Dane szczegółowe książki

Spis treści
Wstęp . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 9
Rozdział 1. O wzmacnianie umysłu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 17
Uwagi wstępne . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 17
1.1. Mózg – umysł – kultura . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 18
1.1.1. O mózgu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 18
1–1. Mózg potęgą jest . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 19
1.1.2. Umysł . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 21
1–2. Dwa światy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 23
1–3. Czy instynkt to umysł? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 24
1.1.3. Kultura poznawcza . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 25
1–4. Kultura wobec zdolności technicznych. Na przykładzie
Leonarda da Vinci i Thomasa Alvy Edisona . . . . . . . . . . 27
1–5. Przykład z historii Biblioteki Aleksandryjskiej . . . . . . . . 28
1.2. Wybrane parametry i cechy umysłów . . . . . . . . . . . . . . . . 29
Informacje wprowadzające . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 29
1.2.1. Poziom rozwoju . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 30
1.2.1.1. O miarach ilościowych i jakościowych . . . . . . . . . . . 30
1.2.1.2. Genialność . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 32
1–6. Przykład Terence Tao . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 34
1–7. Marilyn vos Savant . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 34
1–8. Umysł Leonarda da Vinci (1452–1519) . . . . . . . . . . . . . . 35
1.2.1.3. O aktywności twórczej . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 37
1.2.1.4. Inhibitory w umyśle i kulturze . . . . . . . . . . . . . . . . 40
1.2.1.4.1. O pojęciu inhibitorów . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 40
1.2.1.4.2. O barierach indywidualnych . . . . . . . . . . . . . . . 41
1–9. O myśleniu uzależnionym . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 46
1.2.1.4.3. Społeczne i kulturowe formy inhibitorów . . . . . . . 47
1.2.2. Racjonalność . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 49
1.2.3. Refleksyjność . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 53
1.2.4. Kontekstowość . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 53
1.2.5. Metaforyczność . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 55
1.2.6. O nietypowych stanach świadomości . . . . . . . . . . . . . . 56
Wprowadzenie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 56
1.2.7. Typy, style poznawcze . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 59
1.3. Problem umysłów przyszłości . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 61
Podsumowanie rozdziału . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 63
Rozdział 2. W stronę doceniania i pojęcia intuicji . . . . . . . . . . . . 65
Wstęp . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 65
2.1. Ogólny przegląd ewolucji poglądów na znaczenie intuicji . . . . 66
2.1.1. Skazani na intuicję . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 66
2.1.2. O skrajnym racjonalizmie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 67
2.1.3. Przykład próby zastąpienia racjonalizmu intuicjonizmem . 70
2.1.4. Źródła i symptomy nowej fali zainteresowania intuicją . . . 74
Uwagi wstępne . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 74
2.1.4.1. Przykłady spektakularnych osiągnięć odkrywczych
i wynalazczych bazujących na intuicji . . . . . . . . . . . . . . 75
2.1.4.1.1. Przykłady z matematyki . . . . . . . . . . . . . . . . . . 75
2.1.4.1.2. Przykład z biologii – Gregor Mendel . . . . . . . . . . 78
2.1.4.2. Znaczące epizody . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 79
2.1.4.2.1. Szczęśliwy traf? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 80
2–1. Z historii odkrycia insuliny . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 82
2.1.4.2.2. Inkubacja i olśnienia . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 82
2.1.4.2.3. Znaczenie marzeń sennych . . . . . . . . . . . . . . . 84
2.1.4.2.4. Niepoważne zachowania uczonych? . . . . . . . . . . 85
2.1.4.2.5. Docenienie zalet ograniczonej racjonalności . . . . . 88
2.1.4.2.6. Dlaczego arcymistrzowie szachowi wygrywają
z komputerami? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 90
Podsumowanie podrozdziału 2.1. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 91
2.2. Ogólny przegląd dotychczasowych poglądów na istotę
intuicji . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 92
Uwagi wstępne . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 92
2.2.1. Obraz intuicji pół wieku temu – jeden termin, wiele pojęć . 94
2.2.2. Intuicja w świetle współczesnego stanu wiedzy . . . . . . . 98
2.2.2.1. Przykłady współczesnych określeń pojęcia intuicji . . . . 98
2.2.2.2. Poglądy na rodzaje intuicji . . . . . . . . . . . . . . . . . . 103
2.2.2.3. O bezpośredniości poznania intuicyjnego . . . . . . . . . 107
Podsumowanie rozdziału . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 108
Rozdział 3. Sygnały intuicyjne . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 111
Informacje wstępne . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 111
3.1. Fakty . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 111
3–1. Odkrycie w sytuacji zagrożenia . . . . . . . . . . . . . . . . . . 121
3.2. Próba podsumowania podobnych przykładów . . . . . . . . . . 126
3.3. O pojęciu sygnału intuicyjnego . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 129
3.3.1. Pojęcie i rodzaje sygnałów konwencjonalnych . . . . . . . . . 129
3.3.2. Sygnały intuicyjne i konwencjonalne . . . . . . . . . . . . . . 130
3.3.3. Sygnały intuicyjne a odruchy orientacyjne i sygnały
alarmowe w językach . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 135
3.3.4. Markery somatyczne jako sygnały intuicyjne . . . . . . . . . 137
3–2. Przykłady intensji . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 139
3–3. Przykłady ekstensji . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 141
3.4. Problem sterowania sygnałami intuicyjnymi . . . . . . . . . . . 143
3.4.1. O pojęciu torowania . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 143
3.4.2. Przykłady badań psychologicznych . . . . . . . . . . . . . . . 146
3–4. W poszukiwaniu sygnałów – wykorzystać sen . . . . . . . . . 149
Podsumowanie rozdziału . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 149
Rozdział 4. Logint – docenić koncepcję integracyjną . . . . . . . . . . 151
Wprowadzenie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 151
4.1. O związkach intuicji z logiką w ujęciu ogólnym . . . . . . . . . . 153
4.2. Myślenie intuicyjne . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 154
Informacje wprowadzające . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 154
4.2.1. Cechy procesu oraz wyniki myślenia intuicyjnego . . . . . . 157
4.2.1.1. Związek ze świadomością . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 158
4.2.1.1.1. O zmienionych stanach świadomości . . . . . . . . . 160
4.2.1.1.2. Wgląd, inkubacja, olśnienie . . . . . . . . . . . . . . . 161
4.2.1.2. Déjà vu i jamais vu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 163
4.2.1.3. Udział logiki . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 164
4.2.2. Wyniki myślenia intuicyjnego . . . . . . . . . . . . . . . . . 166
4–1. Przyczynek do oceny trudności zadania . . . . . . . . . . . . . 167
4.3. O intuicji percepcyjnej . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 169
4.3.1. Formy dotychczas opisywane . . . . . . . . . . . . . . . . . . 169
4.3.2. Nowe formy intuicji percepcyjnej . . . . . . . . . . . . . . . . 170
4.4. O intuicyjności innych procesów poznawczych . . . . . . . . . . 172
4.5. O intuicyjności języka . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 173
4–2. Przykłady intuicyjnych określeń intuicji . . . . . . . . . . . . 175
4–3. Słowa . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 177
Podsumowanie rozdziału . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 178
Uwagi końcowe . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 181
Streszczenie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 185
Abstract . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 187
Bibliografia . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 189