Dane szczegółowe książki

Wstęp
Rozdział 1. Rozwój poznawczy
(oprać. Janusz Trempała) ............................................... 13
1.1. Zmiany w poziomie zdolności poznawczych................................ 13
1.1.1. Zmiany w ogólnym poziomie inteligencji ............................. 14
1.1.2. Przekształcenia struktury zdolności.................................. 17
1.2. Przekształcanie się sposobów myślenia.................................... 21
1.2.1. Rozwój poznawczy w ujęciu Piageta................................. 21
1.2.2. Rozwój postformalnych sposobów myślenia........................... 24
1.3. Przekształcenia rozwojowe w procesach przetwarzania informacji ............... 30
1.3.1. Spostrzeganie i uwaga............................................ 31
1.3.2. Pamięć ....................................................... 32
1.3.3. Szybkość przetwarzania informacji.................................. 37
1.4. Podsumowanie...................................................... 39
Rozdział 2. Rozwój emocjonalny
(oprac. Helena Hurme; tłum. Paweł Izdebski) ........................... 45
2.1. Emocje jako obszar badań w psychologii rozwoju człowieka ................... 45
2.1.1. Pojęcie emocji.................................................. 46
2.1.2. Czynniki wywołujące emocje ...................................... 46
2.2. Poglądy na temat natury emocji ......................................... 48
2.2.1. Teoria emocji osobnych .......................................... 49
2.2.2. Poglądy konstruktywistów społecznych............................... 50
2.2.3. Podejście poznawcze............................................. 50
2.2.4. Podejście funkcjonalistyczno-organizacyjne ........................... 52
2.2.5. Próba integracji: koncepcja poznawczo-rozwojowa Fischera............... 53
2.3. Emocje w ciągu życia człowieka......................................... 54
2.3.1. Wczesne dzieciństwo ............................................ 54
2.3.2. Okres średniego i późnego dzieciństwa............................... 58
2.3.3. Adolescencja................................................... 60
2.3.4. Emocje w dorosłości i okresie starzenia się............................ 62
2.4. Podsumowanie ...................................................... 65

5

Rozdział 3. Rozwój społeczny
(oprac. Stanisław Kowalik)............................................... 71
3.1. Sposoby pojmowania rozwoju społecznego ................................ 71
3.2. Rozwój społeczny jako ciąg zmian osobowościowych ........................ 74
3.2.1. Teoretyczne modele społecznego rozwoju człowieka .................... 75
3.2.2. Przełomy życiowe ukierunkowujące przebieg socjalizacji człowieka......... 81
3.3. Rozwój społeczny człowieka jako spełnienie zapotrzebowania cywilizacyjnego..... 87
3.3.1. Przebieg społecznego rozwoju człowieka w świetle danych antropogenetycznych 88
3.3.2. Rozwój społeczny jako przygotowanie do pełnego uczestnictwa w życiu zbiorowym 93
3.4. Rozwój społeczny jako tworzenie nowych relacji interpersonalnych.............. 99
3.5. Podsumowanie ...................................................... 100
Rozdział 4. Rozwój moralny
(oprac. Janusz Trempała i Dorota Czyżowska).............................. 106
4.1. Sposoby pojmowania rozwoju moralnego................................... 107
4.2. Mechanizmy rozwoju moralnego ......................................... 108
4.2.1. Psychoanalityczna koncepcja rozwoju moralnego ...................... 108
4.2.2. Rozwój moralny jako wynik uczenia się ............................. 110
4.2.3. Poznawczo-rozwojowa koncepcja rozwoju moralnego................... 113
4.3. Rozwój moralny w ciągu życia........................................... 117
4.3.1. Uniwersalność stadiów rozwoju moralnego........................... 117
4.3.2. Związek rozwoju moralnego z rozwojem poznawczym .................. 120
4.3.3. Myślenie a działanie moralne...................................... 122
4.4. Podsumowanie....................................................... 125
Rozdział 5. Rozwój osobowości
(oprac. Piotr Oles)...................................................... 131
5.1. Poziom cech: struktura osobowości....................................... 132
5.1.1. Genetyka behawioralna........................................... 132
5.1.2. Teoria cech.................................................... 134
5.1.3. Rozwój typów osobowości........................................ 136
5.2. Poziom charakterystycznego stylu adaptacji: potrzeby, dążenia i wartości ......... 139
5.2.1. Podejście psychodynamiczne ...................................... 139
5.2.2. Socjobiologia i teoria opanowania trwogi ............................. 147
5.2.3. Podejście poznawcze............................................. 149
5.2.4. Podejście humanistyczne.......................................... 159
5.3. Poziom tożsamości: tworzenie znaczeń, nadawanie sensu...................... 163
5.3.1. Znaczenie wczesnych doświadczeń: tworzenie celów i powstawanie skryptu . . 164
5.3.2. „Ja" podmiotowe i tworzenie systemu znaczeń osobistych ................ 166
5.3.3. Koncepcja narracyjnej tożsamości D. McAdamsa....................... 168
5.3.4. Psychologia egzystencjalna........................................ 170
5.4. Podsumowanie...................................................... 171
Rozdział 6. Różnice indywidualne w rozwoju psychicznym
(oprac. Anna Matczak).................................................. 178
6.1. Różnice indywidualne a różnice rozwojowe ................................ 178
6.2. Mechanizmy powstawania różnic indywidualnych w rozwoju................... 181
6.3. Zdolności.......................................................... 184
6.3.1. Podstawowe pojęcia i rozróżnienia .................................. 184
6.3.2. Rozwój zdolności ............................................... 186
6.3.3. Źródła różnic indywidualnych...................................... 187
6.3.4. Uwagi końcowe ................................................ 192

6


6.4. Temperament ....................................................... 192
6.4.1. Cechy temperamentu............................................. 192
6.4.2. Temperamentalne determinanty aktywności ........................... 196
6.5. Podsumowanie ...................................................... 202
Indeks osób............................................................... 207