Dane szczegółowe książki
Psychopatologia / Cierpiałkowska, Lidia
Autorzy
Tytuł
Psychopatologia
Serie wydawnicze
Wydawnictwo
Warszawa: Wydawnictwo Naukowe SCHOLAR, 2007
Numer wydania
1
ISBN
978-83-7383-284-8
Hasła przedmiotowe
Informacje dodatkowe
.
Spis treści
pokaż spis treści
Spis treści
Wstęp. Co to jest i czym zajmuje się psychopatologia? 17
Rozdział 1
Klasyfikacje zaburzeń psychicznych 20
1.1. Wprowadzenie 20
1.2. Sposoby definiowania zdrowia, zaburzeń psychicznych i zachowania 21
1a. Norma ilościowa, społeczno-kulturowa i teoretyczna 22
1.2.1. Model ilościowy zdrowia i zaburzeń 23
1.2.2. Zdrowie i zaburzenia w ujęciu społeczno-kulturowym 24
1.2.3. Teoretyczne koncepcje zdrowia i zaburzeń 25
1.3. Systemy klasyfikacyjne w psychopatologii 29
1b. Modele klasyfikacji zaburzeń 31
1.3.1. Założenia ogólne współczesnych systemów klasyfikacyjnych 32
1.3.2. Klasyfikacja Amerykańskiego Towarzystwa Psychiatrycznego-DSM-IV 35
1c. Klasy i kategorie zaburzeń psychicznych w DSM-IV 36
1.3.3. Klasyfikacja Światowej Organizacji Zdrowia - ICD-10 38
1d. Klasy i kategorie zaburzeń psychicznych w ICD-10 40
1.4. Podsumowanie 41
Podstawowe pojęcia 42
Literatura zalecana 42
Rozdział 2
Biologiczne modele i koncepcje zaburzeń psychicznych 43
2.1. Wprowadzenie 43
2.2. Podstawy anatomiczne zaburzeń psychicznych 45
2a. Model progów i zasobów mózgowych 45
2.2.1. Układ nerwowy 46
2.2.2. Ośrodkowy układ nerwowy: mózgowie i pień mózgu 48
2b. Neuroplastyczność na poziomie komórkowym i funkcjonalnym 49
2.2.3. Obwodowy układ nerwowy: somatyczny, autonomiczny i jelitowy 52
2.3. Zaburzenia psychiczne z perspektywy biochemicznej 52
2.3.1. Komórka nerwowa i jej działanie 53
2.3.2. Komunikacja między neuronami 54
2.3.3. Upośledzenie transmisji synaptycznej 56
2.3.4. Układ hormonalny 58
2.4. Geny a podatność na zaburzenia 60
2.4.1. Biologiczna podstawa dziedziczności 60
2.4.2. Dziedziczenie zaburzeń psychicznych 62
2c. Metody badań w genetyce ilościowej 64
2.5. Podsumowanie 65
Podstawowe pojęcia 65
Literatura zalecana 66
Rozdział 3
Koncepcje psychologiczne zaburzeń psychicznych 67
3.1. Wprowadzenie 67
3.2. Klasyczna i współczesna psychoanaliza 68
3.2.1. Psychoanaliza jako teoria rozwoju i zaburzeń psychicznych okresu edypalnego 69
3.2.2. Psychologia ego i teorie relacji z obiektem a zaburzenia preedypalne 75
3.3. Psychologia poznawczo-behawioralna 76
3.3.1. Warunkowanie klasyczne i sprawcze a dezadaptacyjne nawyki 78
3a. Zjawisko wygasania w terapii fobii 79
3.3.2. Teoria społecznego uczenia się i poznawczej kontroli zachowania 80
3.3.3. Modele poznawczo-behawioralne a zaburzenia emocjonalne 82
3b. Aksjomaty teorii poznawczej i psychopatologii 85
3.4. Podejścia humanistyczne i egzystencjalne 85
3.4.1. Samorealizacja a zdrowie i zaburzenia psychiczne 87
3c. Motywacja braku i motywacja istnienia 87
3.4.2. Odkrywanie sensu istnienia 91
3.5. Koncepcje strategiczne i systemowe 92
3.6. Modele rozwojowe zaburzeń psychicznych 97
3.7. Podsumowanie 99
Podstawowe pojęcia 100
Literatura zalecana 100
Rozdział 4
Postępowanie diagnostyczne i podstawowe metody badawcze 102
4.1. Wprowadzenie 102
4.2. Modele diagnozy w psychopatologii 103
4.2.1. Diagnoza różnicowa 105
4a. Zachowania dewiacyjne w teorii społecznego uczenia się 107
4.2.2. Diagnoza strukturalno-funkcjonalna 109
4b. Operacjonalizacja wymiarów w diagnozie psychodynamicznej 110
4.2.3. Diagnoza epigenetyczna 113
4.3. Postępowanie diagnostyczne w przebiegu psychoterapii 114
4.4. Charakterystyka wybranych metod badań klinicznych 117
4.4.1. Narzędzia oceny stanu psychicznego i symptomów zaburzeń 117
4c. Status psychicus praesens 121
4.4.2. Kwestionariusze i metody projekcyjne 122
4.4.3. Narzędzia psychometryczne i eksperymenty psychopatologiczne 124
4d. Piktogram - znaczenie upośredniania w procesie zapamiętywania 126
4.4.4. Badania neurofizjologiczne i obrazowanie mózgu 127
4.5. Podsumowanie 128
Podstawowe pojęcia 129
Literatura zalecana 130
Rozdział 5
Psychopatologia ogólna 131
5.1. Wprowadzenie 131
5.2. Zaburzenia procesów poznawczych 133
5.2.1. Zaburzenia spostrzegania 134
5a. Pseudohalucynacje i parahalucynacje 138
5.2.2. Zaburzenia uwagi i pamięci 139
5b. Zjawisko synestezji a zdolność zapamiętywania 141
5.2.3. Zaburzenia myślenia i komunikowania się 144
5c. Rozkojarzenie i splątanie 149
5.3. Zaburzenia procesów emocjonalnych i motywacyjnych 149
5.3.1. Zaburzenia emocji i nastroju 150
5.3.2. Zaburzenia motywacji 152
5d. Akinezy i parakinezy 154
5.4. Zaburzenia świadomości i orientacji 154
5.5. Podsumowanie 156
Podstawowe pojęcia 158
Literatura zalecana 158
Rozdział 6
Zaburzenia psychiczne na tle organicznym i upośledzenia umysłowe 159
6.1. Wprowadzenie 159
6.2. Zespoły otępienia w chorobach mózgu 159
6.2.1. Obraz kliniczny demencji 161
6.2.2. Otępienie typu Alzheimera 164
6a. Układy neuroprzekaźnikowe w zespołach otępienia 167
6.2.3. Demencja pochodzenia naczyniowego 167
6.2.4. Inne otępienia 169
6.3. Zaburzenia psychiczne w uszkodzeniu lub dysfunkcji mózgu 171
6.3.1. Majaczenia 172
6.3.2. Zaburzenia osobowości 173
6.4. Obraz kliniczny i przyczyny upośledzenia umysłowego 174
6.4.1. Stopnie upośledzenia 175
6.4.2. Przyczyny biologiczne i społeczne 178
6b. Alkoholowy zespół płodowy 181
6.4.3. Upośledzenia umysłowe a zaburzenia rozwoju 182
6c. Syndrom sawanta 183
6.5. Rewalidacja, rehabilitacja i terapia 184
6.5.1. Zespoły otępienne i zaburzenia psychiczne 185
6.5.2. Niepełnosprawność umysłowa 189
6.6. Podsumowanie 193
Podstawowe pojęcia 194
Literatura zalecana 195
Rozdział 7
Zaburzenia spowodowane używaniem substancji psychoaktywnych 196
7.1. Wprowadzenie 196
7.2. Nadużywanie i uzależnienie od substancji psychoaktywnych 197
7.2.1. Ostre zatrucia 200
7.2.2. Szkodliwe używanie substancji 206
7.2.3. Zespoły uzależnienia i abstynencyjne 208
7a. Alkoholizm jako choroba 209
7.2.4. Zaburzenia psychiczne i zespoły na tle uszkodzenia mózgu 213
7.3. Koncepcje i modele przyczyn uzależnienia 215
7.3.1. Uwarunkowania biologiczne 215
7.3.2. Psychologiczne koncepcje patomechanizmów uzależnienia 222
7.3.3. Modele psychopatologii rozwojowej 225
7.4. Programy terapii i grupy samopomocy 228
7.4.1. Farmakoterapia 230
7b. Leczenie substytucyjne (agonistami receptorów opioidowych) 230
7.4.2. Programy terapii alkoholików i narkomanów 231
7.4.3. Anonimowi Alkoholicy i Narkomani 235
7.5. Podsumowanie 237
Podstawowe pojęcia 239
Literatura zalecana 239
Rozdział 8
Zaburzenia afektywne 240
8.1. Wprowadzenie 240
8.2. Kryteria diagnostyczne i obraz kliniczny 242
8.2.1. Epizod maniakalny 242
8.2.2. Epizod depresyjny i depresje nawracające 244
8a. Depresje poporodowe 247
8.2.3. Zaburzenia afektywne dwubiegunowe 247
8b. Cyklotymia 248
8.3. Modele i koncepcje genezy i mechanizmu zaburzeń afektywnych 248
8.3.1. Neurobiologia i neurochemia 249
8c. Mózgowy system regulacji emocji i jego zaburzenia 252
8.3.2. Koncepcje psychoanalityczne 254
8d. Depresja a operacyjne modele przywiązania 256
8.3.3. Modele poznawcze i społecznego uczenia się 258
8e. Ryzyko zachowań samobójczych 261
8.3.4. Podejście integracyjne: podatność-stres 262
8.4. Farmakoterapia, elektrowstrząsy i psychoterapia 264
8.5. Podsumowanie 269
Podstawowe pojęcia 270
Literatura zalecana 270
Rozdział 9
Schizofrenia i inne zaburzenia psychotyczne 272
9.1. Wprowadzenie 272
9.2. Kryteria diagnostyczne i obraz kliniczny 274
9.2.1. Symptomy pozytywne 276
9.2.2. Symptomy negatywne 277
9a. Fenomeny językowe w schizofrenii 278
9.3. Postacie schizofrenii 279
9.3.1. Typy schizofrenii 279
9.3.2. Fazy schizofrenii i ich przebieg 281
9.4. Zaburzenia schizotypowe, zespoły urojeniowe i schizoafektywne 283
9.5. Modele i koncepcje zaburzeń schizofrenicznych 284
9.5.1. Koncepcje biologiczne 285
9b. Zwiastuny schizofrenii 288
9c. Model podatność-stres 291
9.5.2. Koncepcje psychologiczne 292
9d. Psychoza jako atak na ego 294
9e. Gra rodzinna „Trzymanie się w szachu” 297
9.6. Leczenie i rehabilitacja 297
9.6.1. Farmakoterapia 298
9.6.2. Psychoterapia indywidualna i grupowa 299
9f. Programy psychoedukacyjne 303
9.6.3. Psychiatria środowiskowa i grupy wsparcia 303
9.7. Podsumowanie 304
Podstawowe pojęcia 306
Literatura zalecana 306
Rozdział 10
Zaburzenia osobowości i zaburzenia seksualne 307
10.1. Wprowadzenie 307
10.2. Zaburzenia osobowości 308
10.2.1. Klasyfikacje zaburzeń osobowości 309
10.2.2. Typy zaburzeń osobowości 312
10a. Nieprawidłowe nawyki i zaburzenia samokontroli 316
10.3. Koncepcje genezy i terapii zaburzeń osobowości 316
10.3.1. Modele genetyczne i rodzinne 317
10.3.2. Teoria relacji z obiektem i psychologia self 318
10.3.3. Modele behawioralno-poznawcze i integracyjne 323
10.4. Zaburzenia identyfikacji płciowej i preferencji seksualnych 328
10.4.1. Przejawy zaburzeń tożsamości i orientacji seksualnej 328
10.4.2. Zaburzenia preferencji seksualnej 330
10b. Drag queens i drag kings 332
10.4.3. Dysfunkcje seksualne 334
10.5. Przyczyny i terapia zaburzeń seksualnych 335
10.5.1. Metody leczenia medycznego 335
10.5.2. Psychoanaliza klasyczna i współczesna 337
10.5.3. Terapia behawioralno-poznawcza i integracyjna 338
10.6. Podsumowanie 339
Podstawowe pojęcia 341
Literatura zalecana 342
Rozdział 11
Zaburzenia nerwicowe i zespół stresu pourazowego 343
11.1. Wprowadzenie 343
11.2. Lęk i strach - funkcja adaptacyjna i dezadaptacyjna 345
11.3. Zaburzenia lękowe i nerwica natręctw 348
11.3.1. Zaburzenia lękowe w postaci fobii 348
11.3.2. Zespół paniki z agorafobią i bez niej 351
11.3.3. Lęk uogólniony 353
11.3.4. Zaburzenia obsesyjno-kompulsyjne 354
11.4. Koncepcje zaburzeń lękowych i ich terapia 357
11.4.1. Modele biologiczne i farmakoterapia 357
11a. Odruch wzdrygnięcia a uszkodzenie ciała migdałowatego 359
11.4.2. Zaburzenia lękowe jako efekt uczenia się 363
11.4.3. Integracyjne modele behawioralno-poznawcze 366
11.4.4. Od klasycznej psychoanalizy do koncepcji przywiązania 372
11.5. Modele zespołów zaburzeń związanych ze stresem i ich terapia 375
11.5.1. Ostra reakcja na stres i zespół stresu pourazowego 376
11b. Syndrom potraumatyczny ocalałego 380
11.5.2. Modele nadwrażliwości neurologicznej 381
11.5.3. Od dystresu do zaburzeń w postaci traumy 383
11.5.4. Poznawczy model „sieci strachu” i podejście psychoanalityczne . 384
11.5.5. Terapia i farmakoterapia zespołów związanych ze stresem 389
11.6. Podsumowanie 392
Podstawowe pojęcia 395
Literatura zalecana 395
Rozdział 12
Zaburzenia dysocjacyjne i zespoły zaburzeń pod postacią somatyczną 397
12.1. Wprowadzenie 397
12.2. Zespoły dysocjacyjne i inne zaburzenia nerwicowe 399
12.2.1. Typy zaburzeń dysocjacyjnych 400
12a. Zespół Gansera 401
12.2.2. Zaburzenia tożsamości - osobowość wieloraka 403
12.2.3. Neurastenia i zespół depersonalizacji-derealizacji 404
12.3. Koncepcje zaburzeń dysocjacyjnych i ich leczenie 406
12.3.1. Koncepcje psychiatrii dynamicznej i psychoanaliza 406
12.3.2. Mechanizmy dysocjacji w kategoriach psychologii poznawczej 408
12b. Umysł dyskursywny i polifoniczne Ja a zaburzenia dysocjacyjne 409
12.3.3. Uraz psychiczny jako przyczyna dysocjacji 410
12.3.4. Terapia i farmakoterapia 411
12.4. Zespoły zaburzeń występujących pod postacią somatyczną 412
12.4.1. Zaburzenia somatyzacyjne i dysfunkcje autonomiczne pod postacią somatyczną 412
12.4.2. Hipochondria i dysmorficzne zaburzenia ciała 416
12c. Symulacja i zaburzenia pozorowane 417
12.4.3. Uporczywe bóle 419
12.5. Koncepcje zespołów pod postacią somatyczną i ich leczenie 419
12.5.1. Modele integracyjne 420
12.5.2. Lęk o zdrowie w koncepcjach behawioralno-poznawczych 421
12.6. Podsumowanie 425
Podstawowe pojęcia 427
Literatura zalecana 427
Rozdział 13
Zaburzenia odżywiania się i snu 428
13.1. Wprowadzenie 428
13.2. Specyficzne i niespecyficzne zespoły zaburzeń odżywiania 429
13.2.1. Jadłowstręt psychiczny 431
13.2.2. Żarłoczność psychiczna 434
13.2.3. Niespecyficzne zaburzenia odżywiania się 436
13.3. Biologiczne i psychospołeczne modele przyczyn i leczenia 437
13.3.1. Uwarunkowania biologiczne 437
13.3.2. Współczesna psychoanaliza 439
13a. Rodzina psychosomatyczna - podejście strukturalne i strategiczne 443
13.3.3. Psychologia poznawczo-behawioralna 444
13.3.4. Modele integracyjne i psychopatologii rozwojowej 447
13.4. Nieorganiczne zaburzenia snu i ich leczenie 449
13.4.1. Rodzaje snu i jego zaburzenia 449
13.4.2. Bezsenność i hipersomnia 452
13b. Narkolepsja 453
13.4.3. Koszmary i lęki nocne 454
13.5. Czynniki psychologiczne w etiologii chorób somatycznych 455
13.6. Podsumowanie 456
Podstawowe pojęcia 457
Literatura zalecana 458
Bibliografia 459
Indeks nazwisk 503
Wstęp. Co to jest i czym zajmuje się psychopatologia? 17
Rozdział 1
Klasyfikacje zaburzeń psychicznych 20
1.1. Wprowadzenie 20
1.2. Sposoby definiowania zdrowia, zaburzeń psychicznych i zachowania 21
1a. Norma ilościowa, społeczno-kulturowa i teoretyczna 22
1.2.1. Model ilościowy zdrowia i zaburzeń 23
1.2.2. Zdrowie i zaburzenia w ujęciu społeczno-kulturowym 24
1.2.3. Teoretyczne koncepcje zdrowia i zaburzeń 25
1.3. Systemy klasyfikacyjne w psychopatologii 29
1b. Modele klasyfikacji zaburzeń 31
1.3.1. Założenia ogólne współczesnych systemów klasyfikacyjnych 32
1.3.2. Klasyfikacja Amerykańskiego Towarzystwa Psychiatrycznego-DSM-IV 35
1c. Klasy i kategorie zaburzeń psychicznych w DSM-IV 36
1.3.3. Klasyfikacja Światowej Organizacji Zdrowia - ICD-10 38
1d. Klasy i kategorie zaburzeń psychicznych w ICD-10 40
1.4. Podsumowanie 41
Podstawowe pojęcia 42
Literatura zalecana 42
Rozdział 2
Biologiczne modele i koncepcje zaburzeń psychicznych 43
2.1. Wprowadzenie 43
2.2. Podstawy anatomiczne zaburzeń psychicznych 45
2a. Model progów i zasobów mózgowych 45
2.2.1. Układ nerwowy 46
2.2.2. Ośrodkowy układ nerwowy: mózgowie i pień mózgu 48
2b. Neuroplastyczność na poziomie komórkowym i funkcjonalnym 49
2.2.3. Obwodowy układ nerwowy: somatyczny, autonomiczny i jelitowy 52
2.3. Zaburzenia psychiczne z perspektywy biochemicznej 52
2.3.1. Komórka nerwowa i jej działanie 53
2.3.2. Komunikacja między neuronami 54
2.3.3. Upośledzenie transmisji synaptycznej 56
2.3.4. Układ hormonalny 58
2.4. Geny a podatność na zaburzenia 60
2.4.1. Biologiczna podstawa dziedziczności 60
2.4.2. Dziedziczenie zaburzeń psychicznych 62
2c. Metody badań w genetyce ilościowej 64
2.5. Podsumowanie 65
Podstawowe pojęcia 65
Literatura zalecana 66
Rozdział 3
Koncepcje psychologiczne zaburzeń psychicznych 67
3.1. Wprowadzenie 67
3.2. Klasyczna i współczesna psychoanaliza 68
3.2.1. Psychoanaliza jako teoria rozwoju i zaburzeń psychicznych okresu edypalnego 69
3.2.2. Psychologia ego i teorie relacji z obiektem a zaburzenia preedypalne 75
3.3. Psychologia poznawczo-behawioralna 76
3.3.1. Warunkowanie klasyczne i sprawcze a dezadaptacyjne nawyki 78
3a. Zjawisko wygasania w terapii fobii 79
3.3.2. Teoria społecznego uczenia się i poznawczej kontroli zachowania 80
3.3.3. Modele poznawczo-behawioralne a zaburzenia emocjonalne 82
3b. Aksjomaty teorii poznawczej i psychopatologii 85
3.4. Podejścia humanistyczne i egzystencjalne 85
3.4.1. Samorealizacja a zdrowie i zaburzenia psychiczne 87
3c. Motywacja braku i motywacja istnienia 87
3.4.2. Odkrywanie sensu istnienia 91
3.5. Koncepcje strategiczne i systemowe 92
3.6. Modele rozwojowe zaburzeń psychicznych 97
3.7. Podsumowanie 99
Podstawowe pojęcia 100
Literatura zalecana 100
Rozdział 4
Postępowanie diagnostyczne i podstawowe metody badawcze 102
4.1. Wprowadzenie 102
4.2. Modele diagnozy w psychopatologii 103
4.2.1. Diagnoza różnicowa 105
4a. Zachowania dewiacyjne w teorii społecznego uczenia się 107
4.2.2. Diagnoza strukturalno-funkcjonalna 109
4b. Operacjonalizacja wymiarów w diagnozie psychodynamicznej 110
4.2.3. Diagnoza epigenetyczna 113
4.3. Postępowanie diagnostyczne w przebiegu psychoterapii 114
4.4. Charakterystyka wybranych metod badań klinicznych 117
4.4.1. Narzędzia oceny stanu psychicznego i symptomów zaburzeń 117
4c. Status psychicus praesens 121
4.4.2. Kwestionariusze i metody projekcyjne 122
4.4.3. Narzędzia psychometryczne i eksperymenty psychopatologiczne 124
4d. Piktogram - znaczenie upośredniania w procesie zapamiętywania 126
4.4.4. Badania neurofizjologiczne i obrazowanie mózgu 127
4.5. Podsumowanie 128
Podstawowe pojęcia 129
Literatura zalecana 130
Rozdział 5
Psychopatologia ogólna 131
5.1. Wprowadzenie 131
5.2. Zaburzenia procesów poznawczych 133
5.2.1. Zaburzenia spostrzegania 134
5a. Pseudohalucynacje i parahalucynacje 138
5.2.2. Zaburzenia uwagi i pamięci 139
5b. Zjawisko synestezji a zdolność zapamiętywania 141
5.2.3. Zaburzenia myślenia i komunikowania się 144
5c. Rozkojarzenie i splątanie 149
5.3. Zaburzenia procesów emocjonalnych i motywacyjnych 149
5.3.1. Zaburzenia emocji i nastroju 150
5.3.2. Zaburzenia motywacji 152
5d. Akinezy i parakinezy 154
5.4. Zaburzenia świadomości i orientacji 154
5.5. Podsumowanie 156
Podstawowe pojęcia 158
Literatura zalecana 158
Rozdział 6
Zaburzenia psychiczne na tle organicznym i upośledzenia umysłowe 159
6.1. Wprowadzenie 159
6.2. Zespoły otępienia w chorobach mózgu 159
6.2.1. Obraz kliniczny demencji 161
6.2.2. Otępienie typu Alzheimera 164
6a. Układy neuroprzekaźnikowe w zespołach otępienia 167
6.2.3. Demencja pochodzenia naczyniowego 167
6.2.4. Inne otępienia 169
6.3. Zaburzenia psychiczne w uszkodzeniu lub dysfunkcji mózgu 171
6.3.1. Majaczenia 172
6.3.2. Zaburzenia osobowości 173
6.4. Obraz kliniczny i przyczyny upośledzenia umysłowego 174
6.4.1. Stopnie upośledzenia 175
6.4.2. Przyczyny biologiczne i społeczne 178
6b. Alkoholowy zespół płodowy 181
6.4.3. Upośledzenia umysłowe a zaburzenia rozwoju 182
6c. Syndrom sawanta 183
6.5. Rewalidacja, rehabilitacja i terapia 184
6.5.1. Zespoły otępienne i zaburzenia psychiczne 185
6.5.2. Niepełnosprawność umysłowa 189
6.6. Podsumowanie 193
Podstawowe pojęcia 194
Literatura zalecana 195
Rozdział 7
Zaburzenia spowodowane używaniem substancji psychoaktywnych 196
7.1. Wprowadzenie 196
7.2. Nadużywanie i uzależnienie od substancji psychoaktywnych 197
7.2.1. Ostre zatrucia 200
7.2.2. Szkodliwe używanie substancji 206
7.2.3. Zespoły uzależnienia i abstynencyjne 208
7a. Alkoholizm jako choroba 209
7.2.4. Zaburzenia psychiczne i zespoły na tle uszkodzenia mózgu 213
7.3. Koncepcje i modele przyczyn uzależnienia 215
7.3.1. Uwarunkowania biologiczne 215
7.3.2. Psychologiczne koncepcje patomechanizmów uzależnienia 222
7.3.3. Modele psychopatologii rozwojowej 225
7.4. Programy terapii i grupy samopomocy 228
7.4.1. Farmakoterapia 230
7b. Leczenie substytucyjne (agonistami receptorów opioidowych) 230
7.4.2. Programy terapii alkoholików i narkomanów 231
7.4.3. Anonimowi Alkoholicy i Narkomani 235
7.5. Podsumowanie 237
Podstawowe pojęcia 239
Literatura zalecana 239
Rozdział 8
Zaburzenia afektywne 240
8.1. Wprowadzenie 240
8.2. Kryteria diagnostyczne i obraz kliniczny 242
8.2.1. Epizod maniakalny 242
8.2.2. Epizod depresyjny i depresje nawracające 244
8a. Depresje poporodowe 247
8.2.3. Zaburzenia afektywne dwubiegunowe 247
8b. Cyklotymia 248
8.3. Modele i koncepcje genezy i mechanizmu zaburzeń afektywnych 248
8.3.1. Neurobiologia i neurochemia 249
8c. Mózgowy system regulacji emocji i jego zaburzenia 252
8.3.2. Koncepcje psychoanalityczne 254
8d. Depresja a operacyjne modele przywiązania 256
8.3.3. Modele poznawcze i społecznego uczenia się 258
8e. Ryzyko zachowań samobójczych 261
8.3.4. Podejście integracyjne: podatność-stres 262
8.4. Farmakoterapia, elektrowstrząsy i psychoterapia 264
8.5. Podsumowanie 269
Podstawowe pojęcia 270
Literatura zalecana 270
Rozdział 9
Schizofrenia i inne zaburzenia psychotyczne 272
9.1. Wprowadzenie 272
9.2. Kryteria diagnostyczne i obraz kliniczny 274
9.2.1. Symptomy pozytywne 276
9.2.2. Symptomy negatywne 277
9a. Fenomeny językowe w schizofrenii 278
9.3. Postacie schizofrenii 279
9.3.1. Typy schizofrenii 279
9.3.2. Fazy schizofrenii i ich przebieg 281
9.4. Zaburzenia schizotypowe, zespoły urojeniowe i schizoafektywne 283
9.5. Modele i koncepcje zaburzeń schizofrenicznych 284
9.5.1. Koncepcje biologiczne 285
9b. Zwiastuny schizofrenii 288
9c. Model podatność-stres 291
9.5.2. Koncepcje psychologiczne 292
9d. Psychoza jako atak na ego 294
9e. Gra rodzinna „Trzymanie się w szachu” 297
9.6. Leczenie i rehabilitacja 297
9.6.1. Farmakoterapia 298
9.6.2. Psychoterapia indywidualna i grupowa 299
9f. Programy psychoedukacyjne 303
9.6.3. Psychiatria środowiskowa i grupy wsparcia 303
9.7. Podsumowanie 304
Podstawowe pojęcia 306
Literatura zalecana 306
Rozdział 10
Zaburzenia osobowości i zaburzenia seksualne 307
10.1. Wprowadzenie 307
10.2. Zaburzenia osobowości 308
10.2.1. Klasyfikacje zaburzeń osobowości 309
10.2.2. Typy zaburzeń osobowości 312
10a. Nieprawidłowe nawyki i zaburzenia samokontroli 316
10.3. Koncepcje genezy i terapii zaburzeń osobowości 316
10.3.1. Modele genetyczne i rodzinne 317
10.3.2. Teoria relacji z obiektem i psychologia self 318
10.3.3. Modele behawioralno-poznawcze i integracyjne 323
10.4. Zaburzenia identyfikacji płciowej i preferencji seksualnych 328
10.4.1. Przejawy zaburzeń tożsamości i orientacji seksualnej 328
10.4.2. Zaburzenia preferencji seksualnej 330
10b. Drag queens i drag kings 332
10.4.3. Dysfunkcje seksualne 334
10.5. Przyczyny i terapia zaburzeń seksualnych 335
10.5.1. Metody leczenia medycznego 335
10.5.2. Psychoanaliza klasyczna i współczesna 337
10.5.3. Terapia behawioralno-poznawcza i integracyjna 338
10.6. Podsumowanie 339
Podstawowe pojęcia 341
Literatura zalecana 342
Rozdział 11
Zaburzenia nerwicowe i zespół stresu pourazowego 343
11.1. Wprowadzenie 343
11.2. Lęk i strach - funkcja adaptacyjna i dezadaptacyjna 345
11.3. Zaburzenia lękowe i nerwica natręctw 348
11.3.1. Zaburzenia lękowe w postaci fobii 348
11.3.2. Zespół paniki z agorafobią i bez niej 351
11.3.3. Lęk uogólniony 353
11.3.4. Zaburzenia obsesyjno-kompulsyjne 354
11.4. Koncepcje zaburzeń lękowych i ich terapia 357
11.4.1. Modele biologiczne i farmakoterapia 357
11a. Odruch wzdrygnięcia a uszkodzenie ciała migdałowatego 359
11.4.2. Zaburzenia lękowe jako efekt uczenia się 363
11.4.3. Integracyjne modele behawioralno-poznawcze 366
11.4.4. Od klasycznej psychoanalizy do koncepcji przywiązania 372
11.5. Modele zespołów zaburzeń związanych ze stresem i ich terapia 375
11.5.1. Ostra reakcja na stres i zespół stresu pourazowego 376
11b. Syndrom potraumatyczny ocalałego 380
11.5.2. Modele nadwrażliwości neurologicznej 381
11.5.3. Od dystresu do zaburzeń w postaci traumy 383
11.5.4. Poznawczy model „sieci strachu” i podejście psychoanalityczne . 384
11.5.5. Terapia i farmakoterapia zespołów związanych ze stresem 389
11.6. Podsumowanie 392
Podstawowe pojęcia 395
Literatura zalecana 395
Rozdział 12
Zaburzenia dysocjacyjne i zespoły zaburzeń pod postacią somatyczną 397
12.1. Wprowadzenie 397
12.2. Zespoły dysocjacyjne i inne zaburzenia nerwicowe 399
12.2.1. Typy zaburzeń dysocjacyjnych 400
12a. Zespół Gansera 401
12.2.2. Zaburzenia tożsamości - osobowość wieloraka 403
12.2.3. Neurastenia i zespół depersonalizacji-derealizacji 404
12.3. Koncepcje zaburzeń dysocjacyjnych i ich leczenie 406
12.3.1. Koncepcje psychiatrii dynamicznej i psychoanaliza 406
12.3.2. Mechanizmy dysocjacji w kategoriach psychologii poznawczej 408
12b. Umysł dyskursywny i polifoniczne Ja a zaburzenia dysocjacyjne 409
12.3.3. Uraz psychiczny jako przyczyna dysocjacji 410
12.3.4. Terapia i farmakoterapia 411
12.4. Zespoły zaburzeń występujących pod postacią somatyczną 412
12.4.1. Zaburzenia somatyzacyjne i dysfunkcje autonomiczne pod postacią somatyczną 412
12.4.2. Hipochondria i dysmorficzne zaburzenia ciała 416
12c. Symulacja i zaburzenia pozorowane 417
12.4.3. Uporczywe bóle 419
12.5. Koncepcje zespołów pod postacią somatyczną i ich leczenie 419
12.5.1. Modele integracyjne 420
12.5.2. Lęk o zdrowie w koncepcjach behawioralno-poznawczych 421
12.6. Podsumowanie 425
Podstawowe pojęcia 427
Literatura zalecana 427
Rozdział 13
Zaburzenia odżywiania się i snu 428
13.1. Wprowadzenie 428
13.2. Specyficzne i niespecyficzne zespoły zaburzeń odżywiania 429
13.2.1. Jadłowstręt psychiczny 431
13.2.2. Żarłoczność psychiczna 434
13.2.3. Niespecyficzne zaburzenia odżywiania się 436
13.3. Biologiczne i psychospołeczne modele przyczyn i leczenia 437
13.3.1. Uwarunkowania biologiczne 437
13.3.2. Współczesna psychoanaliza 439
13a. Rodzina psychosomatyczna - podejście strukturalne i strategiczne 443
13.3.3. Psychologia poznawczo-behawioralna 444
13.3.4. Modele integracyjne i psychopatologii rozwojowej 447
13.4. Nieorganiczne zaburzenia snu i ich leczenie 449
13.4.1. Rodzaje snu i jego zaburzenia 449
13.4.2. Bezsenność i hipersomnia 452
13b. Narkolepsja 453
13.4.3. Koszmary i lęki nocne 454
13.5. Czynniki psychologiczne w etiologii chorób somatycznych 455
13.6. Podsumowanie 456
Podstawowe pojęcia 457
Literatura zalecana 458
Bibliografia 459
Indeks nazwisk 503