Dane szczegółowe książki

Przedmowa do drugiego wydania ......................................... 5
Przedmowa do pierwszego wydania........................................ 7
Lista symboli .......................................................... 9

Część pierwsza. PRAWA I ICH FUNKCJE
I. Pojęcie prawa ................................................... 12
1. Prawo przyrody jako stała relacja ............................... 12
2. Prawo nauki jako sąd ogólny ................................... 13
3. Obiektywność praw (prawa przyrody a prawa nauki) ............... 17
4. Przybliżona prawdziwość praw nauki ............................ 19
5. Konieczność praw ............................................. 23
II. Miejsce praw w systemie wiedzy .................................... 27
1. Fakty (sądy jednostkowe) ...................................... 27
2. Istnienie gatunków (sądy egzystencjalne) ......................... 30
3. Prawa (sądy ściśle ogólne) ...................................... 34
4. Teorie (systemy sądów) ........................................ 38
5. Eksperymentalizm a teoretycyzm ............................... 41
III. Poznawcze funkcje praw.......................................... 43
1. Systematyzacja faktów ........................................ 43
2. Wyjaśnianie ................................................. 44
3. Przewidywanie ............................................... 49
4. Definiowanie pojęć ............................................ 57
IV. Praktyczna funkcja praw .......................................... 60
1. Pojęcie praktyki. Praktyka materialna i informacyjna .............. 60
2. Praktyka społeczna i naukowa .................................. 62
3. Prawa i normy postępowania ................................... 64
4. Cele nauki - wewnętrzny i zewnętrzny .......................... 67
5. Funkcje praktyki wobec poznania ............................... 70

Część druga. ODKRYWANIE I UZASADNIANIE PRAW
V. Indukcja ....................................................... 74
1. Indukcja i dedukcja ........................................... 74
2. Indukcja enumeracyjna ........................................ 76
3. Indukcja eliminacyjna ......................................... 81
4. Ilościowe prawa funkcyjne. Interpolacja i ekstrapolacja.
Postulat prostoty ............................................. 84
5. Ustalanie wartości stałych ..................................... 87
VI. Hipoteza ....................................................... 89
1. Indukcjonizm, aprioryzm, hipotetyzm ............................ 89
2. Metoda hipotetyczno-dedukcyjna ................................ 92
3. Konfirmacja hipotez ........................................... 95
4. Metoda hipotetyczno-dedukcyjna a indukcyjna ..................... 97
5. Głębokie hipotezy ............................................ 101
VII. Idealizacja ...............................................j 104
1. Metoda idealizacji w nauce .................................... 104
2. Idealizacja i faktualizacja ..................................... 107
A. Schemat ogólny ........................................ 107
B. Przykłady z fizyki ........................................ 108
C. Przykład z biologii ........................................ 111
3. Idealizacja a istota ........................................... 112
4. Problem prawdziwości praw idealizacyjnych ...................... 115
5. Konfirmacja praw idealizacyjnych .............................. 117
VIII. Konwencje ..................................................... 120
1. Konwencje w formułowaniu praw nauki ......................... 120
2. Konwencje w ustalaniu faktów ................................. 124
3. Konwencje w falsyfikacji hipotez ............................... 129
4. Problem eksperymentu krzyżowego ............................. 133
IX. Odkrycie ...................................................... 137
1. Kontekst odkrycia a kontekst uzasadnienia ...................... 137
2. Wstępna ocena hipotezy ...................................... 140
3. Postulat korespondencji....................................... 142
4. Rola czynników zewnętrznych ................................. 144
5. Logika odkrycia? ............................................ 148

Część trzecia. PRAWA STATYSTYCZNE. DETERMINIZM
X. Prawa jednoznaczne i statystyczne ................................. 152
1. Prawa jednoznaczne.......................................... 152
2. Prawdopodobieństwo ......................................... 153
3. Prawa statyczne w sensie węższym ............................. 157
4. Prawa statystyczne w sensie szerszym .......................... 159
XI. Prawa statystyczne w nauce współczesnej ........................... 162
1. Przenikanie praw statystycznych do nauki w XIX wieku ........... 162
A. Nauki społeczne: Quetelet, Buckle, Marks .................... 162
B. Biologia: Darwin, Mendel, Galton ........................... 164
C. Fizyka: Maxwell, Boltzmann, Gibbs ......................... 166
2. Prawa statystyczne w nauce XX wieku .......................... 168
A. Fizyka .................................................. 168
B. Biologia ................................................. 169
C. Cybernetyka i nauki społeczne .............................. 172
XII. Zagadnienia determinizmu ....................................... 174
1. Determinizm i indeterminizm .................................. 174
2. Różne pojęcie przypadku ...................................... 176
3. Stosunek praw jednoznacznych do statystycznych ................. 178
XIII. Funkcje praw statystycznych i ich sprawdzanie ...................... 182
1. Wyjaśnianie probabilistyczne .................................. 182
2. Przewidywanie probabilistyczne ................................ 186
3. Sprawdzanie praw statystycznych .............................. 192

Część czwarta. KLASYFIKACJA PRAW I NAUK
XIV. Klasyfikacja praw ............................................... 196
1. Prawa jakościowe i ilościowe ................................... 196
2. Prawa diachroniczne i synchroniczne ........................... 202
3. Prawa jednoznaczne i statystyczne ............................. 206
4. Prawa empiryczne i teoretyczne ................................ 208
5. Klasyfikacja praw a rozwój nauki .............................. 212
XV. Klasyfikacja nauk ............................................... 215
1. Nauki formalne i empiryczne .................................. 215
2. Nauki przyrodnicze i humanistyczne ............................ 222
3. Nauki nomologiczne i idiograficzno-nomologiczne ..............., . 224
4. Nauki podstawowe i stosowane ................................ 227
XVI. Ogólność praw i hierarchia nauk .................................. 231
1. Szczeble ogólności praw ....................................... 231
2. Hierarchia nauk podstawowych ................................ 232
3. Poziomy struktury materii i odpowiadające im nauki .............. 237
4. Poziomy struktury materii a ogólność praw ...................... 244
Bibliografia ......................................................... 246
Indeks nazwisk...................................................... 250