Dane szczegółowe książki

Wstęp.................................................. 5
Rozdział 1. Teoretyczne podstawy ekologii społecznej.............. 7
1.1. Geneza ekologii społecznej............................... 8
1.1.1. Historia, prekursorzy............................... 8
1.1.2. Powstanie ekologii społecznej jako nauki................ 13
1.2. Koncepcje ekologii społecznej............................. 17
1.2.1. Nurty przyrodnicze.....................'............ 17
1.2.2. Nurty społeczne................................... 19
1.2.3. Inne koncepcje ekologii społecznej..................... 23
1.3. Miejsce ekologii społecznej wśród innych nauk................ 25
1.3.1. Proces ekologizacji wiedzy........................... 25
1.3.2. Ekologia społeczna a nauki przyrodnicze................ 27
1.3.3. Ekologia społeczna a nauki społeczne................... 29
1.3.4. Ekologia społeczna a inne dyscypliny................... 34
1.4. Status epistemologiczno-metodologiczny ekologii społecznej...... 39
1.4.1. Podstawowe podejścia, wymiary....................... 39
1.4.2. Cechy charakterystyczne, specyfika..................... 40
1.4.3. Przedmiot, zakres badań, cel.......................... 41
1.4.4. Perspektywy rozwoju, funkcje......................... 46
Literatura do rozdziału pierwszego............................ 53
Rozdział 2. Przyroda a człowiek............................... 57
2.1. Koncepcje przyrody..................................... 62
2.1.1. Przyroda w dyskursie filozoficzno-ekologicznym........... 62
2.1.2. Pojęcie przyrody................................... 72
2.1.3. Wymiary przyrody................................. 74
2.2. Integralność systemu przyrody............................. 76
2.2.1. Pojęcia „relacja" i „system".......................... 76
2.2.2. Struktura przyrody................................. 79
317
318
SPIS TREŚCI
2.2.3. Właściwości przyrody................................ 83
2.2.4. Homeostaza w przyrodzie............................ 91
2.3. Optymalne środowisko bytowania organizmów................. 97
2.3.1. Czynniki abiotyczne i biotyczne........................ 97
2.3.2. Adaptacja........................................100
2.3.3. Tolerancja........................................101
2.3.4. Zasady oraz prawa relacji organizm-otoczenie.............104
2.4. Antropogeniczne środowisko bytowania......................106
2.4.1. Zmienione warunki życia człowieka.....................106
2.4.2. Główne rodzaje zanieczyszczeń środowiska...............108
2.4.3. Skutki antropogenicznego obciążenia środowiska...........110
Literatura do rozdziału drugiego...............................116
Rozdział 3. System cpołeczno-przyrodniczy.......................121
3.1. Przyrodnicze podstawy funkcjonowania społeczeństwa...........123
3.1.1. Antroposfera, stosunki ekologiczne, warianty interakcji społeczeństwo-przyroda..............................123
3.1.2. Sprzężenia zwrotne w oddziaływaniach przyrody
i społeczeństwa....................................126
3.1.3. System społeczno-przyrodniczy........................129
3.1.4. Problem ekologiczny, antropopresja, kryzys społeczno-ekologiczny...............................132
3.1.5. Równowaga społeczna a równowaga ekologiczna...........147
3.2. Przyroda w interakcji ze społeczeństwem.....................153
3.2.1. Podział dziejów cywilizacji............................153
3.2.2. Historyczny rozwój idei związanych z rozumieniem relacji człowiek-przyroda..................................158
3.2.3. Cztery koncepcje obrazu przyrody i człowieka.............169
3.2.4. Globalna społeczność ekologiczna......................174
3.2.5. Bezpieczeństwo ekologiczne..........................178
3.2.6. Prognozy na przyszłość..............................186
3.3. Polityka ekologiczna państwa..............................198
3.3.1. Definicja, uwarunkowania, przedmiot, funkcje polityki ekologicznej.......................................198
3.3.2. Cel, zasady, narzędzia, charakter oraz strategie polityki ekologicznej.......................................201
3.3.3. Polityka zrównoważonego rozwoju.....................211
3.3.4. Aktualna polityka ekologiczna w Polsce..................222
3.4. Ekonomiczne podstawy zrównoważonego rozwoju..............243
3.4.1. Ekonomia klasyczna a ekonomia środowiskowa (ekologiczna)......................................243
3.4.2. Analiza współzależności ekonomiczno-przyrodniczych (podejście systemowe)...............................251
3.4.3. Wycena środowiska.................................255
I SPIS TREŚcT
319
3.4.4. Instrumenty ekonomiczne w ochronie środowiska..........262
3.5. Prawo ochrony środowiska przyrodniczego...................272
3.5.1. Podstawowe prawa człowieka.........................272
3.5.2. Definicja, przedmiot, aspekty, funkcje prawa ochrony środowiska.......................................276
3.5.3. Kierunki regulacji prawnej, podstawowe zasady ochrony środowiska przyrodniczego...........................278
3.5.4. Obiekty i formy ochrony przyrody.....................279
3.5.5. Prawo ochrony środowiska w Polsce....................281
3.5.6. Prawa i obowiązki obywateli w zakresie ochrony przyrody . . . 286
3.6. Aktywność społeczna w zakresie ochrony przyrody.............291
3.6.1. Ochrona środowiska przyrodniczego jako wymóg społeczny . . 291
3.6.2. Społeczny ruch ekologiczny..........................296
3.6.3. Perspektywy działań na rzecz przyrody w Polsce...........302
Literatura do rozdziału trzeciego..............................309
Zakończenie.............................................315