Dane szczegółowe książki
Ludzie luźni w osiemnastowiecznym Krakowie / Frančić, Mirosław (1926-2004); Instytut Historii Polskiej Akademii Nauk
Tytuł
Ludzie luźni w osiemnastowiecznym Krakowie
Serie wydawnicze
Wydawnictwo
Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Wydawnictwo PAN, 1967
Hasła przedmiotowe
Nr tomu
9
Spis treści
pokaż spis treści
Str. Wstęp 5
1. Zakres geograficzny i chronologiczny (s. 5). - 2. Podstawa źródłowa (s. 6). - 3. Zeznania i indagacje (s. 11). - 4. Metoda pracy (s. 14). 5. Kilka uwag o historiografii przedmiotu (s. 20).
Rozdział I. Zbiorowość ludzi luźnych: jej liczebność i struktura wewnętrzna 22 1. Liczba ludzi luźnych na krakowskim ratuszu (s. 22). - 2. Nasilenie liczebności w poszczególnych dziesięcioleciach (s. 24). - 3. Struktura demograficzna: mężczyźni i kobiety (s. 27). - 4. Pochodzenie społeczne (s. 30).
Rozdział II. Przyczyny i mechanizmy odrywania się luźnych od dotychczasowych środowisk 38
1. Przyczyny „strukturalne" (s. 38). - 2. Zbiegowie w zbiorowości ludzi luźnych (s. 40). - 3. Mechanizm wejścia na drogę lużności w środowisku wiejskim (s. 46). - 4. Konflikty społeczne na wsi (s. 58). ■- 5. Mechanizm wejścia na drogę lużności w środowisku miejskim (s. 60). - 6. Przyczyny „przypadkowe" (s. 70).
Rozdział III. Droga luźnych do Krakowa 80
1. Z jakich wywodzili się okolic (s. 80). - 2. „Długie wędrówki", flis i furmanienie (s. 86). - 3. Praca u chłopów, szlachty, duchowieństwa, mieszczaństwa i jej rodzaje (s. 94). - 4. Służba wojskowa w kolejach życia luźnych (s. 101). - 5. Praca w zakładach przemysłowych (s. 103). - (6. Żebranie jako forma zarobkowania (s. 104). - 7 Rzemiosła wędrowne oraz handel i kramarzenie (s. 106). - 8. „Siedzenie na ziemi" oraz inne „szlaki pracy" (s. 109). - 9. Kobiety i ich droga do Krakowa (s. 111).
Rozdział IV. Ludzie luźni w Krakowie - prawo i policja 114
1. Ludzie luźni w społecznej strukturze miasta: ich ilość w Krakowie „wewnątrz murów" i w okolicznych osadach (s. 114). - 2. Luźni a prawo miejskie i państwowe - zarządzenia magistratu o luźnych i żebrakach (s. 122). - 3. Uniwersały o paszportach i służbie, miejskie pośrednictwo pracy - zmiana stanowiska wobec wyrobników (s. 125). - 4. Propaganda pracowitości: manufaktura żebracza i Związek Filantropów (s. 129). 5. Ludzie luźni w wojsku (s. 133). - 6. „Testimonia", „giełda pracy" i pokątne pośrednictwo (s. 134). - 7. Więzienie ratuszne (s. 137).
Rozdział V. Krakowskie koleje życia i pracy ludzi luźnych 140
1. Uwagi wprowadzające (s. 140). - 2. Służba jako zajęcie główne (s. 144). 3. Luźni jako pracownicy pomocniczy w cechach (s. 147). - 4. Karczmy, browary, manufaktury i większe zakłady przemysłowe (s. 151). - 5. Prace w podkrakowskich folwarkach i wsiach (s. 157). - 6. Port wiślany transport wodny i lądowy (s. 158). - 7. Kramarstwo, przekupieństwo i wyrobnictwo (s. 161). - 8. Ludzie poza marginesem życia gospodarczego -
str. elementy przestępcze (s. 165). - 9. Warunki pracy i powody opuszczania służby (s. 168). - 10. Zróżnicowanie płac i możliwości „dorobienia się" (s. 170).
Rozdział VI. Postawy psychiczne i obyczajowość ludzi luźnych 178
1. Uwagi wstępne (s. 178). - 2. Rodzina jako mechanizm przekaźnikowy wartości społecznych u ludzi luźnych (s. 180). - 3. Poczucie wolności (s. 183). - 4. Forma społecznego protestu u luźnych: kradzież i jej rodzaje (s. 183). - 5. Postawa „żywienia się pracą rąk swoich" (s. 185). - 6. Ludzie luźni a grupy przestępcze (s. 186).
Zakończenie - 192
Wykaz źródeł 199
Wykaz skrótów ' .203
Zestawienie tabel 204
Resume 206
1. Zakres geograficzny i chronologiczny (s. 5). - 2. Podstawa źródłowa (s. 6). - 3. Zeznania i indagacje (s. 11). - 4. Metoda pracy (s. 14). 5. Kilka uwag o historiografii przedmiotu (s. 20).
Rozdział I. Zbiorowość ludzi luźnych: jej liczebność i struktura wewnętrzna 22 1. Liczba ludzi luźnych na krakowskim ratuszu (s. 22). - 2. Nasilenie liczebności w poszczególnych dziesięcioleciach (s. 24). - 3. Struktura demograficzna: mężczyźni i kobiety (s. 27). - 4. Pochodzenie społeczne (s. 30).
Rozdział II. Przyczyny i mechanizmy odrywania się luźnych od dotychczasowych środowisk 38
1. Przyczyny „strukturalne" (s. 38). - 2. Zbiegowie w zbiorowości ludzi luźnych (s. 40). - 3. Mechanizm wejścia na drogę lużności w środowisku wiejskim (s. 46). - 4. Konflikty społeczne na wsi (s. 58). ■- 5. Mechanizm wejścia na drogę lużności w środowisku miejskim (s. 60). - 6. Przyczyny „przypadkowe" (s. 70).
Rozdział III. Droga luźnych do Krakowa 80
1. Z jakich wywodzili się okolic (s. 80). - 2. „Długie wędrówki", flis i furmanienie (s. 86). - 3. Praca u chłopów, szlachty, duchowieństwa, mieszczaństwa i jej rodzaje (s. 94). - 4. Służba wojskowa w kolejach życia luźnych (s. 101). - 5. Praca w zakładach przemysłowych (s. 103). - (6. Żebranie jako forma zarobkowania (s. 104). - 7 Rzemiosła wędrowne oraz handel i kramarzenie (s. 106). - 8. „Siedzenie na ziemi" oraz inne „szlaki pracy" (s. 109). - 9. Kobiety i ich droga do Krakowa (s. 111).
Rozdział IV. Ludzie luźni w Krakowie - prawo i policja 114
1. Ludzie luźni w społecznej strukturze miasta: ich ilość w Krakowie „wewnątrz murów" i w okolicznych osadach (s. 114). - 2. Luźni a prawo miejskie i państwowe - zarządzenia magistratu o luźnych i żebrakach (s. 122). - 3. Uniwersały o paszportach i służbie, miejskie pośrednictwo pracy - zmiana stanowiska wobec wyrobników (s. 125). - 4. Propaganda pracowitości: manufaktura żebracza i Związek Filantropów (s. 129). 5. Ludzie luźni w wojsku (s. 133). - 6. „Testimonia", „giełda pracy" i pokątne pośrednictwo (s. 134). - 7. Więzienie ratuszne (s. 137).
Rozdział V. Krakowskie koleje życia i pracy ludzi luźnych 140
1. Uwagi wprowadzające (s. 140). - 2. Służba jako zajęcie główne (s. 144). 3. Luźni jako pracownicy pomocniczy w cechach (s. 147). - 4. Karczmy, browary, manufaktury i większe zakłady przemysłowe (s. 151). - 5. Prace w podkrakowskich folwarkach i wsiach (s. 157). - 6. Port wiślany transport wodny i lądowy (s. 158). - 7. Kramarstwo, przekupieństwo i wyrobnictwo (s. 161). - 8. Ludzie poza marginesem życia gospodarczego -
str. elementy przestępcze (s. 165). - 9. Warunki pracy i powody opuszczania służby (s. 168). - 10. Zróżnicowanie płac i możliwości „dorobienia się" (s. 170).
Rozdział VI. Postawy psychiczne i obyczajowość ludzi luźnych 178
1. Uwagi wstępne (s. 178). - 2. Rodzina jako mechanizm przekaźnikowy wartości społecznych u ludzi luźnych (s. 180). - 3. Poczucie wolności (s. 183). - 4. Forma społecznego protestu u luźnych: kradzież i jej rodzaje (s. 183). - 5. Postawa „żywienia się pracą rąk swoich" (s. 185). - 6. Ludzie luźni a grupy przestępcze (s. 186).
Zakończenie - 192
Wykaz źródeł 199
Wykaz skrótów ' .203
Zestawienie tabel 204
Resume 206