Dane szczegółowe książki
Melancholia / Kępiński, Antoni (1918-1972); Mitarski, Jan
Tytuł
Melancholia
Wydawnictwo
Warszawa: Państwowy Zakład Wydawnictw Lekarskich, 1985
Numer wydania
3
ISBN
8320001447
Hasła przedmiotowe
Spis treści
pokaż spis treści
Klasyfikacja . 1
Depresja endogenna . 1
Obraz kliniczny . 3
Zmiany biologiczne . 4
Mania . . 4
Rytmy biologiczne . - 10
Depresje przełomów biolagicznych . 10
Depresja inwolucyjna . . 12
Depresja wieku młodzieńczego . .
12
Cierpienia młodości . . 14
?' Postaci depresji młodzieńczej
18
20
Wskazówki diagnostyczno-terapeutyczne
Depresja połogowa (poporodowa) . .
Postaci depresji poporodowej . r . 21
Czynniki etiologiczne . 22
Wskazówki terapeutycz?e . . . 23
Depresje objawowe . 24
24
Czynniki etiologiczne 24
Czynniki biologiczne . . 25
Czynniki psychosocjologiczne . .
. Rodzaje depresji objawowej . . . 2?
Uwagi terapeutyczne . 29
Depresje organiczne . . 30
Etiologia . . 3G
Uwagi terapeutyczne . 32
Depresje starcze . . 34
34
Smutek starości . . 35
Człowiek stary we.współczesnej cywilizacji . .
Bilans życia . . 3E
Projekcja w przyszłość . . . 33
Osłabienie pamięci . . 38
Depresj a schizofreniczna . 40
Pustka . . 40
Uwagi terapeutyczne . 43
Depresje nerwicowe . . 44
Geneza obniżenia nastroju . . 44
Negatywne uczucia do siebie i do otoczenia . .
Frustracja postawy twórczej . 48
51
5?
58
Miłość utracona . .
Wskazówki terapeutyczne .
Depresje w psychopatiach . . .
IX
Depresje u schizoidów .
?? *? Depresje u ludzi z ósobowością obsesyjną (anankastycz-
ną) . . 60
Depresja u psychasteników i histeryków . . 63
Depresje u osób dystymicznych (cyklotymicznych) . . 66 ,
Depresja z wyczerpania
Depresja szczytu . .
Depresje reaktywne ' . . 0 :
Depresja cywilizacyjna . , 32 i
?* "Lebensraum . .
Niestrawność" psychiczna i niemożność realizacji si?bie ?5
antytxan d nt zm .
Antytradycyjność i scen e y
Koloryt . . .
@ Gama uczuć . 80
Smutek . .
Cię?kość (zahamowanie) . . 82
Lęk i agresja . .
Potępienie smutku 85 ?
Korelacja uczuciowo-nastrojowa . .
Co pierwotne . . M
, Ciemność . 86 '
Rytm dnia i nocy 86
Przestrzeń psychotyczna
,Samotność nocy i wspólnota dnia . .
Fizjologiczne mechanizmy obu rytmów (snu - czuwania
i dynamiki życiowgj) . . .
Ewolucja ruchu wewnętrznego i zewnętrznego . . . 89 ,
Oscylacja rytmu dnia i nocy
Rytm dynamiki życiowej (pory roku, śmierć i zmar-
twychwstanie) . .
Niektóre objawy obniżenia dynamiki życiowej . . . 95
Trudność dec z i . 95
Poczucie wieku . @
Osłabienie metabolizmu informacyjnego .
Komponent nerwicowy lub reaktywny . .
Szkodliwości interakcji z otoczeniem . .
Klasyfikacja urazów psychicznych 100
Utrwalenie postawy uczuciowej . . . 101
Pozytywne i negatywne więzie uczuciowe . 103
' Rachunek prawdopodobieństwa (oczekiwanie) 105
10?
Poczucie krzy,wdy . . 108
Postawa "nad . 109
? Autoportret .
, Narcyzm . . . lI3
_ Poczucie winy . . 11 ?
, ' Porządek moralny . 124
Układ samokontroli a współrzędne czasu i przestrzeni 128 ?
ł Niektóre cechy smutku . . 130 ?.
Ciemność nerwicowa i psychot a . . . 130 ,
Niezmienność
? Przyzwyczajenie . . . 131 j
Smutek i mądrość . . . 132 , ;
Groza i nieskończoność . 135
;ł
;
! ; Pi
r ?
58 Zmiana struktury czasówo-przestrzennej . . . . 136 ,
Nerwicowa niemożność decyzji . . . 140 , ,
60 Ubóstwo tematyki ?, . . 141
63 Przykrości . . 142 .
66 "Odwrotna strona" . . . . 143
Perseweracja 144
gg "Zapadnięcie się" struktury czasowo-przestrzennej 145
"Zagęszczenie" . . . . . 146
Bunt i rezygnacja . . . . 148
Smutek "ciepły" i "zimny" . . . ? , 14g
?5 ? Smutek "cichy" i "burzliwy" . . 150 "
Smutek "pusty" i "pełny" 151 _.
Smutek "czysty" i "brudny" . . . 15?
Czerń przyszłości i przeszłości . . I51
Domieszka uczuć negatywnych 152
Koloryt emocjonalny a rytm pór roku i rytm nocy i dnia 153
Różnice farmakologiczne i fizjologiczne . . . . 153 @
Klasyfikacja objawów depresyjnych według obu ry-
tmów . . 154
Sposoby na smutek . . 155 ?
Metabolizm informacyjny 156
gg Dwa prawa biologiczne . . 156
g6 ? Przyjemne i przykre . . 156 ,
g? ? Nasycenie i niedosyt . . . 158
" Oscylacje sytości i niedosytu (rytm budowy i niszczenia 159 , :
gg Procesy budowy w metabolizmie informacyjnym (hipote-
gg tyczna rola snu) . . . . 160 .
g2 Lokalizacja czasowa ućzuć przyjemnych i przykrych
w oscylacji budowy i niszczenia . . . . 161
g3 Uczucia przyjemne i przykre w metabolizmie informacyj-
g5 nym . . . lE2
95 ? Niektóre cechy metabolizmu informacyjnego . . . . 164
"Rządzę" i "jestem rządzony" . . . 164 ,
? Autonomia procesów budowy i rozpadu w metabolizmie ,
99 energetycznym i informacyjnym . . . 1G,5 .
99 Pomost między obiektywnym a subiektywnym aspektem
100 metabolizmu informacyjnego . . . . 159
101 Zasada realności (hierarchia wartości) . . . . . 1?2
103 Struktura czynnościowa (model rzeczywistości) . . . 134
105 Wysiłek integracyjny . . . 1?5
103' Autokonstrukcja układu nerwowego . . . 1?5 ;
108 Wysiłek autonomiczny (nieświadomy) i wolicjonalny
109 (świadomy) . . . . 133
113 Neurofizjologiczny (matematyczny) obraz świata . . 13
11? Obiektywność obrazu świata . . . . 180
124 , Dwie faz? metabolizmu informacyjnego .
128 Faza pierwsza . . . . 182
130 @ - Faza druga . . . . 182
130 Wielość modeli rzeczywistości . . . 184
130 Konsekwencje metabołiczne i ontologiczne . . . 185
131 Wybór modelu rzeczywistości w fazach pierwszej i dru-
132 . : . lß8
135 ? Dwie fazy w hipotetycznym ujęciu neurofizjologicznym 190 ?
XI
5
Y ? Z ? 9 I %
f
? ?t
f3 x
Ewolucja metabolizmu informacyjnego a niezależność 192
7
?l
Konkretność pierwszej i abstrakcyjność drugiej fazy . . 193
'.??, ?Brak granic w pierwszej fazie . . . . 195
Oddalanie w drugiej fazie . . 19?
Kolor i forma .
"Zaprogramowanie" metabolizmu . .
Zachowanie życia własnego . . . . 198
Zachowanie życia gatunku . . . . 202
Automatyzacja wyboru postawy "do" lub "od" . . . 204
"Raj utracony" (środowisko macierzyńskie) . . . 20.5
Marzenia senne . . . 208
. t?; Interocepcja . . . 210
Zespolenie ze środowiskiem zewnętrznym w pierwszej
fazie . . . 211
Sprzężenie zwrotne drugiej fazy . . . 212
Automatyzacja decyzji wrodzona i nabyta 213
Współczynnik prawdopodobieństwa realizacji . . . 214
Hipotetyczna lokalizacja anatomiczna pierwszej i drugiej
? fazy . . . 215
Ewolucja metabolizmu energetycznego i iniormacyjnego 216
Ewolucja bierna czy czynna 213
Twórczość . . . . 218
Ograniczenie potencjalnych modeli rzeczywistości (struk-
tur czynnościowych) . 219
Związki przyczynowe w pierwszej fazie . . . . 223
Klasyfikacja etiologiczna zespołów depresyjnych . . 224
Wpływy genetyczne . . . 225
Wpływy kulturowe . . . 226
Wszechobecność" depresji 22?
233
Stabilność fazy pierwszej . 235
Chaos pierwszej fazy
Współdziałanie obu faz . . . 23fi
"Uporządkowanie" życia uczuciowego . . 23?
Indywidualne . . . 23?
Kolektywne . . . . @238
Fałszywa intelektualizacja w psychoterapii . . . 239
241
Ps chotera ia w de res i . . _ . 244
Samobójstwo . . 245
Nadzieja (nieśmiertelność życia) .
Samotność . . . 248
Selekcj a informacji . ? . 249
"Defekt" depresyjny . . . 252
' Leczenie . . 255
Wstrząsy eIektryczne . . . 255
Tymoleptyki . . . 256
Psychoterapia i socjoterapia . . . . 260
Z dziejów melancholii . . 265
Zagadnienia wprowadzające . . . . 265
Symbolika melancholii . . . . 230
Uwagi wstępne . . . . 230
Dzieci Saturna . . . . . 2?5
Zarys historyczny . . . . 238
Okres przedhipokratesowski . . . . . 2?8
? XII
?Ś ?
tfk ??
t :
x"#i
Ei?rli
Y? r
i .? ?
FY
r:?
? i:
?l 7?? 1
d T?
. ). .
Grecja, okres klasyczny (ok. 600 - ok. 300 p.n.e) . . 2?9 :??,,?,
I92 Medycyna aleksandryjska (ok. 300 - ok. 50 p.n.e.) . . 281 .
l93 Medycyna rzymska (do Galena, ok. 50 p.n.e. - ok. 200 r.
l95
l9?
n.e.) 282
Zmierzch cesarstwa rzymskiego i wczesne średniowiecze
t9? ? (do zdobycia Aleksandrii przez Arabów, r. 200-640 n.e.) 283 ?
l98 Dalszy upadek medycyny w Europie. Rozkwit medycyny
l98
202
arabskiej (w. VII-XIII) . . . 285 ?.
Wczesny renesans (wiek XIII do upadku Konstantynopo-
204
205
la 1453 r.) . . . . 283.
Melancholia w średniowieczu. Stosunek średniowiecz-
20g nego Kościoła do chorych psychicznie . .
210 "Epidemie" depresji . . . 291
Melancholia w życiu świeckim w średniowieczu . . 292
211 . Rozkwit Odrodzenia .
212
213
Przegląd wydarzeń . . 293 .
Geniusz melancholiczny" w epoce renesansu . . 294
214 Wiek baroku i wiek oświecenia . 29?
Przegląd wydarzeń .
215 Anatomia melancholii" . . . 299 ,
216 Spleen i nostalgia . 303
21? Wiek XIX . . 306
218 Rozwój myśli psychiatrycznej . . 306
Melancholia w kulturze wieku XIX . . . 308 ,
219 Wybór bibliografii . 309
223
224
Wyjaśnienia . . 310
Wykaz skrótów . .
225 Bibliografia . . . 311
226 Prace o profesorze Kępińskim 339
Depresja endogenna . 1
Obraz kliniczny . 3
Zmiany biologiczne . 4
Mania . . 4
Rytmy biologiczne . - 10
Depresje przełomów biolagicznych . 10
Depresja inwolucyjna . . 12
Depresja wieku młodzieńczego . .
12
Cierpienia młodości . . 14
?' Postaci depresji młodzieńczej
18
20
Wskazówki diagnostyczno-terapeutyczne
Depresja połogowa (poporodowa) . .
Postaci depresji poporodowej . r . 21
Czynniki etiologiczne . 22
Wskazówki terapeutycz?e . . . 23
Depresje objawowe . 24
24
Czynniki etiologiczne 24
Czynniki biologiczne . . 25
Czynniki psychosocjologiczne . .
. Rodzaje depresji objawowej . . . 2?
Uwagi terapeutyczne . 29
Depresje organiczne . . 30
Etiologia . . 3G
Uwagi terapeutyczne . 32
Depresje starcze . . 34
34
Smutek starości . . 35
Człowiek stary we.współczesnej cywilizacji . .
Bilans życia . . 3E
Projekcja w przyszłość . . . 33
Osłabienie pamięci . . 38
Depresj a schizofreniczna . 40
Pustka . . 40
Uwagi terapeutyczne . 43
Depresje nerwicowe . . 44
Geneza obniżenia nastroju . . 44
Negatywne uczucia do siebie i do otoczenia . .
Frustracja postawy twórczej . 48
51
5?
58
Miłość utracona . .
Wskazówki terapeutyczne .
Depresje w psychopatiach . . .
IX
Depresje u schizoidów .
?? *? Depresje u ludzi z ósobowością obsesyjną (anankastycz-
ną) . . 60
Depresja u psychasteników i histeryków . . 63
Depresje u osób dystymicznych (cyklotymicznych) . . 66 ,
Depresja z wyczerpania
Depresja szczytu . .
Depresje reaktywne ' . . 0 :
Depresja cywilizacyjna . , 32 i
?* "Lebensraum . .
Niestrawność" psychiczna i niemożność realizacji si?bie ?5
antytxan d nt zm .
Antytradycyjność i scen e y
Koloryt . . .
@ Gama uczuć . 80
Smutek . .
Cię?kość (zahamowanie) . . 82
Lęk i agresja . .
Potępienie smutku 85 ?
Korelacja uczuciowo-nastrojowa . .
Co pierwotne . . M
, Ciemność . 86 '
Rytm dnia i nocy 86
Przestrzeń psychotyczna
,Samotność nocy i wspólnota dnia . .
Fizjologiczne mechanizmy obu rytmów (snu - czuwania
i dynamiki życiowgj) . . .
Ewolucja ruchu wewnętrznego i zewnętrznego . . . 89 ,
Oscylacja rytmu dnia i nocy
Rytm dynamiki życiowej (pory roku, śmierć i zmar-
twychwstanie) . .
Niektóre objawy obniżenia dynamiki życiowej . . . 95
Trudność dec z i . 95
Poczucie wieku . @
Osłabienie metabolizmu informacyjnego .
Komponent nerwicowy lub reaktywny . .
Szkodliwości interakcji z otoczeniem . .
Klasyfikacja urazów psychicznych 100
Utrwalenie postawy uczuciowej . . . 101
Pozytywne i negatywne więzie uczuciowe . 103
' Rachunek prawdopodobieństwa (oczekiwanie) 105
10?
Poczucie krzy,wdy . . 108
Postawa "nad . 109
? Autoportret .
, Narcyzm . . . lI3
_ Poczucie winy . . 11 ?
, ' Porządek moralny . 124
Układ samokontroli a współrzędne czasu i przestrzeni 128 ?
ł Niektóre cechy smutku . . 130 ?.
Ciemność nerwicowa i psychot a . . . 130 ,
Niezmienność
? Przyzwyczajenie . . . 131 j
Smutek i mądrość . . . 132 , ;
Groza i nieskończoność . 135
;ł
;
! ; Pi
r ?
58 Zmiana struktury czasówo-przestrzennej . . . . 136 ,
Nerwicowa niemożność decyzji . . . 140 , ,
60 Ubóstwo tematyki ?, . . 141
63 Przykrości . . 142 .
66 "Odwrotna strona" . . . . 143
Perseweracja 144
gg "Zapadnięcie się" struktury czasowo-przestrzennej 145
"Zagęszczenie" . . . . . 146
Bunt i rezygnacja . . . . 148
Smutek "ciepły" i "zimny" . . . ? , 14g
?5 ? Smutek "cichy" i "burzliwy" . . 150 "
Smutek "pusty" i "pełny" 151 _.
Smutek "czysty" i "brudny" . . . 15?
Czerń przyszłości i przeszłości . . I51
Domieszka uczuć negatywnych 152
Koloryt emocjonalny a rytm pór roku i rytm nocy i dnia 153
Różnice farmakologiczne i fizjologiczne . . . . 153 @
Klasyfikacja objawów depresyjnych według obu ry-
tmów . . 154
Sposoby na smutek . . 155 ?
Metabolizm informacyjny 156
gg Dwa prawa biologiczne . . 156
g6 ? Przyjemne i przykre . . 156 ,
g? ? Nasycenie i niedosyt . . . 158
" Oscylacje sytości i niedosytu (rytm budowy i niszczenia 159 , :
gg Procesy budowy w metabolizmie informacyjnym (hipote-
gg tyczna rola snu) . . . . 160 .
g2 Lokalizacja czasowa ućzuć przyjemnych i przykrych
w oscylacji budowy i niszczenia . . . . 161
g3 Uczucia przyjemne i przykre w metabolizmie informacyj-
g5 nym . . . lE2
95 ? Niektóre cechy metabolizmu informacyjnego . . . . 164
"Rządzę" i "jestem rządzony" . . . 164 ,
? Autonomia procesów budowy i rozpadu w metabolizmie ,
99 energetycznym i informacyjnym . . . 1G,5 .
99 Pomost między obiektywnym a subiektywnym aspektem
100 metabolizmu informacyjnego . . . . 159
101 Zasada realności (hierarchia wartości) . . . . . 1?2
103 Struktura czynnościowa (model rzeczywistości) . . . 134
105 Wysiłek integracyjny . . . 1?5
103' Autokonstrukcja układu nerwowego . . . 1?5 ;
108 Wysiłek autonomiczny (nieświadomy) i wolicjonalny
109 (świadomy) . . . . 133
113 Neurofizjologiczny (matematyczny) obraz świata . . 13
11? Obiektywność obrazu świata . . . . 180
124 , Dwie faz? metabolizmu informacyjnego .
128 Faza pierwsza . . . . 182
130 @ - Faza druga . . . . 182
130 Wielość modeli rzeczywistości . . . 184
130 Konsekwencje metabołiczne i ontologiczne . . . 185
131 Wybór modelu rzeczywistości w fazach pierwszej i dru-
132 . : . lß8
135 ? Dwie fazy w hipotetycznym ujęciu neurofizjologicznym 190 ?
XI
5
Y ? Z ? 9 I %
f
? ?t
f3 x
Ewolucja metabolizmu informacyjnego a niezależność 192
7
?l
Konkretność pierwszej i abstrakcyjność drugiej fazy . . 193
'.??, ?Brak granic w pierwszej fazie . . . . 195
Oddalanie w drugiej fazie . . 19?
Kolor i forma .
"Zaprogramowanie" metabolizmu . .
Zachowanie życia własnego . . . . 198
Zachowanie życia gatunku . . . . 202
Automatyzacja wyboru postawy "do" lub "od" . . . 204
"Raj utracony" (środowisko macierzyńskie) . . . 20.5
Marzenia senne . . . 208
. t?; Interocepcja . . . 210
Zespolenie ze środowiskiem zewnętrznym w pierwszej
fazie . . . 211
Sprzężenie zwrotne drugiej fazy . . . 212
Automatyzacja decyzji wrodzona i nabyta 213
Współczynnik prawdopodobieństwa realizacji . . . 214
Hipotetyczna lokalizacja anatomiczna pierwszej i drugiej
? fazy . . . 215
Ewolucja metabolizmu energetycznego i iniormacyjnego 216
Ewolucja bierna czy czynna 213
Twórczość . . . . 218
Ograniczenie potencjalnych modeli rzeczywistości (struk-
tur czynnościowych) . 219
Związki przyczynowe w pierwszej fazie . . . . 223
Klasyfikacja etiologiczna zespołów depresyjnych . . 224
Wpływy genetyczne . . . 225
Wpływy kulturowe . . . 226
Wszechobecność" depresji 22?
233
Stabilność fazy pierwszej . 235
Chaos pierwszej fazy
Współdziałanie obu faz . . . 23fi
"Uporządkowanie" życia uczuciowego . . 23?
Indywidualne . . . 23?
Kolektywne . . . . @238
Fałszywa intelektualizacja w psychoterapii . . . 239
241
Ps chotera ia w de res i . . _ . 244
Samobójstwo . . 245
Nadzieja (nieśmiertelność życia) .
Samotność . . . 248
Selekcj a informacji . ? . 249
"Defekt" depresyjny . . . 252
' Leczenie . . 255
Wstrząsy eIektryczne . . . 255
Tymoleptyki . . . 256
Psychoterapia i socjoterapia . . . . 260
Z dziejów melancholii . . 265
Zagadnienia wprowadzające . . . . 265
Symbolika melancholii . . . . 230
Uwagi wstępne . . . . 230
Dzieci Saturna . . . . . 2?5
Zarys historyczny . . . . 238
Okres przedhipokratesowski . . . . . 2?8
? XII
?Ś ?
tfk ??
t :
x"#i
Ei?rli
Y? r
i .? ?
FY
r:?
? i:
?l 7?? 1
d T?
. ). .
Grecja, okres klasyczny (ok. 600 - ok. 300 p.n.e) . . 2?9 :??,,?,
I92 Medycyna aleksandryjska (ok. 300 - ok. 50 p.n.e.) . . 281 .
l93 Medycyna rzymska (do Galena, ok. 50 p.n.e. - ok. 200 r.
l95
l9?
n.e.) 282
Zmierzch cesarstwa rzymskiego i wczesne średniowiecze
t9? ? (do zdobycia Aleksandrii przez Arabów, r. 200-640 n.e.) 283 ?
l98 Dalszy upadek medycyny w Europie. Rozkwit medycyny
l98
202
arabskiej (w. VII-XIII) . . . 285 ?.
Wczesny renesans (wiek XIII do upadku Konstantynopo-
204
205
la 1453 r.) . . . . 283.
Melancholia w średniowieczu. Stosunek średniowiecz-
20g nego Kościoła do chorych psychicznie . .
210 "Epidemie" depresji . . . 291
Melancholia w życiu świeckim w średniowieczu . . 292
211 . Rozkwit Odrodzenia .
212
213
Przegląd wydarzeń . . 293 .
Geniusz melancholiczny" w epoce renesansu . . 294
214 Wiek baroku i wiek oświecenia . 29?
Przegląd wydarzeń .
215 Anatomia melancholii" . . . 299 ,
216 Spleen i nostalgia . 303
21? Wiek XIX . . 306
218 Rozwój myśli psychiatrycznej . . 306
Melancholia w kulturze wieku XIX . . . 308 ,
219 Wybór bibliografii . 309
223
224
Wyjaśnienia . . 310
Wykaz skrótów . .
225 Bibliografia . . . 311
226 Prace o profesorze Kępińskim 339