Dane szczegółowe książki

SPIS TREŚCI
Przedmowa #3
Wstęp #9
1. Charakterystyka przedmiotu „wstęp do badań historycznych” i jego rola w systemie studiów historycznych #9
2. Omówienie literatury #11
Część pierwsza. Wiadomości o studiach historycznych #21
Rozdział I. Nauczanie a studiowanie historii #21
1. Nauczanie historii w szkole średniej i na studiach wyższych . . . #21
2. Formy pracy studenta #24
Pytania #29
Literatura #30
Rozdział II. Studia historyczne #32
1. Cel i organizacja studiów historycznych #32
2. Rodzaje studiów historycznych #33
Pytania #35
Literatura .35
Część druga. Społeczeństwo a kultura i nauka #37
Rozdział I. Pojęcie i zakres kultury #37
1. Kultura w ogóle #37
2. Kultura powszechna - kulturą społeczeństwa socjalistycznego . . #39
3. Polityka kulturalna w Polsce Ludowej #43
Pytania #46
Literatura #46
Rozdział II. Nauka w ogóle #49
1. Pojęcie wiedzy i nauki #49
2. Cele i zadania nauki #50
3. Podział nauki #51
4. Główne zmiany w rozwoju nauki w Polsce Ludowej #53
Pytania #58
Literatura #58
Rozdział III. Organizacja nauki historycznej w Polsce #59
1. Uwagi ogólne #59
2. Polska Akademia Nauk #65
3. Szkoły wyższe #69
4. Instytuty naukowo-badawcze #77
5. Towarzystwa naukowe historyczne i regionalne #80
Pytania #83
Literatura #83
Rozdział IV. Środowiska historyczne w Polsce #86
1. Ośrodki naukowe w Polsce #86
2. Ogólna charakterystyka środowisk historycznych w Polsce #88
Pytania #92
Literatura #92
Część trzecia. Nauka historyczna #95
Rozdział I. Przedmiot nauki historycznej #95
1. Przedmiot nauki historycznej, jej cele i zadania #95
2. Zależność człowieka od środowiska geograficznego #98
3. Wyjaśnienie terminu „społeczeństwo” #101
4. Proces dziejowy i jego struktura #102
5. Analiza pojęć: historia, dzieje, historia powszechna, narodowa, regionalna #105
Pytania #107
Literatura #107
Rozdział II. Historia a niektóre nauki społeczne, jej kierunki badawcze i rola społeczna #109
1. Historia a archeologia #109
2. Historia a socjologia #111
3. Historia a etnografia #112
4. Kierunki badań historycznych #113
5. Społeczna rola historii #117
Pytania #121
Literatura #121
Część czwarta. Źródło historyczne jako podstawa do odtwarzania dziejów #123
Rozdział I. Źródła historyczne #123
1. Definicja źródła historycznego #123
2. Rodzaje źródeł historycznych #126
3. Podziały źródeł historycznych w historiografii #128
4. Nowe próby systematyki źródeł historycznych #134
5. Wiedza źródłowa #138
Pytania #140
Literatura #140
Rozdział II. Archiwum #141
1. Cele, zadania i organizacja archiwum #141
2. Rodzaje archiwów w Polsce i ich zasoby #145
3. Korzystanie z archiwum #148
Pytania #150
Literatura #150
Rozdział III. Muzeum #152
1. Cele, zadania i organizacja muzeum #152
2. Rodzaje muzeów w Polsce i ich zasoby #153
3. Korzystanie ze zbiorów muzealnych #160
Pytania #162
Literatura #162
Część piąta. Literatura naukowa #163
Rozdział I. Wiedza pozaźródłowa #163
1. Uwagi wprowadzające #163
2. Źródła i rola wiedzy pozaźródłowej #164
Pytania #166
Literatura #166
•Rozdział II. Rodzaje prac naukowych i ich rola w badaniu historycznym . #167
1. Uwagi wprowadzające #167
2. Prace z zakresu historii historiografii #169
3. Wydawnictwa ogólne #172
■4. Wydawnictwa źródłowe #187
5. Monografie, rozprawy, artykuły, recenzje naukowe #192
6. Czasopisma naukowe #194
7. Prace popularnonaukowe #198
Pytania #199
Literatura #199
Rozdział III. Biblioteka jako warsztat pracy historyka #201
•1. Cele i zadania bibliotek #201
2. Organizacja, rodzaje i zasoby bibliotek #203
3. Sposób korzystania z księgozbiorów #209
Pytania #212
Literatura #212
Część szósta. Charakterystyka postępowania badawczego historyka . . . #215
Rozdział I. Uwagi o postępowaniu badawczym historyka #215
1. Uwagi wprowadzające #215
2. Ustalanie dziedziny i problematyki badawczej #216
3. Stawianie pytań przeszłości i szukanie odpowiedzi. Rola hipotezy w pracy historyka #218
Pytania • #220
Literatura #220
Rozdział II. Praca nad źródłami historycznymi #221
1. Odczytywanie informacji źródłowych #221
2. Krytyka źródeł historycznych #222
3. Nauki pomocnicze historii #228
Pytania #235
Literatura #235
■ Rozdział III. Ustalanie faktów historycznych #237
1. Wykorzystanie źródeł do ustalania faktów przeszłości #237
2. Metody badawcze #240
3. Ogólne postępowanie metodyczne: metoda indukcyjna i metoda dedukcyjna #241
4. Metoda filologiczna #243
5. Metoda statystyczna #244
6. Metoda geograficzna #247
7. Metoda porównawcza #247
8. Metoda retrogresywna #248
9. Inne metody badawcze #249
Pytania #250
Literatura #250
Rozdział IV. Wyjaśnianie i wiązanie faktów historycznych w syntezę . . #251
1. Selekcja i porządkowanie faktów #251
2. Wyjaśnianie i łączenie faktów #252
3. Ustalanie praw rozwoju historycznego #254
4. Proces dziejowy a synteza historiograficzna #255
Pytania • ••••••••••••• #256
Literatura #256
Rozdział V. O etyce zawodowej historyka #258
Pytania #262
Literatura #263
Część siódma. Periodyzacja dziejów społeczeństwa #265
Rozdział I. Sposoby wyodrębniania epok i okresów #265
1. Uwagi wprowadzające #265
2. Kryteria periodyzacji #266
Pytania #269
Literatura #269
Rozdział II. Praktyczna periodyzacja procesu dziejowego #270
1. Główne epoki w dziejach powszechnych #270
2. Próby periodyzacji dziejów Polski #271
Pytania #281
Literatura #281
Część ósma. Doświadczenia nauki historycznej w zakresie rekonstrukcji procesu dziejowego #285
Rozdział I. Sposoby rekonstrukcji procesu dziejowego w aspekcie historycznym #285
1. Historiografia opisowo-pragmatyczna . #285
2. Historiografia krytyczna #288
3. Historiografia genetyczna #291
4. Historiografia strukturalna #294
Pytania #295
Literatura #295
Rozdział II. Podstawy materializmu historycznego #296
1. Powstanie materializmu dialektycznego i historycznego #296
2. Właściwości materializmu historycznego #297
3. Metoda dialektyczna #298
4. Z dyrektyw badawczych materializmu historycznego #300
5. Klasowy charakter badań historycznych #306
6. Wdrażanie założeń materializmu historycznego w historiografii polskiej #309
Pytania #311
Literatura #311
Część dziewiąta. Pisanie pracy naukowej #313
Rozdział I. Technika pracy naukowo-badawczej #313
1. Uwagi ogólne #313
2. Technika zbierania materiałów #314
Pytania #317
Literatura #317
Rozdział II. Etapy wdrażania do pisania prac naukowych #318
1. Podstawowe czynności podczas pisania pracy naukowej #318
2. Rodzaje prac naukowych #319
3. Kolejność przygotowywania prac na studiach historycznych . . . #327
Pytania #328
Literatura #329
Rozdział III. Uwagi o technice przygotowywania maszynopisów i wydawania prac drukiem #330
1. Uwagi ogólne o tekście #330
2. Rola przypisów, załączników, materiału ilustracyjnego i indeksów . #330
3. Opracowanie edytorskie maszynopisu #334
4. Korekty i znaki korektorskie #335
Pytania #337
Literatura #337
Zestawienie prac dotyczących metodyki badań historycznych #338
Indeks cytowanych autorów, wydawców, tłumaczy i redaktorów prac #340