdział II
Rodzaje wykładni ze względu na podmiot oraz moc wiążącą
1. Uwagi ogólne 33
2. Wykładnia autentyczna 34
3. Wykładnia legalna 39
4. Wykładnia operatywna 45
5. Wykładnia doktrynalna 49
Rozdział III
Clara non sunt interpretanda
1. Pojęcie 51
2. Zasada clara non sunt interpretanda a orzecznictwo sądowe 57
3. Luzy interpretacyjne i praktyka stosowania prawa 58
#5
Rozdział IV Dyrektywy wykładni
1. Charakterystyka 61
2. Typy dyrektyw wykładni 68
Rozdział V Dyrektywy preferencji
1. Uwagi ogólne 71
2. Zasada pierwszeństwa wykładni językowej i subsydiarności wykładni systemowej i funkcjonalnej 72
3. Reguła potwierdzania (harmonizowania kontekstów) 81
4. Dyrektywy odstępstwa od sensu językowego przepisu 83
5. Zasada pierwszeństwa wykładni sensu stricto 92
6. Wykładnia secundum, contra i praeter legem 94
Rozdział VI Wykładnia językowa
1. Uwagi ogólne 97
2. Dyrektywa języka potocznego 98
3. Dyrektywa języka prawnego - definicje legalne 104
4. Dyrektywa języka prawniczego 112
5. Dyrektywa znaczenia specjalnego (języka specjalistycznego) 115
6. Kolejność stosowania dyrektyw językowych 116
7. Znaczenie literalne 117
8. Zakaz wykładni synonimicznej 117
9. Dyrektywa konsekwencji terminologicznej (zakaz wykładni homonimicznej) 119
10. Zakaz wykładni per non est 122
11. Lege non distinguente 123
Rozdział VII Wykładnia systemowa
1. Uwagi ogólne 125
2. Nakaz interpretacji prawa zgodnie z konstytucją 127
3. Nakaz respektowania hierarchii aktów normatywnych 130
4. Zasady prawa 130
5. Prawa i wolności jako zasady prawne 137
6. Zasada proporcjonalności 138
7. Nakaz interpretacji prawa zgodnie z normami prawa międzynarodowego 142
8. Nakaz interpretacji prawa zgodnie z normami prawa europejskiego 143
#6
9. Zakaz wykładni prowadzącej do sprzeczności 147
10. Zakaz wykładni prowadzącej do luk 149
11. Argumentum a rubrica 152
Rozdział VIII Wykładnia funkcjonalna
1. Uwagi ogólne 155
2. Ratio legis i wykładnia celowościowa 158
3. Wykładnia statyczna i dynamiczna 160
4. Wykładnia subiektywna i obiektywna 163
5. Normy moralne, zasady sprawiedliwości i słuszności 167
6. Argument z konsekwencji 168
7. Argumentum ad absurdum 170
8. Wykładnia komparatystyczna 172
9. Wykładnia historyczna 173
Rozdział IX
Domniemania interpretacyjne
1. Uwagi ogólne 175
2. Domniemanie zgodności z konstytucją 178
3. Domniemanie racjonalności prawodawcy 180
4. In dubio pro libertata 184
5. In dubio pro reo 188
6. In dubio pro tributario i zakaz wykładni in dubio pro fisco 188
Rozdział X
Zakres wykładni - wykładnia literalna, rozszerzająca i zwężająca
1. Uwagi ogólne 191
2. Ogólne zasady stosowania wykładni literalnej, rozszerzającej i zwężającej 193
3. Wykładnia literalna 195
4. Wykładnia rozszerzająca 198
5. Wykładnia zwężająca 207
Rozdział XI
Materiały interpretacyjne 211
Rozdział XII Wnioskowania prawnicze
1. Uwagi ogólne 211
2. Ogólne zasady stosowania analogii i argumentum a contrario 223
#7
3. Analogia 230
3.1. Analogia legis 230
3.2. Analogia iuris 240
3.3. Odpowiednie zastosowanie przepisu 244
4. Wnioskowanie z przeciwieństwa (argumentum a contrario) 245
5. Argumentum a fortiori 248
6. Wnioskowanie z celu na środki 252
Rozdział XIII Reguły kolizyjne
1. Uwagi ogólne 255
2. Lex superior derogat legi inferiori 261
3. Lex posterior derogat legi priori 268
4. Lex specialis derogat legi generali 269
Rozdział XIV
Błędna wykładnia prawa i jej skutki
1. Uwagi ogólne 273
2. Uzasadnienie decyzji interpretacyjnej 274
3. Zarzut błędnej wykładni prawa i kwestie pokrewne w postępowaniu odwoławczym 274
4. Pojęcia niedookreślone i klauzule generalne 275
5. Błędna wykładnia a rażące naruszenie prawa 276
Rozdział XV
Zasady wykładni prawa międzynarodowego i europejskiego
1. Uwagi ogólne 279
2. Zasady interpretacji prawa międzynarodowego 282
3. Zasady interpretacji prawa Unii Europejskiej 294
Bibliografia 315
Indeks rzeczowy 323
Wstęp do wydania II 13
Rozdział I
Zagadnienia ogólne
1. Teoria klaryfikacyjna i derywacyjna wykładni 15
2. Teoria deklaratoryjna i konstytutywna wykładni 18
3. Zakaz wykładni prawotwórczej 21
4. Wykładnia sensu stricto i sensu largo 23
5. Nakaz respektowania dyrektyw techniki prawodawczej 24
6. Granice wykładni 25
7. Zasada ignorantia iuris nocet i czas działania wykładni 28
Rozdział II
Rodzaje wykładni ze względu na podmiot oraz moc wiążącą
1. Uwagi ogólne 33
2. Wykładnia autentyczna 34
3. Wykładnia legalna 39
4. Wykładnia operatywna 45
5. Wykładnia doktrynalna 49
Rozdział III
Clara non sunt interpretanda
1. Pojęcie 51
2. Zasada clara non sunt interpretanda a orzecznictwo sądowe 57
3. Luzy interpretacyjne i praktyka stosowania prawa 58
#5
Rozdział IV Dyrektywy wykładni
1. Charakterystyka 61
2. Typy dyrektyw wykładni 68
Rozdział V Dyrektywy preferencji
1. Uwagi ogólne 71
2. Zasada pierwszeństwa wykładni językowej i subsydiarności wykładni systemowej i funkcjonalnej 72
3. Reguła potwierdzania (harmonizowania kontekstów) 81
4. Dyrektywy odstępstwa od sensu językowego przepisu 83
5. Zasada pierwszeństwa wykładni sensu stricto 92
6. Wykładnia secundum, contra i praeter legem 94
Rozdział VI Wykładnia językowa
1. Uwagi ogólne 97
2. Dyrektywa języka potocznego 98
3. Dyrektywa języka prawnego - definicje legalne 104
4. Dyrektywa języka prawniczego 112
5. Dyrektywa znaczenia specjalnego (języka specjalistycznego) 115
6. Kolejność stosowania dyrektyw językowych 116
7. Znaczenie literalne 117
8. Zakaz wykładni synonimicznej 117
9. Dyrektywa konsekwencji terminologicznej (zakaz wykładni homonimicznej) 119
10. Zakaz wykładni per non est 122
11. Lege non distinguente 123
Rozdział VII Wykładnia systemowa
1. Uwagi ogólne 125
2. Nakaz interpretacji prawa zgodnie z konstytucją 127
3. Nakaz respektowania hierarchii aktów normatywnych 130
4. Zasady prawa 130
5. Prawa i wolności jako zasady prawne 137
6. Zasada proporcjonalności 138
7. Nakaz interpretacji prawa zgodnie z normami prawa międzynarodowego 142
8. Nakaz interpretacji prawa zgodnie z normami prawa europejskiego 143
#6
9. Zakaz wykładni prowadzącej do sprzeczności 147
10. Zakaz wykładni prowadzącej do luk 149
11. Argumentum a rubrica 152
Rozdział VIII Wykładnia funkcjonalna
1. Uwagi ogólne 155
2. Ratio legis i wykładnia celowościowa 158
3. Wykładnia statyczna i dynamiczna 160
4. Wykładnia subiektywna i obiektywna 163
5. Normy moralne, zasady sprawiedliwości i słuszności 167
6. Argument z konsekwencji 168
7. Argumentum ad absurdum 170
8. Wykładnia komparatystyczna 172
9. Wykładnia historyczna 173
Rozdział IX
Domniemania interpretacyjne
1. Uwagi ogólne 175
2. Domniemanie zgodności z konstytucją 178
3. Domniemanie racjonalności prawodawcy 180
4. In dubio pro libertata 184
5. In dubio pro reo 188
6. In dubio pro tributario i zakaz wykładni in dubio pro fisco 188
Rozdział X
Zakres wykładni - wykładnia literalna, rozszerzająca i zwężająca
1. Uwagi ogólne 191
2. Ogólne zasady stosowania wykładni literalnej, rozszerzającej i zwężającej 193
3. Wykładnia literalna 195
4. Wykładnia rozszerzająca 198
5. Wykładnia zwężająca 207
Rozdział XI
Materiały interpretacyjne 211
Rozdział XII Wnioskowania prawnicze
1. Uwagi ogólne 211
2. Ogólne zasady stosowania analogii i argumentum a contrario 223
#7
3. Analogia 230
3.1. Analogia legis 230
3.2. Analogia iuris 240
3.3. Odpowiednie zastosowanie przepisu 244
4. Wnioskowanie z przeciwieństwa (argumentum a contrario) 245
5. Argumentum a fortiori 248
6. Wnioskowanie z celu na środki 252
Rozdział XIII Reguły kolizyjne
1. Uwagi ogólne 255
2. Lex superior derogat legi inferiori 261
3. Lex posterior derogat legi priori 268
4. Lex specialis derogat legi generali 269
Rozdział XIV
Błędna wykładnia prawa i jej skutki
1. Uwagi ogólne 273
2. Uzasadnienie decyzji interpretacyjnej 274
3. Zarzut błędnej wykładni prawa i kwestie pokrewne w postępowaniu odwoławczym 274
4. Pojęcia niedookreślone i klauzule generalne 275
5. Błędna wykładnia a rażące naruszenie prawa 276
Rozdział XV
Zasady wykładni prawa międzynarodowego i europejskiego
1. Uwagi ogólne 279
2. Zasady interpretacji prawa międzynarodowego 282
3. Zasady interpretacji prawa Unii Europejskiej 294
Bibliografia 315
Indeks rzeczowy 323