Dane szczegółowe książki

Spis treści
Wstęp 9
Rozdział I Społeczno-pedagogiczna problematyka roli społecznej........................11
(1) Istota koncepcji roli społecznej................11
(2) Rola społeczna a procesy socjalizacji..............................14
(3) Rola społeczna i wychowanie...............21
Rozdział II
Główne orientacje badawcze nad rolą nauczyciela i ucznia..................26
(1) Wprowadzenie..................................26
(2) Podejście normatywno-osobowościowe...27
(3) Kult profesjonalizacji oraz pragmatyzmu..29
(4) Koncepcje roli przepisanej.......................33
(5) Interakcjonizm i reprezentacje.................35
(6) Od roli adaptacyjnej do innowacyjnej.......37
Rozdział III
Metodologia i organizacja badań własnych...42
(1) Cele, problematyka i przedmiot badań...............................42
(2) Metoda, techniki i narzędzia badawcze....45
(3) Organizacja badań...................................47
(4) Teren badań oraz charakterystyka badanych zbiorowości..............48
Rozdział IV
Psychospołeczne uwarunkowania pracy nauczycielskiej oraz roli ucznia ..................53
A. Nauczyciel...............................................53
(1) Motywy wyboru zawodu oraz identyfikacja z nim...................53
(2) Konflikty roli oraz możliwości zawodowej samorealizacji.........61
(3) Typowe problemy pracy nauczycielskiej; ich źródła oraz możliwości zmian..................67
B. Uczeń........................................................72
(1) Emocjonalny stosunek do szkoły i obowiązków szkolnych......72
(2) Samopoczucie ucznia w szkole................78
(3) Możliwości samorealizacji ucznia w szkole....................84
(4) Preferowane cele, wartości oraz problemy życiowe.............88
Podsumowanie............................................92
Rozdział V
Wokół scenariusza roli....................................................94
A. Nauczyciel..............................................94
(1) Funkcje postulowane i „przepisane”...........................94
(2) Przygotowanie do realizacji „przepisanych” funkcji...........99
(3) „Nadawcy i kontrolerzy” pracy nauczyciela..................102
(4) Opinie o nauczycielskich prawach i przywilejach............107
B.Uczeń....................................................110
(1) Treść zadań i obowiązków oraz ich realizacja................110
(2) Główne źródła uczniowskich obowiązków.......................115
(3) Uczniowie o swoich prawach.................................120
Podsumowanie.........................................122
Rozdział VI
Wzory i wzorce osobowe nauczyciela i ucznia....125
A. Nauczyciel..............................................125
(1) Normatywna sylwetka osobowa a rzeczywistość................125
(2) Czy kodeks etyczny dla nauczycieli?........................131
(3) Modele aktywności twórczej................................134
B.Uczeń.......................................................138
(1) Preferencje cech wzorów osobowych..........................138
(2) Przymioty „wzorowego ucznia” i ich realizacja..............141
(3) Sylwetka ucznia w kontekście reprezentacji założonej i rzeczywistej funkcji szkoły..................................146
Podsumowanie............................................149
Rozdział VII
Stosunki wychowawcze w klasie szkolnej...152
(1) Wzorce oddziaływań wychowawczych..............................152
(2) Typowy obraz wzajemnych kontaktów oraz jego uwarunkowania........................156
(3) Sytuacje konfliktowe w stosunkach wychowawczych...............161
(4) Czy „pedagogika opresyjna” w szkole?..........................164
Podsumowanie......................................169
Rozdział VIII
Wybrane wskaźniki efektywności roli nauczyciela i ucznia....................172
A. Nauczyciel..............................................172
(1) Autorytet w klasie szkolnej....................172
(2) Prestiż społeczny...................................175
(3) Społeczna ocena pracy nauczycielskiej 177
B. Uczeń......................................................180
(1) Postępy w nauce szkolnej......................180
(2) Aktywność pozalekcyjna i pozaszkolna..183
(3) Szkoła a osobowość ucznia...................185
Podsumowanie............................................187
Uwagi i wnioski końcowe ............................190
Bibliografia (wybrane pozycje).....................199