Dane szczegółowe książki
Literatura renesansu w Polsce / Pelc, Janusz (1930-2005)
Autorzy
Tytuł
Literatura renesansu w Polsce
Wydawnictwo
Warszawa: "Semper", 1994
ISBN
8385810331
Hasła przedmiotowe
Spis treści
pokaż spis treści
Rozdział I. Wprowadzenie do problematyki 6
1. Renesans - dzieje pojęcia 6
2. Humanizm renesansowy 11
3. Renesans a reformacja, odnowa życia religijnego i społecznego 16
4. Renesans a problem godności i wolności człowieka 25
5. Epoka - styl - prąd. Artystyczne i literackie style i prądy epoki RENESANSU 28
6. Chronologiczne i terytorialne granice renesansu. Renesans "włoski" i renesans "północny" 36
7. Rola renesansowych poetyk i rozważań o poezji 41
8. Renesansowe rozumienie imitacji 44
9. Księgi rękopiśmienne i księgi drukowane 49
Rozdział II. Renesans w Europie. Spojrzenie perspektywiczne, główne przemiany 51
1. Problemy życia obywatelskiego 51
2. "Ciceronianus" czy "Christianus"? 52
3. Klasycyzm renesansowy przed i po Erazmie. Apogeum renesansowego klasycyzmu w różnych krajach Europy 55
4. Literatura popularna i literatura obiegów bardziej elitarnych 57
5. Krytyka wynaturzeń świata realnego i poszukiwanie światów idealnych 58
6. Literatura a sztuki plastyczne 63
7. Kryzys renesansu a jego trwanie. Powolny zmierzch klasycyzmu renesansowego. Manieryzm, początki baroku 63
Rozdział III. Pierwociny renesansowego humanizmu i renesansu w Polsce 70
1. Europejska wspólnota oraz wędrówki intelektualistów, poetów, artystów 70
2. Początki humanizmu renesansowego w orbicie Krakowa, tamtejszej Akademii, dworu królewskiego, innych ośrodków 72
3. Pisarze "nowego" i "starego stylu", a także "stylu pośredniego między dawnym a nowym" 79
4. Na przełomie XV i XVI stulecia 83
Rozdział IV. Pierwsza faza wyraźnej dominacji renesansu (około 1510-1543) 88
1. Rola druku 88
2. Pierwsze książki polskie. Literatura szerokiego obiegu 89
3. Turnieje poetyckie z 1512 i 1518 roku 93
4. Pokolenie Krzyckiego i Dantyszka 95
5. Klemens Janicjusz - najwybitniejszy przed Janem Kochanowskim poeta-liryk 113
6. Kleryka - poeta dworski piszący po polsku, ale i twórca literatury popularnej 121
7. Dramat i teatr czasów Zygmunta I (do roku 1542) 125
8. Historiografia czasów Zygmunta I Starego 127
Rozdział V. Druga faza dominacji renesansu (1543-około 1565). Pod znakiem dialogów, polemik, prób formułowania programów odnowy 130
1. Rok 1543. Wystąpienia nowego pokolenia, dyskusje, późniejsze podziały 130
2. Wielka kariera dialogowi form dramatycznych 133
3. Rej kompozycje dialogowe, próby dramatu 135
4. Marcin Bielski - "komedyja" - moralitet. dialogi person 140
5. Dialogi Kromera, Orzechowskiego i Solikowskiego, Frycza i Hozjusza 142
6. Proza oratorska i publicystyczna. "Rozważania", polemiki religijne. Frycz, Orzechowski, Hozjusz, arianie 146
7. Proza historyczna, historiografia 154
8. Proza biblijna, komentarze do niej, przekłady tekstów biblii 157
9. Liryka śpiewników 159
10. Rej - od dialogów do "wizerunków" 164
Rozdział VI. Apogeum renesansu (I). Cezura około roku 1565 189
1. Spotkanie dwu pokoleń 189
2. Nowe pokolenie twórców, jego wielki i szybki sukces 196
3. Wczesne utwory Kochanowskiego, prace Górnickiego i Nideckiego 203
4. "Dworzanin polski", inne zwierciadła i "Fraszki" Kochanowskiego 216
5. Pod znakiem neoplatońskiej filozofii Miłości. Dwa polskie renesansowe hymny do Boga 222
Rozdział VII. Apogeum renesansu (II). Kochanowski - tworzenie wielkiej poezji narodowej 235
1. Marzenia o epopei a nieśmiertelność zapewniające .Traszki" 235
2. Twórca polskiej tragedii renesansowej 239
3. Muza łacińska i Muza polska 249
4. Nowa redakcja "Elegii" 251
5. Kochanowskiego świat "Fraszek" i świat "Foricoeniów" 255
6. Pieśni i ody polskiego Horacego 272
7. "Psałterz Dawidów przekładania Jana Kochanowskiego" 293
8. "Treny" 302
9. Późne lata dojrzałości. Wydania już pośmiertne 316
10. Polski Orfeusz 320
Rozdział VIII. Twórcy współcześni dziełu Jana Kochanowskiego 325
1. Współtwórcy apogeum renesansu w literaturze polskiej 325
2. Mikołaj Sęp Szarzyński, problem manieryzmu, wczesnego baroku 327
Rozdział IX. Zmierzch renesansu w literaturze polskiej. Lata 1590 - ok. 1614 334
1. Renesans po Kochanowskim 334
2. Klonowic 335
3. Historiografia 338
4. Proza polemiczna, religijna 340
5. Teatr i dramat 340
6. W kręgu Jana Zamoyskiego 342
7. Szymonowica droga do "Sielanek" 346
8. "Sielanki" Szymonowica - późny manifest klasycyzmu renesansowego 357
9. Polscy Sowiźrzałowie. Literatura popularna przełomu XVI i XVII wieku 371
10. Nowy czy stary model estetyki oraz poezji 374
Zamknięcie 377
Bibliografia 383
Summary 460
Indeks imion własnych i utworów anonimowych 477
Utwory i zbiory utworów Mikołaja Reja 515
Spis ilustracji 517
1. Renesans - dzieje pojęcia 6
2. Humanizm renesansowy 11
3. Renesans a reformacja, odnowa życia religijnego i społecznego 16
4. Renesans a problem godności i wolności człowieka 25
5. Epoka - styl - prąd. Artystyczne i literackie style i prądy epoki RENESANSU 28
6. Chronologiczne i terytorialne granice renesansu. Renesans "włoski" i renesans "północny" 36
7. Rola renesansowych poetyk i rozważań o poezji 41
8. Renesansowe rozumienie imitacji 44
9. Księgi rękopiśmienne i księgi drukowane 49
Rozdział II. Renesans w Europie. Spojrzenie perspektywiczne, główne przemiany 51
1. Problemy życia obywatelskiego 51
2. "Ciceronianus" czy "Christianus"? 52
3. Klasycyzm renesansowy przed i po Erazmie. Apogeum renesansowego klasycyzmu w różnych krajach Europy 55
4. Literatura popularna i literatura obiegów bardziej elitarnych 57
5. Krytyka wynaturzeń świata realnego i poszukiwanie światów idealnych 58
6. Literatura a sztuki plastyczne 63
7. Kryzys renesansu a jego trwanie. Powolny zmierzch klasycyzmu renesansowego. Manieryzm, początki baroku 63
Rozdział III. Pierwociny renesansowego humanizmu i renesansu w Polsce 70
1. Europejska wspólnota oraz wędrówki intelektualistów, poetów, artystów 70
2. Początki humanizmu renesansowego w orbicie Krakowa, tamtejszej Akademii, dworu królewskiego, innych ośrodków 72
3. Pisarze "nowego" i "starego stylu", a także "stylu pośredniego między dawnym a nowym" 79
4. Na przełomie XV i XVI stulecia 83
Rozdział IV. Pierwsza faza wyraźnej dominacji renesansu (około 1510-1543) 88
1. Rola druku 88
2. Pierwsze książki polskie. Literatura szerokiego obiegu 89
3. Turnieje poetyckie z 1512 i 1518 roku 93
4. Pokolenie Krzyckiego i Dantyszka 95
5. Klemens Janicjusz - najwybitniejszy przed Janem Kochanowskim poeta-liryk 113
6. Kleryka - poeta dworski piszący po polsku, ale i twórca literatury popularnej 121
7. Dramat i teatr czasów Zygmunta I (do roku 1542) 125
8. Historiografia czasów Zygmunta I Starego 127
Rozdział V. Druga faza dominacji renesansu (1543-około 1565). Pod znakiem dialogów, polemik, prób formułowania programów odnowy 130
1. Rok 1543. Wystąpienia nowego pokolenia, dyskusje, późniejsze podziały 130
2. Wielka kariera dialogowi form dramatycznych 133
3. Rej kompozycje dialogowe, próby dramatu 135
4. Marcin Bielski - "komedyja" - moralitet. dialogi person 140
5. Dialogi Kromera, Orzechowskiego i Solikowskiego, Frycza i Hozjusza 142
6. Proza oratorska i publicystyczna. "Rozważania", polemiki religijne. Frycz, Orzechowski, Hozjusz, arianie 146
7. Proza historyczna, historiografia 154
8. Proza biblijna, komentarze do niej, przekłady tekstów biblii 157
9. Liryka śpiewników 159
10. Rej - od dialogów do "wizerunków" 164
Rozdział VI. Apogeum renesansu (I). Cezura około roku 1565 189
1. Spotkanie dwu pokoleń 189
2. Nowe pokolenie twórców, jego wielki i szybki sukces 196
3. Wczesne utwory Kochanowskiego, prace Górnickiego i Nideckiego 203
4. "Dworzanin polski", inne zwierciadła i "Fraszki" Kochanowskiego 216
5. Pod znakiem neoplatońskiej filozofii Miłości. Dwa polskie renesansowe hymny do Boga 222
Rozdział VII. Apogeum renesansu (II). Kochanowski - tworzenie wielkiej poezji narodowej 235
1. Marzenia o epopei a nieśmiertelność zapewniające .Traszki" 235
2. Twórca polskiej tragedii renesansowej 239
3. Muza łacińska i Muza polska 249
4. Nowa redakcja "Elegii" 251
5. Kochanowskiego świat "Fraszek" i świat "Foricoeniów" 255
6. Pieśni i ody polskiego Horacego 272
7. "Psałterz Dawidów przekładania Jana Kochanowskiego" 293
8. "Treny" 302
9. Późne lata dojrzałości. Wydania już pośmiertne 316
10. Polski Orfeusz 320
Rozdział VIII. Twórcy współcześni dziełu Jana Kochanowskiego 325
1. Współtwórcy apogeum renesansu w literaturze polskiej 325
2. Mikołaj Sęp Szarzyński, problem manieryzmu, wczesnego baroku 327
Rozdział IX. Zmierzch renesansu w literaturze polskiej. Lata 1590 - ok. 1614 334
1. Renesans po Kochanowskim 334
2. Klonowic 335
3. Historiografia 338
4. Proza polemiczna, religijna 340
5. Teatr i dramat 340
6. W kręgu Jana Zamoyskiego 342
7. Szymonowica droga do "Sielanek" 346
8. "Sielanki" Szymonowica - późny manifest klasycyzmu renesansowego 357
9. Polscy Sowiźrzałowie. Literatura popularna przełomu XVI i XVII wieku 371
10. Nowy czy stary model estetyki oraz poezji 374
Zamknięcie 377
Bibliografia 383
Summary 460
Indeks imion własnych i utworów anonimowych 477
Utwory i zbiory utworów Mikołaja Reja 515
Spis ilustracji 517