Dane szczegółowe książki

Spis treści

Część I. Teoria i pojęcia
1 Zaburzenie osobowości z pogranicza: pojęcia, kwestie sporne i definicje 3
Pojęcie zaburzenia osobowości z pogranicza 5
Pojęcie zachowań parasamobójczych 14
Pokrywanie się zaburzenia osobowości z pogranicza z zachowaniami parasamobójczymi 16
Terapia zaburzenia osobowości z pogranicza: wstępny przegląd 20
Uwagi końcowe 27
2 Dialektyczne i biospołeczne podstawy leczenia 28
Dialektyka 28
Zaburzenie osobowości z pogranicza jako porażka dialektyczna 35
Konceptualizacja przypadku: dialektyczne podejście poznawczo-behawioralne 36
Teoria biospołeczna: teoria dialektyczna rozwoju zaburzenia osobowości z pogranicza 41
Implikacje teorii biospołecznej dla terapii pacjentów z osobowością z pogranicza 62
Uwagi końcowe 64
3 Wzorce behawioralne: dialektyczne dylematy w leczeniu pacjentów z osobowością z pogranicza 65
Emocjonalna podatność na zranienie a samounieważnienie 66
Aktywna bierność a pozorna kompetencja 77
Nieuniknione kryzysy a powstrzymywana żałoba 85
Uwagi końcowe 93

Część II. Ogólny plan i cele leczenia
4 Ogólny plan leczenia: cele, strategie i założenia w pigułce 97
Decydujące przedsięwzięcia w ramach leczenia 97
Przygotowanie sceny: przyciągnięcie uwagi pacjentki / Utrzymywanie podejścia dialektycznego / Stosowanie strategii zasadniczych: uprawomocnianie i rozwiązywanie problemów / Równoważenie stylów komunikacji interpersonalnej / Połączenie strategii udzielania konsultacji pacjentce z interwencją środowiskową / Wspieranie terapeuty
Tryby leczenia 101
Indywidualna psychoterapia ambulatoryjna / Trening umiejętności / Wspierająca terapia grupowa ukierunkowana na proces / Konsultacje telefoniczne / Spotkania konsultacyjne dla terapeutów / Terapie pomocnicze
Założenia dotyczące pacjentek z osobowością z pogranicza i terapii 106
1. Pacjentki radzą sobie najlepiej, jak mogą / 2. Pacjentki chcą poprawy swego stanu / 3. Pacjentki muszą radzić sobie lepiej, starać się bardziej i muszą być bardziej zmotywowane do zmiany / 4. Pacjentki nie musiały spowodować wszystkich swoich problemów, ale i tak muszą je rozwiązać / 5. Takie życie, jakie aktualnie prowadzą jednostki z tendencjami samobójczymi i z osobowością z pogranicza, jest nie do zniesienia / 6. Pacjentki muszą nauczyć się nowych zachowań we wszystkich istotnych kontekstach / 7. Pacjentki nie mogą ponieść porażki w terapii / 8. Terapeuci leczący osoby z zaburzeniami osobowości z pogranicza potrzebują wsparcia
Cechy i umiejętności terapeutów 108
Pozycja terapeuty w wymiarze „akceptacja a zmiana” / Pozycja terapeuty w wymiarze „niezachwiana stabilność a współczująca elastyczność” / Pozycja terapeuty w wymiarze „życzliwe wymaganie a troskliwa opieka”
Kontrakt terapeutyczny 112
Porozumienia wiążące pacjentkę / Porozumienia wiążące terapeutę
Porozumienia dotyczące konsultacji między terapeutami 117
Porozumienie dialektyczne / Porozumienie dotyczące udzielania konsultacji pacjentce / Porozumienie dotyczące spójności w ramach zespołu terapeutycznego / Porozumienie dotyczące przestrzegania granic / Porozumienie dotyczące empatii fenomenologicznej / Porozumienie dotyczące omylności
Uwagi końcowe 119
5 Cele behawioralne w ramach leczenia: zachowania do rozwinięcia i do redukcji 120
Nadrzędny cel terapii: rozwijanie dialektycznych wzorców zachowania 120
Myślenie dialektyczne / Myślenie dialektyczne a terapia poznawcza / Dialektyczne wzorce zachowania: zrównoważony styl życia
Pierwszorzędne cele behawioralne 124
Redukowanie zachowań samobójczych / Redukowanie zachowań kolidujących z terapią / Redukowanie zachowań kolidujących z jakością życia / Rozwijanie umiejętności behawioralnych / Redukowanie zachowań związanych ze stresem pourazowym / Zwiększanie szacunku do siebie
Drugorzędne cele behawioralne 161
Rozwijanie modulacji emocji; redukowanie reaktywności emocjonalnej / Rozwijanie samouprawomocnienia; redukowanie samounieważnienia / Rozwijanie realistycznego podejmowania decyzji i zdolności sądzenia; redukowanie zachowań wywołujących kryzys / Rozwijanie przeżywania emocjonalnego; redukowanie powstrzymywanej żałoby / Rozwijanie aktywnego rozwiązywania problemów; redukowanie zachowań związanych z aktywną biernością / Rozwijanie adekwatnego komunikowania emocji i kompetencji; redukowanie zależności zachowań od nastroju Uwagi końcowe 164
6 Strukturyzacja leczenia wokół zachowań docelowych: kto leczy, co i kiedy 165
Myśl przewodnia: branie na cel zachowań dialektycznych 166
Hierarchia pierwszorzędnych celów 166
Cele leczenia a program sesji / Cele leczenia a tryby terapii / Terapeuta główny a odpowiedzialność za osiąganie celów
Stopniowe osiąganie celów 169
Stadium przedterapeutyczne: orientacja i zaangażowanie / Stadium 1: nabywanie podstawowych umiejętności / Stadium 2: redukowanie stresu pourazowego / Stadium 3: zwiększanie szacunku do siebie i osiąganie indywidualnych celów Ustalanie priorytetowych kategorii celów w indywidualnej terapii ambulatoryjnej 173
Redukowanie zachowań samobójczych / Redukowanie zachowań kolidujących z terapią / Redukowanie zachowań kolidujących z jakością życia / Rozwijanie umiejętności behawioralnych / Redukowanie stresu pourazowego / Rozwijanie szacunku do siebie i osiąganie indywidualnych celów / Wykorzystanie celów priorytetowych do organizacji sesji / Opór pacjentki i terapeuty przed omawianiem zachowań docelowych / Cele terapii indywidualnej i karty samoobserwacji
Trening umiejętności: hierarchia celów 187
Grupy wsparcia ukierunkowane na proces: hierarchia celów 187
Rozmowy telefoniczne: hierarchia celów 188
Rozmowy z terapeutą głównym / Rozmowy z trenerami umiejętności i innymi terapeutami Zachowania docelowe i skupienie terapeutycznej uwagi: kto sprawuje kontrolę? 191
Modyfikacja hierarchii celów w innych warunkach ramowych 192
Odpowiedzialność za redukowanie zachowań samobójczych / Odpowiedzialność za inne cele / Określanie celów dla innych trybów leczenia / Spory kompetencyjne związane z odpowiedzialnością za cele
Uwagi końcowe 196

Część III. Podstawowe strategie leczenia
7 Dialektyczne strategie leczenia 199
Definiowanie strategii dialektycznych 201
Równoważenie strategii leczenia: dialektyka relacji terapeutycznej 202
Nauczanie dialektycznych wzorców zachowania 204
Specyficzne strategie dialektyczne 205
1. Wprowadzanie paradoksu / 2. Wykorzystanie metafory / 2. Technika adwokata diabła / 4. Rozszerzanie / 5. Aktywacja „mądrego umysłu” / 6. Wytwarzanie słodkiej lemoniady z kwaśnych cytryn / 7. Pozwalanie na naturalne zmiany / 8. Ocena dialektyczna
Uwagi końcowe 219
8 Strategie zasadnicze: część I - uprawomocnianie 221
Definiowanie uprawomocniania 222
Dlaczego należy uprawomocniać? 225
Strategie uprawomocniania emocjonalnego 226
1. Zapewnianie sposobności do wyrażania emocji / 2. Nauczanie umiejętności obserwowania i nazywania emocji / 3. Czytanie w emocjach / 4. Komunikowanie prawomocności emocji
Strategie uprawomocniania behawioralnego 234
1. Nauczanie umiejętności obserwowania i nazywania zachowania / 2. Identyfikowanie „powinności” / 3. Przeciwstawianie się „powinnościom” / 4. Akceptowanie „powinności” / 5. Przejście do rozczarowania
Strategie uprawomocniania poznawczego 238
1. Wydobywanie i odzwierciedlanie myśli i założeń / 2. Odróżnianie faktów od interpretacji / 3. Znajdowanie „ziarna prawdy” / 4. Uznawanie „mądrego umysłu” / 5. Szacunek dla odmiennych wartości
Strategie mobilizowania 242
1. Zakładanie, że jest najlepiej, jak może być / 2. Udzielanie zachęty / 3. Skupianie uwagi na możliwościach pacjentki / 4. Kwestionowanie/ łagodzenie zewnętrznej krytyki / 5. Udzielanie pochwał i dodawanie otuchy / 6. Zachowanie realizmu, ale zajmowanie się bezpośrednio obawami o nieszczerość / 7. Bycie blisko
Uwagi końcowe 248
9 Strategie zasadnicze: część II - rozwiązywanie problemów 249
Poziomy rozwiązywania problemów 249
Poziom pierwszy / Poziom drugi / Poziom trzeci
Nastrój a rozwiązywanie problemów 250
Przegląd strategii rozwiązywania problemów 252
Strategie analizy behawioralnej 253
1. Definiowanie zachowania problemowego / 2. Przeprowadzanie analizy łańcuchowej / 3. Formułowanie hipotez dotyczących czynników kontrolujących zachowanie
Strategie wglądu (interpretacji) 264
Co i jak interpretować: wskazówki dotyczące wglądu / 1. Uwydatnianie / 2. Obserwowanie i opisywanie powtarzających się wzorców / 3. Komentowanie implikacji zachowania / 4. Ocena trudności z zaakceptowaniem lub odrzucaniem hipotez
Strategie dydaktyczne 271
1. Udzielanie informacji / 2. Dostarczanie lektur / 3. Udzielanie informacji członkom rodziny
Strategie analizy rozwiązań 273
1. Identyfikowanie celów, potrzeb i pragnień / 2. Wytwarzanie rozwiązań / 3. Ocena rozwiązań / 4. Wybór rozwiązania do wdrożenia / 5. Usuwanie usterek w rozwiązaniu
Strategie orientujące 280
1. Wprowadzanie w rolę / 2. Powtarzanie nowych oczekiwań
Strategie zaangażowania 282
Poziomy zaangażowania / Zobowiązanie i ponowne zobowiązanie / Potrzeba elastyczności / 1. Sprzedawanie zaangażowania: ocena „za” i „przeciw” / 2. Odgrywanie roli adwokata diabła / 3. Techniki „stopy w drzwiach” i „drzwi zatrzaśniętych przed nosem” / 4. Powiązanie obecnych zobowiązań z wcześniejszymi / 5. Uwydatnianie wolności wyboru i braku innych możliwości / 6. Wykorzystanie zasad kształtowania / 7. Wzbudzanie nadziei: mobilizowanie / 8. Porozumienie się w sprawie zadania domowego Uwagi końcowe 289
10 Procedury zmiany: część I - procedury kontyngencyjne (zarządzanie kontyngencjami i przestrzeganie granic) 291
Uzasadnienie procedur kontyngencyjnych 293
Różnica między zarządzaniem kontyngencjami a przestrzeganiem granic / Relacja terapeutyczna jako kontyngencja
Procedury zarządzania kontyngencjami 296
Orientacja przed zastosowaniem zarządzania kontyngencjami: przegląd zadania / 1. Wzmacnianie adaptacyjnych zachowań istotnych ze względu na cel / 2. Wygaszanie zachowań dezadaptacyjnych istotnych ze względu na cel/ 3. Wykorzystywanie konsekwencji awersyjnych... z ostrożnością / Określanie mocy konsekwencji / Wykorzystywanie konsekwencji naturalnych w przeciwieństwie do arbitralnych / Zasady kształtowania
Procedury przestrzegania granic 318
Uzasadnienie przestrzegania granic / Granice naturalne a arbitralne / 1. Monitorowanie granic / 2. Szczere komunikowanie granic / 3. Tymczasowe rozszerzanie granic w razie potrzeby / 4. Bycie konsekwentnie stanowczym / 5. Łączenie uspokajającego uprawomocniania i rozwiązywania problemów z przestrzeganiem granic / Obszary trudne pod względem przestrzegania granic w przypadku pacjentek z zaburzeniem osobowości z pogranicza
Uwagi końcowe 326
11 Procedury zmiany: część II - trening umiejętności, ekspozycja, modyfikacja poznawcza 328
Procedury treningu umiejętności 328
Orientacja i zaangażowanie przed treningiem umiejętności: przegląd zadania / Procedury przyswajania umiejętności / Procedury utrwalania umiejętności / Procedury generalizacji umiejętności
Procedury ekspozycyjne 343
Orientacja i zaangażowanie przed ekspozycją: przegląd zadania / 1. Zapewnianie niewzmacnianej ekspozycji / 2. Blokowanie tendencji do działania związanych z emocjami problemowymi / 3. Blokowanie tendencji ekspresyjnych związanych z emocjami problemowymi / 4. Zwiększanie kontroli nad zdarzeniami awersyjnymi / Ustrukturyzowane procedury ekspozycyjne
Procedury modyfikacji poznawczej 357
Orientacja przed zastosowaniem procedur modyfikacji poznawczej / Procedury wyjaśniania kontyngencji / Procedury restrukturyzacji poznawczej
Uwagi końcowe 369
12 Strategie stylistyczne: równoważenie komunikacji 370
Strategie komunikacji wzajemnej 371
Władza i psychoterapia: kto ustala reguły? / 1. Wrażliwość / 2. Odsłonięcie się / 3. Serdeczne zaangażowanie / 4. Autentyczność / Potrzeba niepodatności terapeuty na zranienie
Strategie komunikacji bezceremonialnej 391
Strategie dialektyczne i bezceremonialność / 1. Nieortodoksyjne przeformułowanie / 2. Zapuszczanie się tam, gdzie nie chadzają anioły / 3. Wykorzystanie konfrontacyjnego tonu / 4. Demaskowanie blefu / 5. Oscylowanie między dużą i małą intesywnością i wykorzystywanie milczenia / 6. Wyrażanie wszechmocy i niemocy
Uwagi końcowe 396
13 Strategie prowadzenia przypadku: interakcje z otoczeniem społecznym 397
Strategie interwencji środowiskowej 398
Prowadzenie przypadku i przestrzeganie granic / Warunki uzasadniające przeprowadzenie interwencji środowiskowej / 1. Udzielanie informacji niezależnie od pacjentki / 2. Reprezentowanie pacjentki / 3. Wkraczanie w środowisko pacjentki w celu udzielenia jej wsparcia
Strategie udzielania konsultacji pacjentce 404
Uzasadnienie i istota udzielania konsultacji pacjentce / „Zespół terapeutyczny” a „osoby trzecie” / 1. Orientowanie pacjentki i sieci społecznej w podejściu konsultacyjnym / 2. Udzielanie konsultacji pacjentce w sprawie radzenia sobie z innymi specjalistami / 3. Udzielanie konsultacji pacjentce w sprawie postępowania z rodziną i przyjaciółmi / Argumenty przeciwko podejściu konsultacyjnemu
Strategie superwizji/udzielania konsultacji terapeucie 421
Potrzeba superwizji/konsultacji / 1. Spotkania konsultacyjne dotyczące leczenia / 2. Dotrzymywanie porozumień dotyczących superwizji/konsultacji / 3. Mobilizowanie / 4. Zapewnianie równowagi dialektycznej / Przezwyciężanie problemów związanych z „rozszczepieniem personelu” / Postępowanie w przypadku nieetycznego lub destrukcyjnego zachowania terapeuty / Dochowanie poufności
Uwagi końcowe 432

Część IV. Strategie dla konkretnych zadań
14 Strategie strukturalne 435
Strategie zawierania kontraktu: rozpoczynanie terapii 435
1. Przeprowadzanie oceny diagnostycznej / 2. Przedstawianie biospołecznej teorii zachowań charakterystycznych dla osobowości z pogranicza / 3. Orientowanie pacjentki w terapii / 4. Orientowanie sieci w leczeniu / 5. Dokonywanie przeglądu porozumień dotyczących terapii i jej granic / 6. Zaangażowanie w terapię / 7. Analizowanie głównych zachowań docelowych / 8. Zapoczątkowanie rozwijania relacji terapeutycznej / Zastrzeżenia w prawdziwym świecie
Strategie rozpoczynania sesji 446
1. Przywitanie / 2. Rozpoznawanie aktualnego stanu emocjonalnego pacjentki / 3. Naprawianie relacji Strategie brania na cel 448
1. Dokonywanie przeglądu zachowań docelowych od czasu ostatniej sesji /
2. Wykorzystywanie celów priorytetowych do organizacji sesji / 3. Zwracanie uwagi na stadia terapii / 4. Sprawdzanie postępów w innych trybach terapii
Strategie kończenia sesji 452
1. Zapewnianie wystarczającego czasu na emocjonalne zamknięcie się/ 2. Przyjęcie zadania domowego na następny tydzień / 3. Podsumowanie sesji / 4. Przekazanie pacjentce nagrania z sesji / 5. Mobilizowanie / 6. Uspokajanie pacjentki i dodawanie jej wiary w siebie / 7. Usuwanie usterek / 8. Rozwijanie rytuałów pożegnalnych
Strategie kończenia terapii 455
1. Rozpoczęcie dyskusji o zakończeniu terapii: stopniowe ograniczanie częstotliwości sesji / 2. Generalizowanie polegania na relacjach interpersonalnych w sieci społecznej / 3. Aktywne planowanie zakończenia / 4. Wydawanie właściwych skierowań
Uwagi końcowe 458
15 Specjalne strategie terapeutyczne 460
Strategie kryzysowe 460
1. Zwracanie uwagi na afekt, a nie na treść / 2. Zbadanie problemu teraz / 3. Skupienie uwagi na rozwiązaniu problemu / 4. Położenie nacisku na tolerancję na afekt / 5. Zaangażowanie w plan działania / 6. Ocena potencjału samobójczego / 7. Uprzedzanie nawrotu reakcji kryzysowej
Strategie reagowania na zachowania samobójcze 466
Zadanie terapeutyczne / Wcześniejsze zachowania samobójcze: procedura dla terapeuty głównego / Bezpośrednie groźby popełnienia samobójstwa lub parasamobójstwa: procedura dla terapeuty głównego / Bieżący akt samobójczy: procedura dla terapeuty głównego / Zachowania samobójcze: procedura dla terapeuty pobocznego / Zasady zarządzania ryzykiem w przypadku pacjentek z tendencjami samobójczymi
Strategie reagowania na zachowania kolidujące z terapią 493
1. Definiowanie zachowania kolidującego / 2. Przeprowadzenie analizy łańcuchowej zachowania / 3. Przyjęcie planu rozwiązania problemu / 4. Reagowanie na pacjentkę, która odmawia modyfikacji zachowania kolidującego
Strategie telefoniczne 496
1. Akceptowanie zainicjowanych przez pacjentkę rozmów telefonicznych pod pewnymi warunkami / 2. Planowanie rozmów telefonicznych inicjowanych przez pacjentkę / 3. Inicjowanie kontaktów telefonicznych przez terapeutę / 4. Udzielanie na sesjach informacji zwrotnych na temat zachowania składającego się na rozmowę telefoniczną / Dostępność terapeuty i zarządzanie ryzykiem samobójstwa
Strategie dotyczące leczenia pomocniczego 503
1. Zalecanie leczenia pomocniczego w razie potrzeby / 2. Zalecanie pacjentce konsultacji zewnętrznych / Procedury dotyczące leczenia farmakologicznego / Procedury dotyczące hospitalizacji
Strategie ukierunkowane na relację 513
1. Akceptowanie relacji / 2. Rozwiązywanie problemów związanych z relacją / 3. Generalizacja relacji
Uwagi końcowe 518
Dodatek 15.1. Skala oceny stopnia śmiertelności działań samobójczych 518
Lektury zalecane 525
Bibliografia 528
Indeks 547