Dane szczegółowe książki

Od autora 11

Rozdział 1
Między ekonomią a psychologią. Wprowadzenie do psychologii ekonomicznej 15
1.1. Dlaczego potrzebujemy psychologii, aby wyjaśniać zachowania ekonomiczne? 17
1.2. Założenia dotyczące zachowań ekonomicznych i ich empiryczna weryfikacja 21
1.3. Podstawowe różnice między ekonomią a psychologią ekonomiczną 27
1.4. Dziedziny pokrewne psychologii ekonomicznej 33
1.4.1. Ekonomia behawioralna 33
1.4.2. Finanse behawioralne 34
1.4.3. Ekonomia eksperymentalna 35
1.4.4. Neuroekonomia 37
1.5. Problemy badawcze w psychologii ekonomicznej 38

Rozdział 2
Racjonalność i nieracjonalność zachowań ekonomicznych 41
2.1. Definiowanie racjonalności w psychologii i filozofii 42
2.2. Definiowanie racjonalności w ekonomii 45
2.3. Racjonalność preferencji i wyborów ekonomicznych 49
2.4. Paradoksy racjonalności 52
2.5. Heurystyki oceniania i podejmowania decyzji oraz ich znaczenie dla racjonalności zachowań ekonomicznych 57
2.5.1. Heurystyka kotwiczenia 58
2.5.2. Heurystyka reprezentatywności 59
2.5.3. Heurystyka dostępności 63
2.6. Alternatywne modele racjonalności 67
2.6.1. Racjonalność ograniczona 68
2.6.2. Racjonalność ekologiczna 71

Rozdział 3
Podejmowanie decyzji finansowych 79
3.1. Przykłady decyzji finansowych 80
3.2. Proces podejmowania decyzji finansowych 81
3.3. Zniekształcenia procesu podejmowania decyzji finansowych 90
3.4. Wybory finansowe w warunkach ryzyka 92
3.4.1. Definiowanie ryzyka 93
3.4.2. Wybór w warunkach ryzyka - modele klasyczne 97
3.4.3. Teoria perspektywy 103
3.4.4. Heurystyka pierwszeństwa 109
3.5. Emocje w ryzykownych decyzjach finansowych 112
3.5.1. Nastrój jako podstawa decyzji finansowych 114
3.5.2. Wpływ emocji doświadczanych na decyzje finansowe 116
3.5.3. Wpływ emocji przewidywanych na decyzje finansowe 121

Rozdział 4
Dzieci w świecie ekonomii. Socjalizacja ekonomiczna 127
4.1. Spostrzeganie przez dzieci pieniądza i źródeł jego pochodzenia 131
4.2. Rozumienie przez dzieci podstawowych pojęć rynkowych: ceny, zysku, popytu i podaży 142
4.2.1. Rozumienie przez dzieci ceny i zysku 143
4.2.2. Rozumienie przez dzieci prawa popytu i podaży 145
4.3. Rozumienie przez dzieci specyficznych zachowań ekonomicznych: oszczędzania, ubezpieczania się i płacenia podatków 152
4.3.1. Rozumienie przez dzieci systemu bankowego i oszczędzania pieniędzy 152
4.3.2. Rozumienie przez dzieci ubezpieczania się i płacenia podatków 159
4.4. Decyzje dotyczące podziału dóbr podejmowane przez dzieci 162

Rozdział 5
Psychologia pieniądza 169
5.1. Ekonomia pieniądza. Definicje, funkcje i rodzaje pieniądza 171
5.2. Symbolizm pieniądza. Pieniądz prymitywny 179
5.2.1. Wymiana prezentów a symbolizm pieniądza 187
5.2.2. Odmienne traktowanie pieniędzy pochodzących z różnych źródeł 189
5.3. Pieniądze w psychologii behawiorystycznej. Warunkowanie i ekonomia żetonowa 193
5.4. Pieniądze w psychologii poznawczej. Percepcja pieniędzy i złudzenia z nią związane 197
5.4.1. Percepcja fizycznych cech pieniędzy 197
5.4.2. Percepcja nominalnej i realnej wartości pieniędzy. Zjawisko iluzji pieniądza 199
5.5. Pieniądze w psychologii społecznej. Wpływ aktywacji idei pieniądza na relacje interpersonalne 204
5.6. Pieniądze w psychologii różnic indywidualnych. Postawy wobec pieniędzy 208
5.6.1. Wczesne badania nad postawami wobec pieniędzy 209
5.6.2. Anglojęzyczne skale do pomiaru postaw wobec pieniędzy 210
5.6.3. Polskojęzyczne skale do pomiaru postaw wobec pieniędzy 214
5.7. Psychopatologia percepcji pieniędzy i zachowań finansowych 219

Rozdział 6
Codzienne zachowania ekonomiczne: oszczędzanie, ubezpieczanie się, płacenie podatków 225
6.1. Oszczędzanie i zadłużanie się 226
6.1.1. Definiowanie oszczędzania w ekonomii i ekonomiczne modele oszczędzania 227
6.1.2. Samokontrola i podejmowanie decyzji o odrocznych skutkach 232
6.1.3. Motywy oszczędzania 236
6.1.4. Zadłużanie się 240
6.2. Nabywanie ubezpieczeń 244
6.2.1. Ubezpieczanie się i niechęć do ryzyka. Ekonomiczne wyjaśnienia decyzji ubezpieczeniowych 245
6.2.2. Spostrzeganie małych prawdopodobieństw 248
6.2.3. Heurystyczne przetwarzanie informacji a skłonność do nabywania ubezpieczeń 251
6.2.4. Ubezpieczanie się a negatywne i pozytywne emocje 254
6.2.5. Ubezpieczanie się a percepcja ryzyka 259
6.3. Płacenie podatków 261
6.3.1. Ekonomiczna interpretacja systemu podatkowego 263
6.3.2. Społeczne reprezentacje systemu podatkowego 266
6.3.3. Spostrzeganie sprawiedliwości podatków 274
6.3.4. Uchylanie się od płacenia podatków 278

Rozdział 7
Zachowania na rynkach finansowych. Psychologia giełdy 287
7.1. Prognozowanie zmian na rynkach finansowych 292
7.1.1. Analiza techniczna i jej psychologiczne osobliwości 292
7.1.2. Analiza fundamentalna i jej psychologiczne osobliwości 298
7.1.3. Psychologiczne błędy w prognozowaniu zmian na rynkach finansowych 302
7.2. Preferencje inwestorów i podejmowane przez nich decyzje 317
7.2.1. Konstruowanie portfela inwestycyjnego. Teoria portfelowa i jej ograniczenia 317
7.2.2. Portfele behawioralne i naiwna dywersyfikacja 320
7.2.3. Preferencje inwestorów wobec ryzyka 324

Rozdział 8
Wartości moralne i społeczne w zachowaniach ekonomicznych 333
8.1. Badania empiryczne nad rolą wartości społecznych i moralnych w działaniach ekonomicznych 337
8.1.1. Rodzaje czynników społecznych i moralnych w działaniach ekonomicznych 338
8.1.2. Czynniki społeczne jako ograniczenie podstawowych praw ekonomii 341
8.2. Podejmowanie decyzji ekonomicznych zawierających elementy moralne 348
8.2.1. Porównywanie wartości materialnych i niematerialnych jako tabu 350
8.2.2. Podejmowanie decyzji ekonomicznych zawierających elementy moralne 352
8.3. Biznes społecznie odpowiedzialny i inwestowanie społecznie odpowiedzialne 358

Rozdział 9
Zachowania w grach ekonomicznych 365
9.1. Podstawy teorii gier i ekonomii eksperymentalnej 366
9.1.1. Krótka historia teorii gier i ekonomii eksperymentalnej 367
9.1.2. Podstawowe zasady behawioralnej teorii gier i ekonomii eksperymentalnej 369
9.1.3. Ekonomia eksperymentalna a psychologia eksperymentalna 372
9.2. Decyzje strategiczne w dylemacie więźnia 373
9.3. Gra przetargu ultymatywnego (ultimatum) 378
9.3.1. Idea gry przetargu ultymatywnego 378
9.3.2. Eksperymentalne testy gry ultimatum 380
9.3.3. Międzykulturowe podobieństwa i różnice w wyborach dokonywanych w grze ultimatum 385
9.4. Gra „dyktator” 388
9.4.1. Idea gry dyktator i jej eksperymentalne testy 388
9.4.2. Badania z odwróconą grą dyktator 392
9.5. Gra zaufania 393
9.5.1. Idea gry zaufania 394
9.5.2. Eksperymentalne testy gry zaufania 395
9.5.3. Gra w wymianę podarunków. Zaufanie między pracodawcą a pracownikiem 400
9.5.4. Zaufanie czy podejmowanie ryzyka? Problemy metodologiczne z grą zaufania 401
9.6. Gra o dobro publiczne 404
9.6.1 Idea gry o dobro wspólne 404
9.6.2. Eksperymentalne testy gry o dobro wspólne 405
9.6.3. Od czego zależy współpraca? Rola kar, komunikacji i norm społecznych 407

Rozdział 10
Neuroekonomia i neuromarketing 415
10.1. Początki neuroekonomii i jej współczesne metody badawcze 417
10.1.1. Metody obrazowania mózgu 419
10.1.2. Badanie pojedynczych komórek nerwowych 420
10.1.3. Metody psychofizjologiczne 420
10.1.4. Badanie pacjentów neurologicznych – metody neuropsychologiczne 420
10.2. Przegląd badań z zakresu neuroekonomii 421
10.2.1. Podejmowanie decyzji w warunkach ryzyka 422
10.2.2. Podejmowanie decyzji moralnych i problem konfliktu między etyką a pieniędzmi 427
10.2.3. Podejmowanie decyzji o odroczonych skutkach 430
10.2.4. Podejmowanie decyzji ekonomicznych w kontekście społecznym 433
10.3. Neuromarketing 438
10.3.1. Neuronalne korelaty siły marki. Przypadek Coca-Coli i Pepsi 439
10.3.2. Reakcje neuronalne a spostrzeganie związku między jakością a ceną. Przypadek testowania smaku win 441
10.3.3. Mózg a decyzje zakupowe 443

Bibliografia 449
Indeks nazwisk 475
Indeks rzeczowy 483