Dane szczegółowe książki

Przedmowa ... 9
CZĘŚĆ I
Planowanie kursu językowego ... 11
ROZDZIAŁ 1
Koncepcja kursu językowego ... 12
Co to znaczy znać język obcy? ... 12
Profil kursu ... 15
ROZDZIAŁ 2
Opracowywanie programu nauczania ... 17
Program i jego rodzaje ... 17
Cele nauczania ... 19
Cele nauki szkolnej czyli kwalifikacje kluczowe ... 19
Cele ogólnowychowawcze w nauce języka obcego ... 20
Cele językowe ... 21
Hierarchizacja celów ... 21
Selekcja materiału językowego ... 22
Gradacja materiału językowego ... 22
Zalecenia władz oświatowych a decyzje nauczyciela ... 23

ROZDZIAŁ 3
Wybór metody nauczania ... 26
Konwencjonalne metody nauczania ... 26
Niekonwencjonalne metody nauczania ... 30
Podejście komunikacyjne ... 34
Jak wybrać najlepszą metodę? ... 35

ROZDZIAŁ 4
Nauczanie języka obcego w różnych grupach wieku ... 38
Koncepcja kursu językowego a wiek uczniów ... 38
Planowanie kursu językowego dla dzieci ... 38
Planowanie kursu językowego dla młodzieży ... 39
Planowanie kursu językowego dla dorosłych ... 40
Metody nauczania języka obcego w różnych grupach wieku ... 41
Określanie przedziałów wiekowych ... 41
Nauczanie dzieci przedszkolnych i wczesnoszkolnych ... 42
Nauczanie starszych dzieci i młodzieży ... 44
Nauczanie dorosłych ... 46#3

ROZDZIAŁ 5
Wybór materiałów nauczania i pomocy naukowych... 49
Rola nauczyciela a funkcja materiałów nauczania ... 49
Ocena materiałów nauczania ... 50
Podręczniki kursowe ... 50
Materiały uzupełniające ... 56
Książki pomocnicze ... 57
Ocena ćwiczeń podręcznikowych ... 58
Wybór pomocy naukowych ... 60
Kryteria wyboru pomocy naukowych ... 60
Wyposażenie pracowni językowej ... 61

CZĘŚĆ II
Lekcja języka obcego ... 63
ROZDZIAŁ 6
Planowanie lekcji ... 64
Cele kursu językowego a cele poszczególnych lekcji ... 64
Przygotowanie konspektu ... 64
Plan lekcji a jego realizacja. Plan alternatywny ... 67
Atrakcyjność lekcji ... 71

ROZDZIAŁ 7
Lekcja jako nauka komunikacji ... 75
Jak zbliżyć sytuację w klasie do naturalnej sytuacji komunikacyjnej? ... 75
Autonomiczne formy pracy lekcyjnej sprzyjające naturalnej komunikacji ... 78
Praca w grupach językowych ... 80
Praca w parach ... 80
Płynność a poprawność - stosunek do błędu językowego ... 84
Język ojczysty a język obcy na lekcji ... 87

ROZDZIAŁ 8
Utrzymanie dyscypliny na lekcji ... 90
Strategie zachowań uczniowskich na lekcji ... 90
Sposoby podtrzymywania uwagi i koncentracji uczniów ... 92
„Reguły gry" jako sposoby zapobiegania konfliktom ... 93
Techniki utrzymywania dyscypliny w klasie ... 95
Trudności dyscyplinarne w pracy z uczniami w różnych grupach wieku ... 99
Trudności w pracy z dziećmi przedszkolnymi i wczesnoszkolnymi ... 99
Trudności w pracy z dziećmi starszymi ... 100
Trudności w pracy z młodzieżą ... 101
Podsumowanie. Zasady postępowania ... 103

ROZDZIAŁ 9
Zachowania lekcyjne nauczycieli a sukces w pracy pedagogicznej ... 105
Role pełnione przez nauczyciela na lekcji ... 105
Style kierowania ... 106
Strategie nauczycielskie ... 109
Oczekiwania wobec nauczycieli ... 112#4

Cechy i zachowania dobrego nauczyciela ... 113
Umiejętności interakcyjne ... 113
Umiejętności pedagogiczne ... 114
Umiejętności językowe ... 115
Umiejętności dydaktyczne ... 115
Zachowania nieobserwowane u dobrych nauczycieli... 116

ROZDZIAŁ 10
Indywidualne cechy uczniów a sukces w nauce języka obcego ... 118
Różnice środowiskowe ... 118
Różnice indywidualne ... 119
Wiek ... 119
Płeć ... 120
Inteligencja ... 121
Lateralizacja ... 122
Modalność wzrokowa, słuchowa i kinestetyczna ... 123
Pamięć ... 124
Osobowość ... 126
Motywacja i postawy ... 127
Style poznawcze uczniów i strategie uczenia się ... 129
Komu się udaje czyli co wiemy o dobrych uczniach? ... 130
Co wiemy o zasadach pracy z uczniem trudnym? ... 132

CZĘŚĆ III
Sposoby pracy nad językiem... 135

ROZDZIAŁ 11
Nauczanie wymowy, rytmu i intonacji ... 136
Rola wymowy, rytmu i intonacji ... 136
Nauczanie wymowy ... 138
Rozpoznawanie dźwięków ... 138
Produkowanie dźwięków ... 140
Nauczanie akcentu wyrazowego i zdaniowego ... 142
Nauczanie intonacji ... 143
Zasady nauczania wymowy, rytmu i intonacji ... 144

ROZDZIAŁ 12
Nauczanie pisowni ... 146
Rola pisowni ... 146
Techniki nauczania pisowni ... 147
Gry i zabawy językowe w nauce pisania ... 148
Zasady nauczania pisowni ... 150

ROZDZIAŁ 13
Nauczanie słownictwa ... 152
Rola słownictwa ... 152
Wprowadzanie nowego słownictwa ... 153
Sposoby prezentacji nowej leksyki ... 153
Techniki nauczania słownictwa ... 155
Utrwalanie nowego słownictwa ... 156#5

Powtarzanie słownictwa ... 158
Ćwiczenia leksykalne związane z tekstem ... 160
Zasady nauczania słownictwa ... 162

ROZDZIAŁ 14
Nauczanie gramatyki ... 164
Rola gramatyki ... 164
Prezentacja nowego materiału gramatycznego ... 165
Utrwalanie nowego materiału gramatycznego... 167
Praktyka językowa. Stosowanie nowej struktury ... 170
Zasady nauczania gramatyki ... 171

ROZDZIAŁ 15
Nauczanie sprawności rozumienia ze słuchu ... 174
Sprawność rozumienia ze słuchu ... 174
Techniki poprzedzające słuchanie ... 176
Techniki towarzyszące słuchaniu ... 179
Techniki następujące po wysłuchaniu tekstu ... 181
Łączenie sprawności rozumienia ze słuchu z innymi sprawnościami ... 182
Zasady rozwijania sprawności rozumienia ze słuchu ... 184

ROZDZIAŁ 16
Nauczanie sprawności czytania ze zrozumieniem ... 186
Sprawność czytania ze zrozumieniem ... 186
Techniki poprzedzające czytanie ... 188
Techniki towarzyszące czytaniu i następujące po nim ... 190
Łączenie czytania z innymi sprawnościami językowymi ... 190
Zasady rozwijania sprawności czytania ze zrozumieniem ... 192

ROZDZIAŁ 17
Nauczanie sprawności mówienia ... 194
Sprawność mówienia ... 194
Elicytacja czyli prowokowanie wypowiedzi ... 195
Obraz jako bodziec ... 195
Słowo jako bodziec ... 197
Dźwięk jako bodziec ... 199
Łączenie sprawności mówienia z innymi sprawnościami ... 200
Zasady rozwijania sprawności mówienia ... 201

ROZDZIAŁ 18
Nauczanie sprawności pisania ... 203
Sprawność pisania ... 203
Pisanie jako sprawność wspierająca ... 203
Pisanie jako samodzielna sprawność językowa... 204
Łączenie sprawności pisania z innymi sprawnościami ... 206
Zasady rozwijania sprawności pisania ... 206#6

ROZDZIAŁ 19
Techniki zapewniania naturalności komunikacyjnej w nauczaniu ... 208
Techniki integrowania sprawności językowych ... 208
Nauka interakcji i mediacji ... 211
Techniki ćwiczeniowe oparte na zasadach rządzących autentyczną komunikacją ... 212
Techniki wykorzystujące zasadę luki informacyjnej ... 212
Techniki wykorzystujące zasadę niepełnej przewidywalności wypowiedzi ... 214
Techniki wykorzystujące zasadę łączenia komunikacji werbalnej i niewerbalnej ... 215
Techniki wykorzystujące zasadę zróżnicowania wypowiedzi w zależności od sytuacji ... 217
Techniki wykorzystujące zasadę redundancji ... 218

ROZDZIAŁ 20
Przygotowanie do autonomii ucznia w procesie uczenia się ... 219
Pojęcie autonomii ... 219
Zalety autonomii ... 220
Trudności związane z wprowadzeniem autonomii ... 221
Autonomia w różnych grupach wieku ... 222
Techniki przygotowania do autonomii i trening strategii uczenia się ... 223
Wdrażanie do samooceny i oceny wzajemnej ... 226

CZĘŚĆ IV
Ocena jakości pracy nad językiem i jej efektów... 229

ROZDZIAŁ 21
Reagowanie na wypowiedź ucznia. Poprawa błędów językowych ... 230
Sposoby reagowania na wypowiedź ucznia ... 230
Reagowanie na błędy uczniowskie ... 231
Rodzaje błędów językowych ... 231
Kto powinien poprawiać błędy? ... 233
Kiedy poprawiać błędy?... 234
Jak zasygnalizować pojawienie się błędu? ... 234
Jak poprawiać błędy? ... 236

ROZDZIAŁ 22
Testy językowe ... 239
Testy językowe i ich rodzaje... 239
Planowanie testu. Kryteria poprawności testu językowego ... 240
Sprawdzanie i ocena wyników testu ... 243
Pułapki testowania ... 245
Błędy planowania testu ... 245
Błędy budowy zadań testowych ... 246
Błędy w punktowaniu i ocenianiu zadań tekstowych ... 246#7

ROZDZIAŁ 23
Kontrola wyników nauczania. Wystawianie ocen ... 248
Funkcje kontroli ... 248
Typy kontroli ... 248
Kontrola bieżąca ... 248
Kontrola okresowa ... 249
Wystawianie ocen ... 250
Wystawianie ocen w toku kontroli bieżącej ... 251
Przeliczanie punktów uzyskanych w teście językowym na oceny ... 252
Ocenianie wypowiedzi ustnych i pisemnych. Waga błędu językowego ... 252
Zachowanie uczniów i ich pozaszkolna nauka a wystawianie ocen ... 254
Wystawianie ocen semestralnych ... 255
Ocena opisowa ... 256
Demonstrowanie umiejętności ucznia. Portfolio językowe ... 257

ROZDZIAŁ 24
Ocena i samoocena nauczyciela ... 259
Do czego dążymy? ... 259
Jak dbać o własny rozwój zawodowy? ... 261
Autoobserwacja i refleksja ... 263
Bibliografia ... 265