Dane szczegółowe książki

Spis treści

Przedmowa 5
I. Perspektywy socjologii humanistycznej (Elżbieta Hałas) 7
Pojęcie nauki humanistycznej 7
Klasycy socjologii humanistycznej 9
Współczesne kierunki socjologii humanistycznej 12 : Integralizm Pitirima Sorokina 12 ; Kulturalizm Floriana Znanieckiego 15; Strukturalny funkcjonalizm Talcotta Parsonsa 20; Symboliczny interakcjonizm Herberta Blumera 23; Fenomenologia społeczna Alfreda Schutza 26 - Podsumowanie 30

II. Istota i rodzaje zjawisk społecznych 33
Określenie zjawiska społecznego 33
Rodzaje zjawisk społecznych 42
Wielkie i małe struktury społeczne 48

III. Społeczeństwo ogólne i jego struktura 51
Pojęcie społeczeństwa 51
Główne koncepcje struktury społecznej 53: Koncepcja funkcjonalno-strukturalna 55; Koncepcja konfliktowa 57; Koncepcja interakcyjna 62; Petera Blau koncepcja struktury społecznej 63
Kultura jako płaszczyzna integracji społeczeństwa 67

IV. Zagadnienia rozwoju społecznego 73
Pojęcia zmiany społecznej, rozwoju i postępu 73
Teorie rozwoju społecznego i ich krytyka 76
Typologia społeczeństw 88
Czynniki rozwoju społecznego 94
Ruchy społeczne jako czynnik rozwoju społecznego 102

V. Analiza socjologiczna państwa 105
Koncepcje państwa 105
Fazy kształtowania się państwa 108
Państwo i jego funkcje 111
Władza państwowa 115
Typologie państw 119
Dwa modele sprawowania władzy państwowej 122

VI. Państwo, partie polityczne, warunki demokracji 129
Partie polityczne, ich geneza i kształtowanie się 129
Pluralizm polityczny a system monopartyjny 133
Warunki i elementy demokratycznego systemu władzy 136
Samorząd terytorialny jako podstawa demokracji 139

VII. Naród jako społeczność ideologiczno-kulturowa 141
Wielość form życia narodowego 141
Koncepcje narodu 144
Określenie narodu jako społeczności 146
Geneza narodu - kształtowanie się kultury i świadomości narodowej 152
Rozwój instytucji kulturalnych 157
Powstanie nowoczesnego narodu 159
Relacje między narodem i państwem 161

VIII. Klasy i warstwy społeczne - koncepcje teoretyczne 167
Zróżnicowanie społeczne 167
Ekonomiczne ujęcia klas społecznych 168
Funkcjonalne teorie klas społecznych 175
Warstwy społeczne w ujęciu Maxa Webera 179

IX. Przemiany struktury klasowej i warstwowej w społeczeństwach współczesnych 183
Zmiany struktury klasowej i warstwowej w rozwiniętych krajach kapitalistycznych 183: Teoria trwałości klasowego podziału 183; Teoria równowagi interesów 184; Teoria dekompozycji struktury klasowej i instytucjonalizacji konfliktu 185; Teoria nieadekwatności koncepcji klas 188
Teoretyczne stanowiska w ujmowaniu przemian struktury klasowej w krajach socjalistycznych 189
Badania nad uwarstwowieniem społecznym w Polsce społeczeństwie polskim 192

X. Przemiany struktury zawodowej we współczesnych społeczeństwach 197
Pojęcie zawodu i grupy zawodowej 197
Nieuniknioność i ważność podziału społeczeństwa na zawody 198
Klasyfikacje zawodów 199
Ewolucja zatrudnienia w trzech grupach zawodów 200
Względność podziału na zawody pracy fizycznej i umysłowej 207
Proces profesjonalizacji społeczeństwa 209

XI. Społeczności lokalne 211
Wstęp 211
Definicje 212
Koncepcje teoretyczne 218: Stanowisko ekologiczne 219; Stanowisko funkcjonalno-strukturalne 221; Stanowisko interakcyjne 223; Stanowisko teorii działania 225
Przemiany społeczności lokalnych: zmierzch czy transformacja? 229: Teoria społeczeństwa masowego 229; Teoria „zaćmienia\\" 231; Teoria społeczności „bezlokalnych\\" 233; Teorie transformacji 234

XII. Proces industrializacji 239
Pojęcie, rodzaje i formy procesu industrializacji 239
Proces industrializacji w Polsce 243
Krytyka modelu powojennej industrializacji 245

XIII. Proces urbanizacji 249
Określenie procesu urbanizacji 249
Uwarunkowania procesu urbanizacji 250
Przebieg procesu urbanizacji w świecie 251
Analiza procesu urbanizacji w okresie PRL 256
Upadek małych miast 258
Drogi i szanse zharmonizowanej urbanizacji 263
Bibliografia 267