Dane szczegółowe książki

Słowo wstępne do wydania drugiego 9
Słowo wstępne 11

1. Miejsce geografii historycznej i politycznej w systemie nauk 13
1.1. Podstawy metodologiczne geografii historycznej 13
1.2. Podstawy metodologiczne geografii politycznej 20
2. Środowisko geograficzne a zjawiska historyczne i polityczne 28
2.1. Rola środowiska geograficznego w poglądach filozofów XVIII w 28
2.2. Główne kierunki w geografii 32
2.3. Wpływ środowiska geograficznego na zjawiska historyczne i polityczne 35
3. Państwo jako przedmiot badań geografii politycznej 44
3.1. Pojęcie państwa 44
3.2. Klasyfikacje państw 48
3.3. Współczesne ustroje państwowe 52
4. Skale organizmów państwowych 58
4.1. Miasta-państwa 58
4.2. Państwa narodowe 65
4.3. Imperia 69
5. Izobary polityczne 75
5.1. Definicje granicy i jej rozwój dziejowy 75
5.2. Wytyczanie granic i ich funkcje 78
5.3. Klasyfikacja granic 81
5.4. Stopień rozwoju granicy państwa i jej zmienność 87
5.5. Spory graniczne i spory terytorialne 90
6. Demografia a problemy wyżywienia 93
6. 1. Rozwój demograficzny świata w starej erze
(do schyłku cywilizacji antycznej) 93
6.2. Rozwój demografii w nowej erze (do początków nowożytnej rewolucji przemysłowej) 96
6.3. Problemy demograficzne współczesnego świata 100
6.4. Blokada maltuzjańska i neomaltuzjanizm 104
7. Rasy i rasizm w dziejach świata 107
7.1. Dzieje rozwoju wiedzy o rasach człowieka 107
7.2. Rasizm i dyskryminacja rasowa 113
7.3. Etnocentryzm 118
7.4. Apartheid 119
8. Narody i języki w dziejach świata 123
8.1. Zarys dziejów narodów i języków 123
8.2. Zróżnicowanie narodowościowe i językowe świata 131
9. Cywilizacje w dziejach świata 137
9.1. Geografia historyczna i polityczna cywilizacji I generacji 137
9.2. Geografia historyczna i polityczna cywilizacji II generacji 142
9.3. Geografia historyczna i polityczna cywilizacji III generacji 147
9.4. Geografia polityczna świata współczesnego 154
10. Historyczny i geograficzny aspekt wędrówek ludów 160
10.1. Istota, przyczyny i rodzaje migracji 160
10.2. Migracje wczesne 162
10.3. Migracje nowożytne 169
10.4. Migracje współczesne 175
11. Przyczyny zmian mapy politycznej świata 182
11.1. Epoka cywilizacji najdawniejszych i antycznej 182
11.2. Epoka cywilizacji europejskiej 191
11.3. Epoka czasów nowożytnych 198
11.4. Epoka cywilizacji współczesnej 206
12. Geopolityka 210
12.1. Podłoże ideologiczne geopolityki 210
12.2. Koncepcje geopolityczne 214
12.3. Koncepcje Europy Środkowej 219
13. Procesy integracji i dezintegracji w świecie 226
13.1. Istotairodzaje integracji 226
13.2. Ugrupowania oparte na integracji gospodarczej 229
13.3. Ugrupowania oparte na integracji politycznej i obronnej 236
14. Konflikty 240
14.1. Konflikt narodowościowy 240
14.2. Konflikt religijny 247
14.3. Konflikt cywilizacyjny 252
15. Ekologiczne następstwa postępu cywilizacyjnego 258
15.1. Geneza polityki ochrony środowiska naturalnego 258
15.2. Postęp cywilizacyjny a zagrożenia ekologiczne 262
15.3. Zmiany środowiska a konflikty społeczne (walka o wodę) 275
15.4. Społeczne koszty dewastacji środowiska 278
15.5. Postęp cywilizacyjny a współpraca w dziedzinie ochrony środowiska 280
Spis rysunków 284
Wybór literatury 287