Dane szczegółowe książki
Stanisław Cat-Mackiewicz: 1896-1966 : Wilno-Londyn-Warszawa / Jaruzelski, Jerzy (1931-)
Autorzy
Tytuł
Stanisław Cat-Mackiewicz: 1896-1966 : Wilno-Londyn-Warszawa
Wydawnictwo
Warszawa: Instytut Kultury, 1994
Numer wydania
2 poszerz.
ISBN
838532397X
Hasła przedmiotowe
Spis treści
pokaż spis treści
Wstęp do wydania II.......................................................................................... 5
Od autora............................................................................................................ 7
(Rozdział I. Lata młode (1896-1921)
1. O sobie - bez siebie........................................................................................ 9
2. Dom rodzinny................................................................................................. 12
Rodowód społeczny, środowisko intelektualne................................................. 12
Skąd konserwatyzm? Jaka rycerskość?.............................................................. 16
Początki nauki (Petersburg 1905)...................................................................... 18
3. Gimnazja wileńskie (1907-1916)................................................................... 19
Koledzy, nauczyciele, wychowawcy.................................................................. 19
Na progu polityki - "Zet"................................................................................... 20
Pobyt w Krakowie.............................................................................................. 22
Reakcja na wybuch wojny.................................................................................. 23
Nastroje Wilna; matura....................................................................................... 24
4. Analiza juweniliów......................................................................................... 26
Debiut prozatorski (1916)................................................................................... 26
Poglądy i upodobania......................................................................................... 27
5. Studia wyższe (Warszawa-Kraków-Warszawa 1916-1921)......................... 28
Praca wPOW...................................................................................................... 28
Cytadela Warszawska (wrzesień 1917).............................................................. 31
Studia w siodle.................................................................................................... 32
6. Służba wojskowa (1919-1921)....................................................................... 34
Co wybiera ochotnik?..............................-..-—.——............................................. 34
Zamach płkaJanuszajtisa................................................................................... 35
Cywil w ułance?..........................................—.——•••——•................................... 37
Przypisy.............................................................................................................. 39
Rozdział II- Redaktor "Słowa" (1922-1939)
1. Charakterystyka dziennika............................................................................. 45
Fundatorzy i fundusze........................................................................................ 45
Zasięg i klientela.......................................-.......-...-..-.--.--.-—.............................. 47
2. "Słowo" wśród czasopism konserwatywnych............................................... 49
"Czas", "Dziennik Poznański", "Dzień Polski"................................................. 49
Nadmiarodajność "Słowa"................................................................................. 50
3. Redaktor i redakcja......................................................................................... 51
307
^s**1 ^.riw-s-
W&?ę
;*wf*f
*&••"*
Styl życia; polemiki i pojedynki....................................................................... 5i
Przygoda z "Żagarami"........................................................-............................. 53
Antynacjonalista; selektywny asymilator........................................................... 55
Wobec ludzi lewicy..................................................--......-.....—......................... 57
4. Zależność od konserwatystów wileńskich (1922-1928)............................... 59
Pierwsze lata....................................................................................................... 59
Ingerowanie w politykę pisma........................................................................... 61
Minister Meysztowicz i redaktor Mackiewicz................................................... 63
Organ "żubrów" czy trybuna Cata?.................................................................... 64
Przypisy............................................................................................................ 65
{Rozdział IIL ^Polityk Konserwatywny
1. Zarys głównych ugrupowań konserwatywnych II Rzeczypospolitej........... 71
Po odzyskaniu niepodległości............................................................................ 71
Szukanie sojuszów............................................................................................. 73
Na prawo tylko ściana?...................................................................................... 74
Czynnik uwsteczniający - czynnik umiarkowania?........................................... 75
Struktura organizacyjna, skład społeczny, liczebność....................................... 77
i 2. Ludzie, hasła, style......................................................................................... 79
Umiar czy oportunizm?...................................................................................... 79
Zasady i rzeczywistość....................................................................................... 81
3. Konserwatyści i zamach majowy.................................................................. 83
Stanowisko Stańczyków, Poznańczyków i Wilnian.......................................... 83
Spotkania z Piłsudskim (1917-1926)................................................................. 85
Inicjatywy Wilnian po przewrocie..................................................................... 88
4. Zjazd w Nieświeżu (październik 1926)......................................................... 90
Konserwatyści w rządzie.................................................................................... 90
Widmo "Panie Kochanku".................................................................................. 91
Piłsudski w zamku.............................................................................................. 94
5. Korzystanie z koniunktury............................................................................. 104
Przetargi ze zwycięzcami................................................................................... 104
Jak chronić, co się ma?....................................................................................... 107
Przypisy............................................................................................................ 110
Rozdział IV. Poseł (1928-1930; 1930-1935)
1. Zagadnienia ustrojowe we wczesnych publikacjach..................................... 119
"Statut Litwy Środkowej"................................................................................... 119
Redaktor i wybory 1922 r. ................................................................................ 123
2. W Sejmie II kadencji (1928-1930)................................................................ 125
Droga doławy..................................................................................................... 125
308
Fronty walki: "Słowo", Klub BBWR, Komisja Konstytucyjna........................ 126
3. W Sejmie III kadencji (1930-1935)............................................................... 132
Zasługi policzone; kandydat BBWR.................................................................. 132
Prace poselskie - od rewizji do projektu nowej konstytucji.............................. 134
Tor ślepy - Komisja Konstytucyjna.................................................................. 136
Tor rzeczywisty - grupa BBWR......................................................................... 138
Reakcja Marszałka; figiel?................................................................................. 141
4. Nieudane próby (wybory: wrzesień 1935; listopad 1938)............................ 143
Walka o mandat w 1935 r................................................................................. 143 ^
Poza Sejmem IV kadencji—.............................................................................. 146
Kandydowanie do Sejmu V kadencji................................................................. 148
Przypisy...................................................................................................—........ 150
^Rozdział V. Publicysta-) koncepcje polityczne
1. Zaćmienie obrazu......................................l.....................................................
2. Orientacje, pasje, rachunek sumienia.......].....................................................
Germanofilizm czy proniemieckość?...............................................................
Geneza opozycyjności............................................................................. ...........
Publicysta kontra polityk....................................................................................
3. "Gra na Niemcy" poddana próbie..................................................................
Punkt wyjścia: "Kropki nad i", "Dziś i jutro".........—.....................................
1938 - wyłożenie kart.......................................................................................;.
Józef Beck i "krytyka z prawa"...............—........................................................
4. Publicystyka na tematy niemieckie...............................................................
Anschluss..........................................................................................................
Pakt monachijski.............................-.............—.....—.........................................
Aneksja Czechosłowacji - zgon złudzeń...........................................................
5. Ostatnie miesiące.......................-....----.............-.................—...................
"Słowo" we wrześniu.........................................................................................
Przypisy.............................................—————————————.............—........
(Rozdział VI. Dziennikarz w Berezie (marzec-kwiecień 1939)
1. Okoliczności osadzenijL^.......................-..................................................
2. Powód zesłania.............................................................................................
Przypisy................................................................................................_.......
Rozdział VII. Poza krajem: Paryż (listopad 1939 - czerwiec 1940)
1. Tygodnik "Słowo" (styczeń-czerwiec 1940)................—..........................
Ludzie, fundusze, cele.....................................................................................
Rozrachunek! porachunki..............................................................................
158
160
160
162
165
167
167
171
173
174
174
179
182
. 183
. 183
. 186
191
197
199
201
201
206
309
2. Incydent w Libourne...................................................................................... 209
Życie paryskie.................................................................................................... 209
Rozmowa z prezydentem (16 czerwca 1940).................................................... 211
Przypisy............................................................................................................ 214
Rozdział VIII. Londyn wojenny (wrzesień 1940-1945)
1. Przykrości z przeszłością............................................................................... 218
Eksplozja w pensjonacie "White House"........................................................... 218
Listy otwarte - Sąd Honorowy; policja brytyjska.............................................. 221
2. Hyde Park i British Museum......................................................................... 225
Autor broszur..............................-..............................-....—.............................. 225
Książki z książek................................................................................................ 229
Przypisy.................................................................................................._......... 233
Rozdział IX. Emigracja londyńska (1945-czerwiec 1956)
1. Schyłek lat nadziei......................................................................................... 236
Co teraz robić?.................................................................................................... 236
Z prądem, pod prąd, na mieliźnie...................................................................... 238
2. Z "Zamku" na plac Zamkowy........................................................................ 242
Redaktor z tytułem premiera.............................................................................. 242
Powrót................................................................................................................ 246
Przypisy.................................................................................................._......... 248
Rozdział X. Na Starym Mieście (czerwiec 1956-luty 1966)
1. Palę, co kochałem, kocham, co paliłem........................................................ 252
Sezon debiutów.................................................................................................. 252
Jezuicka i okolice................................................................................................ 255
2. Ciemniej, głośniej, puściej............................................................................. 259
Cat=Gaston; mówi "człowiek wolny"................................................................ 259
Sądu nie będzie................................................................................................... 261
Przypisy............................................................................................................ 263
Aneks............................................................................................._.................. 266
Indeks nazwisk................................................................................................... 291
Spis ilustracji...................................................................................................... 303
Od autora............................................................................................................ 7
(Rozdział I. Lata młode (1896-1921)
1. O sobie - bez siebie........................................................................................ 9
2. Dom rodzinny................................................................................................. 12
Rodowód społeczny, środowisko intelektualne................................................. 12
Skąd konserwatyzm? Jaka rycerskość?.............................................................. 16
Początki nauki (Petersburg 1905)...................................................................... 18
3. Gimnazja wileńskie (1907-1916)................................................................... 19
Koledzy, nauczyciele, wychowawcy.................................................................. 19
Na progu polityki - "Zet"................................................................................... 20
Pobyt w Krakowie.............................................................................................. 22
Reakcja na wybuch wojny.................................................................................. 23
Nastroje Wilna; matura....................................................................................... 24
4. Analiza juweniliów......................................................................................... 26
Debiut prozatorski (1916)................................................................................... 26
Poglądy i upodobania......................................................................................... 27
5. Studia wyższe (Warszawa-Kraków-Warszawa 1916-1921)......................... 28
Praca wPOW...................................................................................................... 28
Cytadela Warszawska (wrzesień 1917).............................................................. 31
Studia w siodle.................................................................................................... 32
6. Służba wojskowa (1919-1921)....................................................................... 34
Co wybiera ochotnik?..............................-..-—.——............................................. 34
Zamach płkaJanuszajtisa................................................................................... 35
Cywil w ułance?..........................................—.——•••——•................................... 37
Przypisy.............................................................................................................. 39
Rozdział II- Redaktor "Słowa" (1922-1939)
1. Charakterystyka dziennika............................................................................. 45
Fundatorzy i fundusze........................................................................................ 45
Zasięg i klientela.......................................-.......-...-..-.--.--.-—.............................. 47
2. "Słowo" wśród czasopism konserwatywnych............................................... 49
"Czas", "Dziennik Poznański", "Dzień Polski"................................................. 49
Nadmiarodajność "Słowa"................................................................................. 50
3. Redaktor i redakcja......................................................................................... 51
307
^s**1 ^.riw-s-
W&?ę
;*wf*f
*&••"*
Styl życia; polemiki i pojedynki....................................................................... 5i
Przygoda z "Żagarami"........................................................-............................. 53
Antynacjonalista; selektywny asymilator........................................................... 55
Wobec ludzi lewicy..................................................--......-.....—......................... 57
4. Zależność od konserwatystów wileńskich (1922-1928)............................... 59
Pierwsze lata....................................................................................................... 59
Ingerowanie w politykę pisma........................................................................... 61
Minister Meysztowicz i redaktor Mackiewicz................................................... 63
Organ "żubrów" czy trybuna Cata?.................................................................... 64
Przypisy............................................................................................................ 65
{Rozdział IIL ^Polityk Konserwatywny
1. Zarys głównych ugrupowań konserwatywnych II Rzeczypospolitej........... 71
Po odzyskaniu niepodległości............................................................................ 71
Szukanie sojuszów............................................................................................. 73
Na prawo tylko ściana?...................................................................................... 74
Czynnik uwsteczniający - czynnik umiarkowania?........................................... 75
Struktura organizacyjna, skład społeczny, liczebność....................................... 77
i 2. Ludzie, hasła, style......................................................................................... 79
Umiar czy oportunizm?...................................................................................... 79
Zasady i rzeczywistość....................................................................................... 81
3. Konserwatyści i zamach majowy.................................................................. 83
Stanowisko Stańczyków, Poznańczyków i Wilnian.......................................... 83
Spotkania z Piłsudskim (1917-1926)................................................................. 85
Inicjatywy Wilnian po przewrocie..................................................................... 88
4. Zjazd w Nieświeżu (październik 1926)......................................................... 90
Konserwatyści w rządzie.................................................................................... 90
Widmo "Panie Kochanku".................................................................................. 91
Piłsudski w zamku.............................................................................................. 94
5. Korzystanie z koniunktury............................................................................. 104
Przetargi ze zwycięzcami................................................................................... 104
Jak chronić, co się ma?....................................................................................... 107
Przypisy............................................................................................................ 110
Rozdział IV. Poseł (1928-1930; 1930-1935)
1. Zagadnienia ustrojowe we wczesnych publikacjach..................................... 119
"Statut Litwy Środkowej"................................................................................... 119
Redaktor i wybory 1922 r. ................................................................................ 123
2. W Sejmie II kadencji (1928-1930)................................................................ 125
Droga doławy..................................................................................................... 125
308
Fronty walki: "Słowo", Klub BBWR, Komisja Konstytucyjna........................ 126
3. W Sejmie III kadencji (1930-1935)............................................................... 132
Zasługi policzone; kandydat BBWR.................................................................. 132
Prace poselskie - od rewizji do projektu nowej konstytucji.............................. 134
Tor ślepy - Komisja Konstytucyjna.................................................................. 136
Tor rzeczywisty - grupa BBWR......................................................................... 138
Reakcja Marszałka; figiel?................................................................................. 141
4. Nieudane próby (wybory: wrzesień 1935; listopad 1938)............................ 143
Walka o mandat w 1935 r................................................................................. 143 ^
Poza Sejmem IV kadencji—.............................................................................. 146
Kandydowanie do Sejmu V kadencji................................................................. 148
Przypisy...................................................................................................—........ 150
^Rozdział V. Publicysta-) koncepcje polityczne
1. Zaćmienie obrazu......................................l.....................................................
2. Orientacje, pasje, rachunek sumienia.......].....................................................
Germanofilizm czy proniemieckość?...............................................................
Geneza opozycyjności............................................................................. ...........
Publicysta kontra polityk....................................................................................
3. "Gra na Niemcy" poddana próbie..................................................................
Punkt wyjścia: "Kropki nad i", "Dziś i jutro".........—.....................................
1938 - wyłożenie kart.......................................................................................;.
Józef Beck i "krytyka z prawa"...............—........................................................
4. Publicystyka na tematy niemieckie...............................................................
Anschluss..........................................................................................................
Pakt monachijski.............................-.............—.....—.........................................
Aneksja Czechosłowacji - zgon złudzeń...........................................................
5. Ostatnie miesiące.......................-....----.............-.................—...................
"Słowo" we wrześniu.........................................................................................
Przypisy.............................................—————————————.............—........
(Rozdział VI. Dziennikarz w Berezie (marzec-kwiecień 1939)
1. Okoliczności osadzenijL^.......................-..................................................
2. Powód zesłania.............................................................................................
Przypisy................................................................................................_.......
Rozdział VII. Poza krajem: Paryż (listopad 1939 - czerwiec 1940)
1. Tygodnik "Słowo" (styczeń-czerwiec 1940)................—..........................
Ludzie, fundusze, cele.....................................................................................
Rozrachunek! porachunki..............................................................................
158
160
160
162
165
167
167
171
173
174
174
179
182
. 183
. 183
. 186
191
197
199
201
201
206
309
2. Incydent w Libourne...................................................................................... 209
Życie paryskie.................................................................................................... 209
Rozmowa z prezydentem (16 czerwca 1940).................................................... 211
Przypisy............................................................................................................ 214
Rozdział VIII. Londyn wojenny (wrzesień 1940-1945)
1. Przykrości z przeszłością............................................................................... 218
Eksplozja w pensjonacie "White House"........................................................... 218
Listy otwarte - Sąd Honorowy; policja brytyjska.............................................. 221
2. Hyde Park i British Museum......................................................................... 225
Autor broszur..............................-..............................-....—.............................. 225
Książki z książek................................................................................................ 229
Przypisy.................................................................................................._......... 233
Rozdział IX. Emigracja londyńska (1945-czerwiec 1956)
1. Schyłek lat nadziei......................................................................................... 236
Co teraz robić?.................................................................................................... 236
Z prądem, pod prąd, na mieliźnie...................................................................... 238
2. Z "Zamku" na plac Zamkowy........................................................................ 242
Redaktor z tytułem premiera.............................................................................. 242
Powrót................................................................................................................ 246
Przypisy.................................................................................................._......... 248
Rozdział X. Na Starym Mieście (czerwiec 1956-luty 1966)
1. Palę, co kochałem, kocham, co paliłem........................................................ 252
Sezon debiutów.................................................................................................. 252
Jezuicka i okolice................................................................................................ 255
2. Ciemniej, głośniej, puściej............................................................................. 259
Cat=Gaston; mówi "człowiek wolny"................................................................ 259
Sądu nie będzie................................................................................................... 261
Przypisy............................................................................................................ 263
Aneks............................................................................................._.................. 266
Indeks nazwisk................................................................................................... 291
Spis ilustracji...................................................................................................... 303