Dane szczegółowe książki

Wstęp ........................................................ 7
1. TEORETYCZNY KONTEKST PEDAGOGIKI RESOCJALIZACYJNEJ ...... 9
1.1. Przedmiot i zakres pedagogiki resocjalizacyjnej ................... 9
1.2. Interdyscyplinarny charakter wiedzy o profilaktyce społecznej i reso¬cjalizacji ................................................. 13
1.3. Norma i patologia w zachowaniu ludzkim ....................... 18
1.3.1. Względność kryteriów ................................. 23
1.4. Modele zdrowej osobowości a przystosowanie społeczne ............ 30
1.4.1. Model osobowości dojrzałej w ujęciu G. Allporta ............. 31
1.4.2. Model osobowości w pełni funkcjonującej C. Rogersa ......... 35
1.4.3. Model osobowości samorealizującej się A. Masłowa ........... 36
1.4.4. Model rozwoju osobowości i jej zaburzeń w ujęciu E. Eriksona . . 44
1.4.5. Model „wektorów rozwoju" osobowości według Cz. Czapówa . . 52
1.5. Integracyjna teoria zachowania przestępczego M. Leblanca .......... 57
1.6. Ograniczenia interwencji opiekuńczych, wychowawczych, terapeutycz¬nych i socjalnych .......................................... 65
1.6.1. Osobowość jako fakt i wartość ........................... 65
1.6.2. Koncepcja autonomu w ujęciu M. Mazura .................. 67
1.6.3. Społeczna „odmienność" źródłem cierpienia ................ 72
2. NIEPRZYSTOSOWANIE SPOŁECZNE DZIECI I MŁODZIEŻY .......... 88
2.1. Objawy nieprzystosowania społecznego ......................... 88
2.2. Stadia i typologie nieprzystosowania społecznego ................. 92
2.3. Badania nad nieprzystosowaniem społecznym (ilustracja empiryczna) . 100
2.4. Eliminowanie rozmiarów nieprzystosowania społecznego .......... 117
3. WYBRANE ZAGADNIENIA DIAGNOZY RESOCJALIZACYJNEJ ....... 124
3.1. Diagnoza a terapia wychowawcza ............................ 124
3.2. Humanistyczny i behawioralny model terapii .................... 128
3.3. Diagnoza efektywności resocjalizacji jako problem badawczy ........ 137
3.4. Teoria rozwoju dojrzałości interpersonalnej i system diagnostyczny
„I-Level Classification" ..................................... 148
3.5. Diagnoza klimatu społecznego instytucji resocjalizujących .......... 174
4. WYBRANE PROBLEMY RESOCJALIZACJI ........................ 186
4.1. Humanistyczne inspiracje pedagogiki resocjalizacyjnej ............. 186
4.2. Prakseologiczne zasady projektowania systemów resocjalizacji ....... 200
4.3. Kierunki, przebieg i sens reformy resocjalizacji nieletnich ........... 211
4.3.1. Proponowane warianty ............................... 211
4.3.2. Młodzieżowy ośrodek adaptacji społecznej — nową formą reso¬cjalizacji nieletnich ................................... 214
4.3.3. Przebieg i sens reformy ............................... 234
4.4. Status obywatelski i prawa nieletniego w Polsce ................. 244
4.4.1. Obywatelstwo i człowieczeństwo — dwa wymiary egzystencji . . 244
4.4.2. Zróżnicowane statusy dzieciństwa ....................... 246
4.4.3. Prawa nieletnich w rozporządzeniach ministerialnych ........ 247
4.4.4. Wszechobecność nacisku, przymusu i przemocy ............ 249
4.4.5. Prawa nieletniego a podkultura przestępcza zakładu popraw¬czego ............................................. 251
4.4.6. Postrzeganie praw nieletnich przez kadrę pedagogiczną ...... 252
4.4.7. Wahania polityki legislacyjnej wobec nieletnich ............. 255
4.4.8. Nieletni jako ofiara ................................... 258
4.4.9. Zestawienie faktów i postulatów ........................ 259
4.4.10. Podsumowanie ...................................... 265
4.5. Resocjalizacja i profilaktyka w środowisku otwartym .............. 267
4.5.1. Powstanie i rozwój kurateli sądowej dla nieletnich ........... 267
4.5.2. Ewolucja systemu kurateli sądowej dla nieletnich ........... 273
4.5.3. Kuratorski ośrodek pracy z młodzieżą .................... 283
4.5.4. Ochotnicze Hufce Pracy ............................... 285
4.5.5. Rodziny zastępcze ................................... 293
4.5.6. Ogniska wychowawcze i ich rozwój ...................... 295
4.5.7. Środowiskowe programy pedagogiczne (przyjaciela dzieci uli¬cy, pedagoga rodzinnego i wychowawcy podwórkowego) ..... 301
4.5.8. Resocjalizacja w środowisku otwartym za granicą ........... 304
4.5.9. Propozycje zmian w polskim systemie opiekuńczym i profilaktyczno-wychowawczym ............................... 310
4.6. Resocjalizacja nieletnich — anachronizm, utopia czy nowe wyzwanie
socjopedagogiczne? ........................................ 316
4.6.1. Teorie behawioralne (zachowaniowe) ..................... 319
4.6.2. Teorie interakcyjne ................................... 323
4.6.3. Teorie wielodyscyplinowe ............................. 325
5. DYLEMATY KONTROLI SPOŁECZNEJ I AUTONOMII OSOBISTEJ MŁO¬DZIEŻY ................................................... 333
5.1. Kontrola społeczna ........................................ 334
5.2. Autonomia osobista ....................................... 336
5.3. Ustalanie granic: socjalizacja, resocjalizacja, penalizacja ............ 338
5.4. Słabość i siła idei resocjalizacji aktualnej i potencjalnej ............. 345
5.5. Wnioski ................................................ 355
ANKESY .................................................... 375
Skala Nieprzystosowania Społecznego — rozszerzona instrukcja stosowania 376
Skala Klimatu Społecznego Instytucji Korekcyjnej— wg R. Moosa ....... 425
BIBLIOGRAFIA ............................................... 430