Dane szczegółowe książki

WSTĘP 11
I. DZIECKO W INSTYTUCJONALNEJ STRUKTURZE
SPOŁECZNEJ 20
1. Socjalizacja dziecka 20
2. Struktura warunków socjalizacji 22
3. Przedszkole jako instytucja socjalizacji dziecka 25
4. Społeczność dziecięca w procesie interakcji 31
5. Proces komunikacji w zachodzących interakcjach 32
6. Wychowanie interpersonalne 34
7. Doświadczenia interpersonalne a wrażliwość
na drugiego człowieka 38
II ROZWÓJ SPOŁECZNY JAKO ODDZIAŁYWANIE
KONTEKSTU ZEWNĘTRZNEGO 43
1. Kontekst społeczny a uczenie się społecznego zachowania 47
2. Kontekst społeczny a wiedza dziecka 50
3. Rozwój a uczenie się 52
4. Poznawanie innych w interakcjach z rówieśnikami 56
5. Zamierzony wpływ dorosłych 59
6. Kompetencje społeczne regulujące zachowanie człowieka 65

6.1. Empatia jako kompetencja społeczna 65
6.2. Zachowania prospołeczne 82
6.3. Tolerancja 103
III. INTEGRACJA SPOŁECZNA DZIECI
PEŁNOSPRAWNYCH I NIEPEŁNOSPRAWNYCH
- PODSTAWY TEORETYCZNE 114
1. Istota integracji 114
2. Integracja jako proces wielowymiarowy 116
3. Edukacja integracyjna a integracja społeczna 118
4. Dziecko niepełnosprawne w wieku przedszkolnym
w wybranych krajach świata 125
4.1. System wsparcia dzieci ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi w USA 125
4.2. Model edukacji integracyjnej w Wielkiej Brytanii 134
4.3. Edukacja włączająca dzieci specjalnej troski w USA, Anglii i Szwecji 138
4.4. Edukacja integracyjna we Włoszech 164
4.5. Nauczanie specjalne czy edukacja integracyjna
w systemie oświaty na Litwie 166
4.6. Dziecko niepełnosprawne w ukraińskim
systemie edukacji..; 174
4.7. Edukacja dzieci niepełnosprawnych w wybranych krajach Afryki oraz Bliskiego Wschodu 180
4.8. Podobieństwa i różnice między modelami integracji
w różnych krajach 190
5. Integracja społeczna w edukacji przedszkolnej w Polsce 194
5.1. Prawa integracji społecznej 197
5.2. Modele podejścia do edukacji dzieci niepełnosprawnych... 198
5.3. Formy integracji 201
5.4. Znaczenie grupy integracyjnej 203
5.5. Dziecko niepełnosprawne w kontekście sytuacyjnym 206
IV. METODOLOGIA BADAŃ WŁASNYCH 212
1. Przedmiot badań 212
2. Cele badań 213
3. Integracja instytucjonalna 215
4. Integracja interpersonalna 217
5. Integracja intrapsychiczna 220
6. Metody i narzędzia badawcze 222
7. Teren badań 226
WYNIKI BADAŃ
V. EDUKACJA PRZEDSZKOLNA W WYMIARZE
INSTYTUCJONALNYM 228
1. Architektura i wyposażenie 228
2. Regulacje prawne 230
3. Instytucje wspomagające edukację przedszkolną w procesie integracji społecznej 237
4. Wybrane programy edukacji przedszkolnej a problemy integracji społecznej 241
5. Prointegracyjne działania nauczycieli przedszkoli 250
6. Kształcenie nauczycieli w procesie integracji społecznej 253
VI. EDUKACJA PRZEDSZKOLNA W WYMIARZE
INTERPERSONALNYM 256
1. Gotowość nauczycieli do pracy z dziećmi o specjalnych
potrzebach edukacyjnych 256
1.1. Kontakt nauczycieli z osobą niepełnosprawną 257
1.2. Postawy, które wyzwala kontakt z osobą niepełnosprawną ..258
1.3. Miejsce zamieszkania a uzasadnianie postaw wobec
osób niepełnosprawnych 259
1.4. Deklarowana postawa wobec osoby niepełnosprawnej
a deklarowana chęć pracy w placówce integracyjnej 261
1.5. Wiedza nauczycieli o niepełnosprawnościach 261
1.6. Stosunek nauczycieli do różnych form integracji 262
1.7. Wiedza dotycząca form integracji a preferowany
wybór jednej z nich 268
1.8. Miejsce zamieszkania a chęć podjęcia pracy
w przedszkolu integracyjnym 269
1.9. Wiek a wybór pracy w wybranej formie integracyjnej 270
1.10. Staż pracy a znajomość form integracji 271
1.11. Motyw powstawania przedszkoli integracyjnych
a zmiana kompetencji nauczycieli 273
1.12. Cechy, jakie powinien posiadać nauczyciel pracujący
w grupie integracyjnej 275
1.13. Stosunek nauczycieli do tworzenia
placówek integracyjnych 280
1.14. Bariery społecznej edukacji integracyjnej 282
2. Kompetencje nauczyciela gotowego do edukacji integracyjnej....288
2.1. Kompetencje interpersonalne 289
2.2. Kompetencje poznawcze 290
2.3. Kompetencje terapeutyczne 290
2.4. Kompetencje organizacyjne 292
3. Rodzina jako kontekst społeczny 300
3.1. Świadomość pedagogiczna rodziców dzieci
w przedszkolach masowych i integracyjnych 300
4. Kontekst społeczny grupy a wiedza dziecka o osobie
niepełnosprawnej 315
4.1. Reprezentacja osoby niepełnosprawnej 316
VII. EDUKACJA PRZEDSZKOLNA W WYMIARZE
INTRAPSYCHICZNYM 321
1. Empatia wśród nauczycieli przedszkoli integracyjnych
i masowych 321
1.1. Rozumienie uczuć osób nieznanych i dalekich 321
1.2. Tendencja do wzruszania się 324
1.3. Tendencja do wzruszania się doświadczeniami przeżywanymi przez innych 325
1.4. Tendencja do współczucia i sympatycznego odnoszenia się do innych 326
1.5. Gotowość do kontaktu z osobami potrzebującymi pomocy ..332
1.6. Wrażliwość emocjonalna 334
1.7. Chęć pomocy innym 335
1.8. Podatność na wpływ innych 336
1.9. Poziom empatii a liczba dzieci w rodzinie 340
1.10. Staż pracy a poziom empatii 341
2. Poziom empatii u dzieci pełnosprawnych w przedszkolach
masowych i integracyjnych 344
2.1. Rozpoznawanie emocji z punktu widzenia drugiej osoby 344
2.2. Rozpoznawanie emocji z punktu widzenia samego siebie ..346
3. Deklarowane zachowania prospołeczne u dzieci
w przedszkolach masowych i integracyjnych 349
3.1. Dostrzeganie problemu innej osoby 349
3.2. Współdziałanie 352
3.3. Udzielanie pomocy 354
4. Zachowania prospołeczne rzeczywiste wśród dzieci
przedszkoli masowych oraz integracyjnych 356
4.1. Zachowania prospołeczne w sytuacjach samoobsługi 356
4.2. Udzielanie pomocy i współdziałanie w trakcie zabaw
i zajęć swobodnych w przedszkolach I oraz M 358
4.3. Zachowania prospołeczne w przedszkolach M oraz I
w trakcie zajęć zorganizowanych 358
4.4. Zachowania negatywne w relacjach między dziećmi
w przedszkolach masowych i integracyjnych 359
5. Tolerancja wśród dzieci w przedszkolach masowych
i integracyjnych wobec niepełnosprawnego kolegi 362
6. Wnioski z badań i postulaty praktyczne 364
6.1. Edukacja przedszkolna w płaszczyźnie interpersonalnej ...369
6.2. Edukacja przedszkolna w płaszczyźnie intrapsychicznej...373
6.3. Działanie przedszkola jako placówki wdrażającej integrację społeczną 375
6.4. Od integracyjnej edukacji przedszkolnej
do edukacji włączającej 378
BIBLIOGRAFIA 381