Dane szczegółowe książki
Naród a państwo jako zagadnienie Polski / Górka, Olgierd (1887-1955)
Autorzy
Tytuł
Naród a państwo jako zagadnienie Polski
Wydawnictwo
Warszawa: Instytut Wydawniczy "Biblioteka Polska", 1937
Spis treści
pokaż spis treści
PRZEDMOWA l WSTĘP. . . . .T 7"". . Mjf,...!/_H_^*» fe... 7-13
Powstanie pracy s. 7; Motywy stanowiska autora ~¥i 9; Jednokierunkowość Marszałka Piłsudskiego s. 10; Zapo¬wiedź stanowiska wobec polemik s. 12.
I. PROBLEMY CZASU l CHWILI BIEŻĄCEJ W POLSCE .... 15- 25
Spory o stosunek państwa do narodu s. 15; Konieczność uzasadniania po zgonie Marszałka Piłsudskiego s. 17; Ha¬sło ,,Polska nade wszystko" s. 18; Drogi polskiego odczu¬wania s. 19; Publicystyka polska o narodzie i państwie s. 21; „Polska racja stanu" s. 23; Konieczność ustalenia stosunku naród a państwo s. 24.
II. KRYTYKA DOTYCHCZASOWYCH KONCEPCYJ PAŃSTWA
a) ogół dotychczasowych koncepcyj ............... 27— 45
Potrzeba polskich teorii o państwie s. 27; Brak odpowiedzi na naród a państwo w nauce s. 28; Stanowisko teorii so¬cjalistycznych s. 30; Polska literatura naród a państwo s. 32; Żonglowanie słownictwem w tych sprawach s. 34; Strona logiczna zagadnienia s. 36; Powody braków nauko¬wych s. 38; Płynność suwerenności i terytorium s. 39; Konieczność strony wyobrażeniowej dla jasności s. 43; Praktyczno-ideowa potrzeba teorii s. 45.
b) reakcja koncepcji nacjonalistycznej .............. 46— 61
Potrzeby teorii o państwie w. XIX a XX s. 46; Heglizm s. 47; Faszyzm o państwie s. 48; Łączność niemieckich i polskich teorii nacjonalistycznych s. 50; ,,Myśli nów. Poi." Dmowskiego s. 50; „Mein Kampf" Hitlera s. 53; Teoria państwa w polskim nacjonalizmie s. 54; Ułam-kowość teorii nacjonalistycznych s. 56; Indywidualne uza-sadnienie teorii hitlerowskiej s. 57; System autorytatywny a teorie s. 59; Teoria a rzeczywistość s. 60.
367
Str. 63-95
87-117
119—132
f
III. ISTOTA PAŃSTWA ......................
Prawo publiczne a, prywatne s. 63; Starszeństwo państwa od narodu s. 65; Definicja państwa według autora s. 66; Termin nadprzedsiębiorstwo s. 67; Po¬krewieństwo koncepcji s. 68; Nie organizacja, ale przed¬siębiorstwo genus proximum s. 69; „Niebezpieczeństwo" w powstawaniu państwa s. 7.1; Sprzedaże, zastawy itd. państw s. 73, podatki państw, s. 75; Rozpiętość pojęć „pań¬stwo" „przedsiębiorstwo" s. 76; Własność na państwie s. 77; Właściciele państw s. 78; Prawna pozycja dyktatur s. 80; Prawna strona przewrotu majowego s. 81; Dzieje prawa własności na państwie s. 82; Dmowski o państwie *" jako przedsiębiorstwie s. 84.
IV. NARÓD WŁAŚCICIELEM PAŃSTWA
Państwo jako „dobro" obywateli s. 87; Obywatel udzia¬łowcem s. 88; Skutki i poczucie własności u obywatela s. 89; Krytyka: państwo a spółka akcyjna s. 90; Państwo narodowe a narodowościowe s. 91; Krytyka stanowiska nacjonalistycznego s. 92; Brak podstawy jakościowej w sta¬nowisku niemieckim s. 93; Konieczność majoryzacji istota demokratycznej zbiorowości s. 96; Teoretyczna własność wszystkich faktycznie — większości s. 98; Naród Polski właścicielem polskiego państwa s. 98; Definicje narodu s. 99; Definicje propagandowe s. 102; Fikcyjność „ra-sizmu" s. 102; Rasa kulturalna s. 104; Nacjonalizm eksten¬sywny i intensywny s. 105; „Cele państwa" istotne wła¬ścicielom nie państwu s. 107; Organizacja państwa w teorii autora s. 108; Parlament zebraniem delegatów udziałowców s. 109; Konieczność ograniczania obrad parlamentu s. ni; Termin 4-miesięczny s. m; Błędy konstytucji marcowej zgodne z „nauką" s. 113; Prezydent Polski pełnomocnik o stanowisku monarchy s. 114; Uzasadnienie teorią stano¬wiska Wodza Naczelnego s. 115; Uzasadnienie dla ogra¬niczeń w służbie państwa s. 116.
V. INTERES NARODU A INTERES PAŃSTWA
a) rozróżnienie sfer i potrzeb
Interes narodu interesem właściciela, interes państwa inte¬resem przedsiębiorstwa s. 119; Nieumiejętność odróżniania subiektu i obiektu s. 120; Państwo przedsiębiorstwem nasta¬wionym na kryzys i wojny s. 122; Cele Polski s. 124; Potęgą tylko państwo s. 124; Naród wspólnotą o wysokim poziomie s. 126; Stanowisko autora za przeciwstawnością interesów w odróżnieniu od Bukowieckiego i Rybarskiego s. 127; Istota interesu narodowego s. 129; Czyn Marszałka Piłsud-skiego a myśl Romana Dmowskiego s. 130; Naczelne inte¬resy państwa s. 131.
Stt.
b) Wypadki zgodności tych interesów .............. 132—139
/godność interesów przy zbieżności etno- i geograficznej ». 133; Zgodność interesu narodu i państwa w sprawach kultury narodowej s. 135; Zgodność interesów w sprawach wychowania fizycznego s. 138.
VI. TBORIA NIEODWRACALNOŚCI INTERESÓW PAŃSTWA l NARODU
a) Realizacja interesów państwa — korzyścią narodu i obywateli 141—153
Interes państwa korzyścią narodu s. 141; Nie ma sprzecz¬ności s. 142; Zagadnienie przesunięć własności s. 143; Interes państwa korzyścią wszystkich obywateli s. 146; Korzyść niezależna od stosunku psychicznego s. 147; Przykłady t dziejów polskich s. 147; Giełda paszportowa s. 149; Prawa wyjątkowe s. 150; Ustawodawstwo wyjątkowe w polityce światowej s. 151.
b) Nieodwracalność zasady. Realizacja interesów właściciela lub
właścicieli może być szkodą państwa ............ 153—178
,,Teoria nieodwracalności interesów" s. 153; Interes narodu może kolidować z interesem państwowym s. 154; Interes właściciela w walce z przedsiębiorstwem s. 154; /mulda ,,Polskę podciągnąć wyżej" s. 156; Państwa totalne N. 157; Ogólnoludzkie teorie a trudność praktyki s. 158; Dzieje państwa na tle przewag przeciwstawnych interesów N. 159; Przykłady historyczne interesu religijnego s. 160; Interesy indywidualne właścicieli państw s. 162; Polskie przykłady nadrzędności interesu państwowego s. 164; Ko-niec/.ność prawd syntetycznych w wykształceniu s. 166; Właściciele zbiorowi s. 166; Zagadnienie monarchii w Anglii ». IOH; Tarcia zależne od poziomu kulturalnego s. 169; Wojsko liiMlii JH Inlrrmu państwowego s. 170; Interes obywatela w wnlrp f finńitwcm H. 171; Różnice interesów przy majątku nmiiilowyni l dochodzie społecznym s. 172; Przykłady histo-lyiinu • 174; Kkoniimiczne sprzeczności interesu narodo-WP|(II l |ii»ń«( wowrgo K. 174; ,,Ma«łosojuz" s. 175; Sprzeczność
I ni PI i'*''> w |>r«y bllniulo płatniczym s. 176, przy zagadnieniach iMlwinliiwyili R. 177.
•) iłlioilllwok nadrzędności InUrMów narodu jako właściciela 178—272
II Sv , n K rt l II ,
Hłin U 1'olnkrtw ilo ulewa „naród" s. 179; Konieczność nmn n ml<>»rfi K (KUMÓW przcdpaństwowych s. 180; Ak-tywimii t p»«ywlrm i. t8i; Usunięcie balastu przedwojen-m>j(ii n l«i; Mttrmtnlek Płlsudski o „tak zwany n a-r oił u w y" K. iłlj; Zimudiiionio ,.fajdanitis poslinis" s. 184; |)piu«K
368
369
Ntród l
ziomu naukowego dla polityki s. 186; Nieodpowiedzialność biurokracji s. 187; Absurdy obcych parlamentaryzmów s. 188; Częsta zawodność instynktu narodowego s. 189; Przykłady s. 189; Dmowski o przeciwstawności interesów s. 191; Obawy Bobrzyńskiego, a teraźniejszość s. 192; Charakterystyka ruchów i wartości młodzieży s. 194; Pra¬wica i lewica jako zagadnienie społeczne polskie s. 196; Fikcyjność tego podziału dawniej i teraz s. 197; Rola komunizmu sowieckiego i polskiego s. 198; Uzasadnienie bezwzględności wobec wszystkich przejawów komunizmu s. 198; Rosja carska a propaganda rezultatów sowieckich s. 200; Nasze ugrupowania polityczne a nazwy s. 201; Polskie możliwości rozwiązań zagadnień społecznych s. 202; Sprawa chłopska s, 203; Zagadnienie robotnicze s. 203; Przedwczesność syndykalizmu s. 204; Sprawy szcze¬gółowe. Względność wartości rozwiązań ustrojowych s. 205; Konieczność dowodów statystycznych w kwe¬stiach mniejszościowych s. 207; Zakłamanie i zniekształ¬cenia statystyczne s. 208; Przykłady naginania rzeczy-wistości do propagandy s. 211; Polskość w dawnej i obecnej Polsce s. 212; Żydzi w dawnej i dzisiejszej Pol¬sce s. 213; Wskazania statystyki narodowościowej z Wiel¬kopolski s. 215; Rezultaty odwrotne od zamierzonych s. 217; Dmowski w tej sprawie s. 217; Zmiany polskości Śląska s. 218; Powody przegranej s. 219; Spadek niemieckości w Polsce Odrodzonej s. 221; Rezultaty akcji i reakcji od-wrotnie proporcjonalne s. 222; Rezultaty akcyj rosyjskich s. 223; Wnioski z procentów żydowskich w Wielkopolsce 5.224; Statystyka b. Galicji s. 225; Tablica statystyczna po¬stępu polskości w Małopolsce Wschodniej s. 226; Niskość rozrodczości żydowskiej s. 227; Konieczność odwagi sądów s. 229; Groźba przykładu węgierskiego dla Polski s. 230; Zagadnienie mniejszościowe b. Węgier s. 231; Circulus vitiosus nacjonalizmu s. 233; Sprawność polityki mniej-szościowej tylko w systemie autorytatywnym sł 234; De¬strukcyjne niebezpieczeństwa polskich programów nacjo¬nalistycznych s. 234; Niebezpieczeństwo podziałów tery¬torialnych a ludnościowych s. 236; Skutki niedysponowa-nia całością ludności b. Rzplitej s. 237; Uzasadnienie mo-carstwowości Polski s. 238; Statystyka ludnościowa i reli¬gijna obecnej Polski s. 239; Absorbowanie sił polskich „wal¬ką o polskość" s. 242; Marszałek Piłsudski o ,,polityce kre¬sowej" s. 244; Statystyka ludności ukraińskiej w Polsce s. 245; Rola katolicyzmu w sprawie ukraińskiej s. 245; Fikcja ukraińska wyparcia Polaków s. 246; Zwalczanie wszelkiej ugody przez U. O. N. s. 249; Statystyka i zna¬czenie zagadnienia żydowskiego s. 249; Komunizm u Ży¬dów s. 250; Charakter pośrednictwa żydowskiego s. 252; Żydzi w kulturze niemieckiej a polskiej s. 253; Kompleks niższości wobec krwi semiskiej s. 253; Statystyka żydów-
Str.
skiej młodzieży uniwersyteckiej s. 254; Zagadnienie ofice¬rów rezerwowych s. 255; Zagadnienie wyłączenia Żydów z wojska s. 256; Antysemityzm konsolidacją i uodpornie¬niem Żydów s. 258; Zagadnienie „ławkowe" uniwersytetów s. 259; Trudności naprawiania błędów w czasie wojny s. 251; Fikcyjność wszelkich rezultatów nacisku siłą państwową s. 262; Polskie żądania nacjonalistyczne wznowienia sy¬stemów hakaty s. 263; Nieistnienie mniejszości rosyjskiej s. 264; Małowartościowość służby ojczyźnie dobrą wolą s. 264; Utrzymanie antypaństwowych nastrojów szkoły rozbioro¬wej s. 265; Brak odwagi myślenia w dawnej Polsce s. 266; Własne powiększanie potencjału narodowego s. 267; Spra¬wa dysydencka XVIII w. a żydowska XX s. 268; Analo-giczność tendencyjności co do wagi s. 269; Targowiczanie nie byli zdrajcami s. 270; Nieprzewidywanie skutków nie usprawiedliwia w dziejach s. 271.
VII. NADRZĘDNOŚĆ INTERESÓW PAŃSTWA-REALIZACJĄ IDE¬ALNEGO CELU NARODU ................ 273-319
Rzymskie różnice ,,salus" jako najwyższego prawa s. 273; Bezwzględność zasady nadrzędności interesu polskiego s. 274; Marszałek Piłsudski „przyzwoitym państwowcem" s. 275; Postulat wartości armii decyduje o życiu politycznym s. 277; Polska nieumiejętność myślenia państwowego s. 278; Pierwszoplanowość postulatów polityki zagranicznej s. 279; Zagadnienie federacyjności s. 280; Polityka zagraniczna kalku¬lacją sytuacji własnej i cudzej s. 281; Nielogiczność wzajem¬nie wykluczających się haseł popularnych s. 282; Geneza i sens obecnej racji stanu s. 283; Potrzeby praktycznych wskazań przez teorię s. 284; Konieczność hipertrofii władzy Prezydenta s. 285; Pozytywne rozwiązanie zagadnienia ukraińskiego s. 285; Hasło uzgodnienia celów s. 286; Przy¬kłady z polityki austriackiej wobec Polaków s. 287; Naro-dowa bezwartościowość wykazywania posiadania ziemi a nie ludności s. 288; Dwór tylko wartością ilości dusz s. 289; Postępy polskości Małopolski wschodniej wskutek parcelacji s. 290; Zagadnienie likwidacji gospodarczej a kulturalnej ziemiaństwa s. 291; Kwestia ziemiańska Węgier s. 292; Sprawa rolna Małopolski Wschodniej możliwością porozu-mienia polsko-ukraińskiego s. 293; Zagadnienie pracy nad pogniesieniem Białorusinów s. 295; Granica cywilizacyjna s. 296; Cywilizacyjne germanizowanie Mazurów s. 297; Sprawa Tutaków na Polesiu s. 298; Odrzucenie fikcyj hi¬storycznych przy zagadnieniu niemieckim ś. 299; Wzajemna polsko-niemiecka wymiana materiału ludzkiego s. 300; Ce¬lowość wzajemnej tolerancji s. 301; Zagadnienia rasowego antysemityzmu ze stanowiska katolicyzmu s. 302; „Izrae-licki" sposób traktowania kwestii żydowskiej s. 303; Trud¬ności psychiki żydowskiej dla wewnętrznej kolonizacji s. 304; Automatyczność żydowskiego zagadnienia emigracyjnego
371
370
24*
373
Str.
s. 305; Statystyka emigracyjna żydów Polski Odrodzonej s. 305; Redukcja cyfry bezwzględnej, a względne regulowa¬nie procentów s. 307; Emigracja przekracza przyrost s. 308; Konieczność współpracy państwa z Żydami w sprawach emi¬gracyjnych s. 308; Wewnętrzna konkurencja ghetta s. 309; Metoda dwustronnego niezadowolenia s. 309; Zbieżność złego i dobrego nacjonalizmu w wspólnym celu narodu pol¬skiego s. 311; Hypotetyczność religijnych rozwiązań ogólno-światowych s. 312; Waga zagadnienia katolicyzmu dla pań¬stwa polskiego s. 313; Katolicyzm czynnikiem konstrukcji politycznej s. 313; Zagadnienie elementu ludzkiego w ka¬tolicyzmie s. 313; Jednolity cel narodu polskiego s. 315; Cel nie roztrzyga wartości dróg s. 315; Przykłady oddalania się od celu właścicieli państw s. 316; Nadrzędny naród musi podporządkować siebie interesom nadprzedsiębiorstwa s. 318; Służba dla nadrzędności interesu państwowego dostępna charakterom o odwadze cywilnej s. 318; Marszałek Piłsudski o żydowskich inspiracjach ruchu niepodległościowego s. 319.
VIII.ZASADA A WYKONANIE W DZIEJACH l POLITYCE PÓL-
SKIEJ .......'...................... 321-346
Zasada uzależniona od wykonania i wykonawców s. 321; Zasady w dobrym i w złym wykonaniu. Cztery permutacje s. 322; Zagadnienie zdolności i fachowości s. 323; Zasada interesu właściciela i złe wykonanie s. 325. Przykłady z dzie¬jów polskich s. 325; Nieprzewidziane katastrofy dzie¬jowe s. 327; Zasada nadrzędności interesów właściciela przy dobrych wykonawcach s. 328; Przykłady z dziejów francu¬skich i polskich s. 329; Z czasów przedmajowych Polski od¬rodzonej s. 331; Praktyczna niezastosowalność stanowisk nacjonalistycznych s. 332; Zasada nadrzędności interesów państwa przy ujemnych wykonawcach s. 333; Przykłady z dziejów francuskich i polskich s. 334; Sejm Czteroletni i Kościuszko s. 335; Wziętość u współczesnych polityków ujemnych s. 337; Zagadnienie wykonania w rządach poma-jowych s. 338; Służba interesom państwa w dobrym wyko¬naniu s. 339; Przykłady historyczne s. 340; Brak uzasad¬nienia ,,krytyki w czambuł" naszej przeszłości s. 340; Mar¬szałek Piłsudski jako przykład wykonania służby interesów państwowych s. 341; Ustalenie indywidualnych jego prac s. 342; Sprawy wojskowe i zagraniczne s. 343; Potrzeba rozumienia a nie tylko odczuwania s. 344; Niezdolność rozu¬mowania naszej młodzieży s. 345; Marszałek Piłsudski jako szkoła racji stanu s. 346.
IX. PRZEZ MÓZG DO SERCA - ZAKOŃCZENIEM ....... 347-350
Brak patetyczności poglądów autora s. 367; Ujemne reakcje myślenia na poglądy książki, polskich i niepolskich ugrupo¬wań s. 348; Konieczność znalezienia drogi do uczucia s. 351;
372
Marszałek Piłsudski jako uczuciowość nadrzędności interesu państwa s. 351; Zasady polityczne Marszałka Piłsudskiego s- 352: Jeg° ideologia spraw narodowych, religijnych i spo¬łecznych s. 352; Ustrój państwa i wojsko s. 353; Zagadnienie mniejszości narodowych s. 353; Polityka zagraniczna s. 354; Metody wykonawcze Marszałka Piłsudskiego s. 355; Mar-szałek jako człowiek s. 355; Wyprowadzenie z negacji pozy¬tywnej linii interesów państwa polskiego u Marszałka Pił¬sudskiego s. 356; Deklaracja ideowa pułk. A. Koca s. 357; Dawne przez serce do mózgu — dzisiaj przez mózg do serca s. 358; Teoria Balzera o upadaniu państwa przy przewadze społeczeństwa s. 359; Walka idei w dziejach polskich s. 360; Rezygnacja z rzeczy sobie cennych dla państwa s. 361; Clemenceau kochał Francję nie Francuzów s. 362; Marszałek Piłsudski o swej walce z Polską s. 363; Polskę trzeba kochać więcej niż Polaków s. 364; Wiara w potrzebę poświęcenia narodowego interesu dla Polski s. 365.
Powstanie pracy s. 7; Motywy stanowiska autora ~¥i 9; Jednokierunkowość Marszałka Piłsudskiego s. 10; Zapo¬wiedź stanowiska wobec polemik s. 12.
I. PROBLEMY CZASU l CHWILI BIEŻĄCEJ W POLSCE .... 15- 25
Spory o stosunek państwa do narodu s. 15; Konieczność uzasadniania po zgonie Marszałka Piłsudskiego s. 17; Ha¬sło ,,Polska nade wszystko" s. 18; Drogi polskiego odczu¬wania s. 19; Publicystyka polska o narodzie i państwie s. 21; „Polska racja stanu" s. 23; Konieczność ustalenia stosunku naród a państwo s. 24.
II. KRYTYKA DOTYCHCZASOWYCH KONCEPCYJ PAŃSTWA
a) ogół dotychczasowych koncepcyj ............... 27— 45
Potrzeba polskich teorii o państwie s. 27; Brak odpowiedzi na naród a państwo w nauce s. 28; Stanowisko teorii so¬cjalistycznych s. 30; Polska literatura naród a państwo s. 32; Żonglowanie słownictwem w tych sprawach s. 34; Strona logiczna zagadnienia s. 36; Powody braków nauko¬wych s. 38; Płynność suwerenności i terytorium s. 39; Konieczność strony wyobrażeniowej dla jasności s. 43; Praktyczno-ideowa potrzeba teorii s. 45.
b) reakcja koncepcji nacjonalistycznej .............. 46— 61
Potrzeby teorii o państwie w. XIX a XX s. 46; Heglizm s. 47; Faszyzm o państwie s. 48; Łączność niemieckich i polskich teorii nacjonalistycznych s. 50; ,,Myśli nów. Poi." Dmowskiego s. 50; „Mein Kampf" Hitlera s. 53; Teoria państwa w polskim nacjonalizmie s. 54; Ułam-kowość teorii nacjonalistycznych s. 56; Indywidualne uza-sadnienie teorii hitlerowskiej s. 57; System autorytatywny a teorie s. 59; Teoria a rzeczywistość s. 60.
367
Str. 63-95
87-117
119—132
f
III. ISTOTA PAŃSTWA ......................
Prawo publiczne a, prywatne s. 63; Starszeństwo państwa od narodu s. 65; Definicja państwa według autora s. 66; Termin nadprzedsiębiorstwo s. 67; Po¬krewieństwo koncepcji s. 68; Nie organizacja, ale przed¬siębiorstwo genus proximum s. 69; „Niebezpieczeństwo" w powstawaniu państwa s. 7.1; Sprzedaże, zastawy itd. państw s. 73, podatki państw, s. 75; Rozpiętość pojęć „pań¬stwo" „przedsiębiorstwo" s. 76; Własność na państwie s. 77; Właściciele państw s. 78; Prawna pozycja dyktatur s. 80; Prawna strona przewrotu majowego s. 81; Dzieje prawa własności na państwie s. 82; Dmowski o państwie *" jako przedsiębiorstwie s. 84.
IV. NARÓD WŁAŚCICIELEM PAŃSTWA
Państwo jako „dobro" obywateli s. 87; Obywatel udzia¬łowcem s. 88; Skutki i poczucie własności u obywatela s. 89; Krytyka: państwo a spółka akcyjna s. 90; Państwo narodowe a narodowościowe s. 91; Krytyka stanowiska nacjonalistycznego s. 92; Brak podstawy jakościowej w sta¬nowisku niemieckim s. 93; Konieczność majoryzacji istota demokratycznej zbiorowości s. 96; Teoretyczna własność wszystkich faktycznie — większości s. 98; Naród Polski właścicielem polskiego państwa s. 98; Definicje narodu s. 99; Definicje propagandowe s. 102; Fikcyjność „ra-sizmu" s. 102; Rasa kulturalna s. 104; Nacjonalizm eksten¬sywny i intensywny s. 105; „Cele państwa" istotne wła¬ścicielom nie państwu s. 107; Organizacja państwa w teorii autora s. 108; Parlament zebraniem delegatów udziałowców s. 109; Konieczność ograniczania obrad parlamentu s. ni; Termin 4-miesięczny s. m; Błędy konstytucji marcowej zgodne z „nauką" s. 113; Prezydent Polski pełnomocnik o stanowisku monarchy s. 114; Uzasadnienie teorią stano¬wiska Wodza Naczelnego s. 115; Uzasadnienie dla ogra¬niczeń w służbie państwa s. 116.
V. INTERES NARODU A INTERES PAŃSTWA
a) rozróżnienie sfer i potrzeb
Interes narodu interesem właściciela, interes państwa inte¬resem przedsiębiorstwa s. 119; Nieumiejętność odróżniania subiektu i obiektu s. 120; Państwo przedsiębiorstwem nasta¬wionym na kryzys i wojny s. 122; Cele Polski s. 124; Potęgą tylko państwo s. 124; Naród wspólnotą o wysokim poziomie s. 126; Stanowisko autora za przeciwstawnością interesów w odróżnieniu od Bukowieckiego i Rybarskiego s. 127; Istota interesu narodowego s. 129; Czyn Marszałka Piłsud-skiego a myśl Romana Dmowskiego s. 130; Naczelne inte¬resy państwa s. 131.
Stt.
b) Wypadki zgodności tych interesów .............. 132—139
/godność interesów przy zbieżności etno- i geograficznej ». 133; Zgodność interesu narodu i państwa w sprawach kultury narodowej s. 135; Zgodność interesów w sprawach wychowania fizycznego s. 138.
VI. TBORIA NIEODWRACALNOŚCI INTERESÓW PAŃSTWA l NARODU
a) Realizacja interesów państwa — korzyścią narodu i obywateli 141—153
Interes państwa korzyścią narodu s. 141; Nie ma sprzecz¬ności s. 142; Zagadnienie przesunięć własności s. 143; Interes państwa korzyścią wszystkich obywateli s. 146; Korzyść niezależna od stosunku psychicznego s. 147; Przykłady t dziejów polskich s. 147; Giełda paszportowa s. 149; Prawa wyjątkowe s. 150; Ustawodawstwo wyjątkowe w polityce światowej s. 151.
b) Nieodwracalność zasady. Realizacja interesów właściciela lub
właścicieli może być szkodą państwa ............ 153—178
,,Teoria nieodwracalności interesów" s. 153; Interes narodu może kolidować z interesem państwowym s. 154; Interes właściciela w walce z przedsiębiorstwem s. 154; /mulda ,,Polskę podciągnąć wyżej" s. 156; Państwa totalne N. 157; Ogólnoludzkie teorie a trudność praktyki s. 158; Dzieje państwa na tle przewag przeciwstawnych interesów N. 159; Przykłady historyczne interesu religijnego s. 160; Interesy indywidualne właścicieli państw s. 162; Polskie przykłady nadrzędności interesu państwowego s. 164; Ko-niec/.ność prawd syntetycznych w wykształceniu s. 166; Właściciele zbiorowi s. 166; Zagadnienie monarchii w Anglii ». IOH; Tarcia zależne od poziomu kulturalnego s. 169; Wojsko liiMlii JH Inlrrmu państwowego s. 170; Interes obywatela w wnlrp f finńitwcm H. 171; Różnice interesów przy majątku nmiiilowyni l dochodzie społecznym s. 172; Przykłady histo-lyiinu • 174; Kkoniimiczne sprzeczności interesu narodo-WP|(II l |ii»ń«( wowrgo K. 174; ,,Ma«łosojuz" s. 175; Sprzeczność
I ni PI i'*''> w |>r«y bllniulo płatniczym s. 176, przy zagadnieniach iMlwinliiwyili R. 177.
•) iłlioilllwok nadrzędności InUrMów narodu jako właściciela 178—272
II Sv , n K rt l II ,
Hłin U 1'olnkrtw ilo ulewa „naród" s. 179; Konieczność nmn n ml<>»rfi K (KUMÓW przcdpaństwowych s. 180; Ak-tywimii t p»«ywlrm i. t8i; Usunięcie balastu przedwojen-m>j(ii n l«i; Mttrmtnlek Płlsudski o „tak zwany n a-r oił u w y" K. iłlj; Zimudiiionio ,.fajdanitis poslinis" s. 184; |)piu«K
368
369
Ntród l
ziomu naukowego dla polityki s. 186; Nieodpowiedzialność biurokracji s. 187; Absurdy obcych parlamentaryzmów s. 188; Częsta zawodność instynktu narodowego s. 189; Przykłady s. 189; Dmowski o przeciwstawności interesów s. 191; Obawy Bobrzyńskiego, a teraźniejszość s. 192; Charakterystyka ruchów i wartości młodzieży s. 194; Pra¬wica i lewica jako zagadnienie społeczne polskie s. 196; Fikcyjność tego podziału dawniej i teraz s. 197; Rola komunizmu sowieckiego i polskiego s. 198; Uzasadnienie bezwzględności wobec wszystkich przejawów komunizmu s. 198; Rosja carska a propaganda rezultatów sowieckich s. 200; Nasze ugrupowania polityczne a nazwy s. 201; Polskie możliwości rozwiązań zagadnień społecznych s. 202; Sprawa chłopska s, 203; Zagadnienie robotnicze s. 203; Przedwczesność syndykalizmu s. 204; Sprawy szcze¬gółowe. Względność wartości rozwiązań ustrojowych s. 205; Konieczność dowodów statystycznych w kwe¬stiach mniejszościowych s. 207; Zakłamanie i zniekształ¬cenia statystyczne s. 208; Przykłady naginania rzeczy-wistości do propagandy s. 211; Polskość w dawnej i obecnej Polsce s. 212; Żydzi w dawnej i dzisiejszej Pol¬sce s. 213; Wskazania statystyki narodowościowej z Wiel¬kopolski s. 215; Rezultaty odwrotne od zamierzonych s. 217; Dmowski w tej sprawie s. 217; Zmiany polskości Śląska s. 218; Powody przegranej s. 219; Spadek niemieckości w Polsce Odrodzonej s. 221; Rezultaty akcji i reakcji od-wrotnie proporcjonalne s. 222; Rezultaty akcyj rosyjskich s. 223; Wnioski z procentów żydowskich w Wielkopolsce 5.224; Statystyka b. Galicji s. 225; Tablica statystyczna po¬stępu polskości w Małopolsce Wschodniej s. 226; Niskość rozrodczości żydowskiej s. 227; Konieczność odwagi sądów s. 229; Groźba przykładu węgierskiego dla Polski s. 230; Zagadnienie mniejszościowe b. Węgier s. 231; Circulus vitiosus nacjonalizmu s. 233; Sprawność polityki mniej-szościowej tylko w systemie autorytatywnym sł 234; De¬strukcyjne niebezpieczeństwa polskich programów nacjo¬nalistycznych s. 234; Niebezpieczeństwo podziałów tery¬torialnych a ludnościowych s. 236; Skutki niedysponowa-nia całością ludności b. Rzplitej s. 237; Uzasadnienie mo-carstwowości Polski s. 238; Statystyka ludnościowa i reli¬gijna obecnej Polski s. 239; Absorbowanie sił polskich „wal¬ką o polskość" s. 242; Marszałek Piłsudski o ,,polityce kre¬sowej" s. 244; Statystyka ludności ukraińskiej w Polsce s. 245; Rola katolicyzmu w sprawie ukraińskiej s. 245; Fikcja ukraińska wyparcia Polaków s. 246; Zwalczanie wszelkiej ugody przez U. O. N. s. 249; Statystyka i zna¬czenie zagadnienia żydowskiego s. 249; Komunizm u Ży¬dów s. 250; Charakter pośrednictwa żydowskiego s. 252; Żydzi w kulturze niemieckiej a polskiej s. 253; Kompleks niższości wobec krwi semiskiej s. 253; Statystyka żydów-
Str.
skiej młodzieży uniwersyteckiej s. 254; Zagadnienie ofice¬rów rezerwowych s. 255; Zagadnienie wyłączenia Żydów z wojska s. 256; Antysemityzm konsolidacją i uodpornie¬niem Żydów s. 258; Zagadnienie „ławkowe" uniwersytetów s. 259; Trudności naprawiania błędów w czasie wojny s. 251; Fikcyjność wszelkich rezultatów nacisku siłą państwową s. 262; Polskie żądania nacjonalistyczne wznowienia sy¬stemów hakaty s. 263; Nieistnienie mniejszości rosyjskiej s. 264; Małowartościowość służby ojczyźnie dobrą wolą s. 264; Utrzymanie antypaństwowych nastrojów szkoły rozbioro¬wej s. 265; Brak odwagi myślenia w dawnej Polsce s. 266; Własne powiększanie potencjału narodowego s. 267; Spra¬wa dysydencka XVIII w. a żydowska XX s. 268; Analo-giczność tendencyjności co do wagi s. 269; Targowiczanie nie byli zdrajcami s. 270; Nieprzewidywanie skutków nie usprawiedliwia w dziejach s. 271.
VII. NADRZĘDNOŚĆ INTERESÓW PAŃSTWA-REALIZACJĄ IDE¬ALNEGO CELU NARODU ................ 273-319
Rzymskie różnice ,,salus" jako najwyższego prawa s. 273; Bezwzględność zasady nadrzędności interesu polskiego s. 274; Marszałek Piłsudski „przyzwoitym państwowcem" s. 275; Postulat wartości armii decyduje o życiu politycznym s. 277; Polska nieumiejętność myślenia państwowego s. 278; Pierwszoplanowość postulatów polityki zagranicznej s. 279; Zagadnienie federacyjności s. 280; Polityka zagraniczna kalku¬lacją sytuacji własnej i cudzej s. 281; Nielogiczność wzajem¬nie wykluczających się haseł popularnych s. 282; Geneza i sens obecnej racji stanu s. 283; Potrzeby praktycznych wskazań przez teorię s. 284; Konieczność hipertrofii władzy Prezydenta s. 285; Pozytywne rozwiązanie zagadnienia ukraińskiego s. 285; Hasło uzgodnienia celów s. 286; Przy¬kłady z polityki austriackiej wobec Polaków s. 287; Naro-dowa bezwartościowość wykazywania posiadania ziemi a nie ludności s. 288; Dwór tylko wartością ilości dusz s. 289; Postępy polskości Małopolski wschodniej wskutek parcelacji s. 290; Zagadnienie likwidacji gospodarczej a kulturalnej ziemiaństwa s. 291; Kwestia ziemiańska Węgier s. 292; Sprawa rolna Małopolski Wschodniej możliwością porozu-mienia polsko-ukraińskiego s. 293; Zagadnienie pracy nad pogniesieniem Białorusinów s. 295; Granica cywilizacyjna s. 296; Cywilizacyjne germanizowanie Mazurów s. 297; Sprawa Tutaków na Polesiu s. 298; Odrzucenie fikcyj hi¬storycznych przy zagadnieniu niemieckim ś. 299; Wzajemna polsko-niemiecka wymiana materiału ludzkiego s. 300; Ce¬lowość wzajemnej tolerancji s. 301; Zagadnienia rasowego antysemityzmu ze stanowiska katolicyzmu s. 302; „Izrae-licki" sposób traktowania kwestii żydowskiej s. 303; Trud¬ności psychiki żydowskiej dla wewnętrznej kolonizacji s. 304; Automatyczność żydowskiego zagadnienia emigracyjnego
371
370
24*
373
Str.
s. 305; Statystyka emigracyjna żydów Polski Odrodzonej s. 305; Redukcja cyfry bezwzględnej, a względne regulowa¬nie procentów s. 307; Emigracja przekracza przyrost s. 308; Konieczność współpracy państwa z Żydami w sprawach emi¬gracyjnych s. 308; Wewnętrzna konkurencja ghetta s. 309; Metoda dwustronnego niezadowolenia s. 309; Zbieżność złego i dobrego nacjonalizmu w wspólnym celu narodu pol¬skiego s. 311; Hypotetyczność religijnych rozwiązań ogólno-światowych s. 312; Waga zagadnienia katolicyzmu dla pań¬stwa polskiego s. 313; Katolicyzm czynnikiem konstrukcji politycznej s. 313; Zagadnienie elementu ludzkiego w ka¬tolicyzmie s. 313; Jednolity cel narodu polskiego s. 315; Cel nie roztrzyga wartości dróg s. 315; Przykłady oddalania się od celu właścicieli państw s. 316; Nadrzędny naród musi podporządkować siebie interesom nadprzedsiębiorstwa s. 318; Służba dla nadrzędności interesu państwowego dostępna charakterom o odwadze cywilnej s. 318; Marszałek Piłsudski o żydowskich inspiracjach ruchu niepodległościowego s. 319.
VIII.ZASADA A WYKONANIE W DZIEJACH l POLITYCE PÓL-
SKIEJ .......'...................... 321-346
Zasada uzależniona od wykonania i wykonawców s. 321; Zasady w dobrym i w złym wykonaniu. Cztery permutacje s. 322; Zagadnienie zdolności i fachowości s. 323; Zasada interesu właściciela i złe wykonanie s. 325. Przykłady z dzie¬jów polskich s. 325; Nieprzewidziane katastrofy dzie¬jowe s. 327; Zasada nadrzędności interesów właściciela przy dobrych wykonawcach s. 328; Przykłady z dziejów francu¬skich i polskich s. 329; Z czasów przedmajowych Polski od¬rodzonej s. 331; Praktyczna niezastosowalność stanowisk nacjonalistycznych s. 332; Zasada nadrzędności interesów państwa przy ujemnych wykonawcach s. 333; Przykłady z dziejów francuskich i polskich s. 334; Sejm Czteroletni i Kościuszko s. 335; Wziętość u współczesnych polityków ujemnych s. 337; Zagadnienie wykonania w rządach poma-jowych s. 338; Służba interesom państwa w dobrym wyko¬naniu s. 339; Przykłady historyczne s. 340; Brak uzasad¬nienia ,,krytyki w czambuł" naszej przeszłości s. 340; Mar¬szałek Piłsudski jako przykład wykonania służby interesów państwowych s. 341; Ustalenie indywidualnych jego prac s. 342; Sprawy wojskowe i zagraniczne s. 343; Potrzeba rozumienia a nie tylko odczuwania s. 344; Niezdolność rozu¬mowania naszej młodzieży s. 345; Marszałek Piłsudski jako szkoła racji stanu s. 346.
IX. PRZEZ MÓZG DO SERCA - ZAKOŃCZENIEM ....... 347-350
Brak patetyczności poglądów autora s. 367; Ujemne reakcje myślenia na poglądy książki, polskich i niepolskich ugrupo¬wań s. 348; Konieczność znalezienia drogi do uczucia s. 351;
372
Marszałek Piłsudski jako uczuciowość nadrzędności interesu państwa s. 351; Zasady polityczne Marszałka Piłsudskiego s- 352: Jeg° ideologia spraw narodowych, religijnych i spo¬łecznych s. 352; Ustrój państwa i wojsko s. 353; Zagadnienie mniejszości narodowych s. 353; Polityka zagraniczna s. 354; Metody wykonawcze Marszałka Piłsudskiego s. 355; Mar-szałek jako człowiek s. 355; Wyprowadzenie z negacji pozy¬tywnej linii interesów państwa polskiego u Marszałka Pił¬sudskiego s. 356; Deklaracja ideowa pułk. A. Koca s. 357; Dawne przez serce do mózgu — dzisiaj przez mózg do serca s. 358; Teoria Balzera o upadaniu państwa przy przewadze społeczeństwa s. 359; Walka idei w dziejach polskich s. 360; Rezygnacja z rzeczy sobie cennych dla państwa s. 361; Clemenceau kochał Francję nie Francuzów s. 362; Marszałek Piłsudski o swej walce z Polską s. 363; Polskę trzeba kochać więcej niż Polaków s. 364; Wiara w potrzebę poświęcenia narodowego interesu dla Polski s. 365.