Dane szczegółowe książki
Inteligencja w wiekach średnich / Le Goff, Jacques (1924-2014); Bąkowska, Eligia (1907-1994)
Tytuł
Inteligencja w wiekach średnich
Tytuł oryginału
Intellectuels au Moyen Age
Serie wydawnicze
Wydawnictwo
Warszawa: "Volumen"; Warszawa: "Bellona", 1997
ISBN
8386857307; 8311087806
Hasła przedmiotowe
Spis treści
pokaż spis treści
Kilka uwag autora do obecnego wydania 6
Przedmowa do wydania francuskiego 10
Wprowadzenie 22
Część pierwsza. Wiek XII. Narodziny inteligencji 26
Renesans miast i narodziny inteligencji w wieku XII 28
Czy istniał renesans karoliński? 29
Nowoczesność w wieku XII. Starożytni i nowocześni 31
Wkład grecko-arabski 34
Tłumacze 35
Paryż: Babilon czy Jerozolima? 38
Goliardowie 41
Włóczęga intelektualna 42
Immoralizm 43
Krytyka społeczeństwa 45
Abelard 51
Heloiza 53
Kobieta i małżeństwo w wieku XII 54
Nowe walki 56
Święty Bernard i Abelard 58
Logik 59
Moralista 59
Humanista 61
Chartres i jego atmosfera 61
Naturalizm w Chartres 63
Humanizm w Chartres 64
Człowiek-mikrokosmos 67
Warsztat i homo faber 68
Ludzie 69
Promieniowanie 70
Pracownik umysłowy i warsztat miejski 70
Badanie i nauczanie 71
Narzędzia 72
Część druga. Wiek XIII. Dojrzałość i jej problemy 73
Profil wieku XIII 75
W walce z władzami kościelnymi 76
W walce z władzami świeckimi 77
Poparcie i kontrola papiestwa 79
Sprzeczności wewnętrzne w korporacji uniwersyteckiej 80
Ustrój korporacji uniwersyteckiej 81
Organizacja studiów 83
Programy 84
Egzaminy 85
Klimat moralny i religijny 87
Uniwersytecka pobożność 88
Narzędzia pracy 89
Książka jako narządzie pracy 90
Metoda: scholastyka 92
Słownictwo 93
Dialektyka 93
Autorytet 93
Rozum: teologia jako nauka 94
Ćwiczenia: quaestio, disputatio, quodlibet 95
Spór duchowieństwa zakonnego ze świeckim 101
Sprzeczności w łonie scholastyki. Niebezpieczeństwo naśladowania starożytnych 106
Pokusy naturalizmu 108
Równowaga wiary i rozumu: arystotelizm i awerroizm 109
Związki między rozumem a doświadczeniem 114
Związki między teorią a praktyką 115
Część trzecia. Od człowieka uniwersytetu do humanisty 117
Zmierzch średniowiecza 119
Sytuacja materialna ludzi uniwersytetu 120
Ku arystokracji dziedzicznej 122
Kolegia i arystokratyzacja uniwersytetów 125
Ewolucja scholastyki 126
Rozdźwięk między rozumem a wiarą 127
Granice wiedzy eksperymentalnej 129
Anty intelektualizm 130
Narodowy charakter uniwersytetów: nowa geografia uniwersytecka 132
Uniwersytety a polityka 135
Pierwszy uniwersytet narodowy. Praga 137
Paryż: blaski i cienie polityki uniwersyteckiej 138
Skostnienie scholastyki 141
Uniwersytety otwierają podwoje humanizmu 144
Powrót do poezji i mistyki 146
Wokół Arystotelesa: powrót do pięknego wysłowienia 147
Humanizm arystokratyczny 148
Powrót na wieś 150
Zerwanie między wiedzą a nauczaniem 151
Bibliografia 154
Najważniejsze daty 156
Przedmowa do wydania francuskiego 10
Wprowadzenie 22
Część pierwsza. Wiek XII. Narodziny inteligencji 26
Renesans miast i narodziny inteligencji w wieku XII 28
Czy istniał renesans karoliński? 29
Nowoczesność w wieku XII. Starożytni i nowocześni 31
Wkład grecko-arabski 34
Tłumacze 35
Paryż: Babilon czy Jerozolima? 38
Goliardowie 41
Włóczęga intelektualna 42
Immoralizm 43
Krytyka społeczeństwa 45
Abelard 51
Heloiza 53
Kobieta i małżeństwo w wieku XII 54
Nowe walki 56
Święty Bernard i Abelard 58
Logik 59
Moralista 59
Humanista 61
Chartres i jego atmosfera 61
Naturalizm w Chartres 63
Humanizm w Chartres 64
Człowiek-mikrokosmos 67
Warsztat i homo faber 68
Ludzie 69
Promieniowanie 70
Pracownik umysłowy i warsztat miejski 70
Badanie i nauczanie 71
Narzędzia 72
Część druga. Wiek XIII. Dojrzałość i jej problemy 73
Profil wieku XIII 75
W walce z władzami kościelnymi 76
W walce z władzami świeckimi 77
Poparcie i kontrola papiestwa 79
Sprzeczności wewnętrzne w korporacji uniwersyteckiej 80
Ustrój korporacji uniwersyteckiej 81
Organizacja studiów 83
Programy 84
Egzaminy 85
Klimat moralny i religijny 87
Uniwersytecka pobożność 88
Narzędzia pracy 89
Książka jako narządzie pracy 90
Metoda: scholastyka 92
Słownictwo 93
Dialektyka 93
Autorytet 93
Rozum: teologia jako nauka 94
Ćwiczenia: quaestio, disputatio, quodlibet 95
Spór duchowieństwa zakonnego ze świeckim 101
Sprzeczności w łonie scholastyki. Niebezpieczeństwo naśladowania starożytnych 106
Pokusy naturalizmu 108
Równowaga wiary i rozumu: arystotelizm i awerroizm 109
Związki między rozumem a doświadczeniem 114
Związki między teorią a praktyką 115
Część trzecia. Od człowieka uniwersytetu do humanisty 117
Zmierzch średniowiecza 119
Sytuacja materialna ludzi uniwersytetu 120
Ku arystokracji dziedzicznej 122
Kolegia i arystokratyzacja uniwersytetów 125
Ewolucja scholastyki 126
Rozdźwięk między rozumem a wiarą 127
Granice wiedzy eksperymentalnej 129
Anty intelektualizm 130
Narodowy charakter uniwersytetów: nowa geografia uniwersytecka 132
Uniwersytety a polityka 135
Pierwszy uniwersytet narodowy. Praga 137
Paryż: blaski i cienie polityki uniwersyteckiej 138
Skostnienie scholastyki 141
Uniwersytety otwierają podwoje humanizmu 144
Powrót do poezji i mistyki 146
Wokół Arystotelesa: powrót do pięknego wysłowienia 147
Humanizm arystokratyczny 148
Powrót na wieś 150
Zerwanie między wiedzą a nauczaniem 151
Bibliografia 154
Najważniejsze daty 156